Nobel Hóa học vinh danh nghiên cứu về cỗ máy phân tử

	Ba nhà khoa học chia nhau giải Nobel Vật lý
	Nhà khoa học Nhật Bản nhận giải Nobel Y sinh

Ba nhà khoa học được nhận giải Nobel Hóa học năm nay. Ảnh: nobelprize.org

Giải Nobel Hóa học năm nay được trao cho ba nhà khoa học Jean-Pierre Sauvage, Sir J. Fraser Stoddart và Bernard L. Feringa nhờ nghiên cứu "thiết kế và tổng hợp các máy phân tử" (hay còn gọi là cỗ máy nano), Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển thông báo ngày 5/10.

Theo thông báo, họ đã phát triển các phân tử với các chuyển động có thể điều khiển theo ý muốn, thực hiện được các chức năng khi được tiếp thêm năng lượng. Guardian cho hay, nhóm nghiên cứu đã thu nhỏ các cỗ máy và đưa ngành hóa học lên một đỉnh cao mới. Sự phát triển của máy tính cho khả năng thu nhỏ công nghệ có thể dẫn tới cách mạng.

Nhóm nghiên cứu đã đưa các hệ thống phân tử ra khỏi trạng thái cân bằng bế tắc, đưa chúng vào trạng thái đầy năng lượng, khiến chuyển động của chúng được kiểm soát. Nếu được phát triển, động cơ phân tử sẽ phát huy tác dụng tương tự như động cơ điện vào những năm 1830, giúp các nhà khoa học phát triển ra tàu điện, máy giặt, quạt và chế biến thực phẩm. Các cỗ máy phân tử có thể được sử dụng để phát triển vật liệu mới, cảm biến và hệ thống lưu trữ năng lượng.

Ông Jean-Pierre Sauvage sinh năm 1944 và hiện là giáo sư danh dự của Đại học Strasbourg, Pháp). Fraser Stoddart hiện làm việc tại Đại học Northwestern của Mỹ và giáo sư Bernard L. Feringa đang làm việc tại Hà Lan.

"Chúng tôi không chỉ là những người cùng nghiên cứu khoa học, chúng tôi gần như là một gia đình. Chúng tôi rất thân thiết", Stoddart nói về những người đồng đội cùng đoạt giải.

Giải thưởng cho giải Nobel Hóa học là 8 triệu kronor Thụy Điển (khoảng 930.000 USD).

Từ năm 1901 đến nay, Nobel Hóa học đã vinh danh 171 cá nhân, trong đó chỉ có 4 phụ nữ. Frederick Sanger, nhà hóa sinh học người Anh, là nhà khoa học duy nhất từng hai lần đoạt giải Nobel Hóa học. Ông đoạt giải nhờ làm sáng tỏ cấu trúc protein vào năm 1958 và vào tiếp tục được xướng tên năm 1980 với nghiên cứu về chuỗi axit nucleic.

Các nhà khoa học từng nhận giải Nobel Hóa học nghiên cứu trong nhiều lĩnh vực như sinh học tế bào, vật lý hạt nhân, thậm chí cả nông nghiệp. Năm 1945, Artturi Virtanen bất ngờ giành chiến thắng nhờ công trình nghiên bảo quản thức ăn động vật. Các giải thưởng Nobel thường mang yếu tố bất ngờ, không chỉ đối với cộng đồng khoa học, mà cả chính các nhà nghiên cứu.

Giải Nobel Hóa học là giải Nobel thứ 3 được trao trong năm nay sau giải Nobel Y Sinh và Nobel Vật lý.

Giải thưởng Nobel được nhà khoa học người Thụy Điển Alfred Nobel khai sinh vào thế kỷ 19. Các giải thưởng trong lĩnh vực y học, hoá học, văn học và hoà bình được trao lần đầu tiên vào năm 1901, 5 năm sau khi Nobel qua đời.