Tổng thống Trump vừa cho biết một thỏa thuận thương mại với Trung Quốc "đang rất gần", nhưng không đưa ra thông tin chi tiết nào. Điều khiến giới chính trị và báo chí cảm thấy lo ngại, là ông vẫn cảnh báo sẽ tăng thuế một mức đáng kể đối với hàng hóa Trung Quốc mà không cần thỏa thuận.
Theo nhiều chuyên gia thương mại và một nguồn tin thân cận với Nhà Trắng tiết lộ cho Reuters, "món quà Giáng sinh" mà ông Trump vừa đề cập là mức thuế lên đến 15% được công bố trước đây đối với khoảng 156 tỉ USD hàng hóa do Trung Quốc sản xuất, dự kiến có hiệu lực vào ngày 15/12 sắp tới.
Ông Trump bỏ ngỏ thời hạn đạt thỏa thuận với Trung Quốc nhưng lại cảnh báo tăng thuế dịp Giáng sinh. (Ảnh: Reuters).
Chính sách thuế mới sẽ đánh vào các máy chơi game video, màn hình máy tính, đồ trang trí Giáng sinh và các mặt hàng khác, thường được tặng làm quà tặng trong lễ hội lớn nhất trời Tây.
Tuần trước, các cố vấn của Nhà Trắng cho biết mức thuế ngày 15/12 có thể sẽ bị đảo ngược, nếu đạt được thỏa thuận thương mại giai đoạn 1.
Mở cửa phiên giao dịch sáng nay, cổ phiếu ở châu Á, châu Âu và Hoa Kỳ bắt đầu đỏ sắc khi các nhà đầu tư bắt đầu nghị luận về phát biểu trên. "Món quà Giáng sinh" của Trump và phản ứng của thị trường, đã thể hiện rõ mức độ biến động của các cuộc đàm phán thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc, và tầm quan trọng của chúng đối với nền kinh tế toàn cầu.
Mặt khác, chính quyền Trump hi vọng sẽ tránh được thuế quan vào ngày 15/12, nếu có thể, William Reinsch, cựu quan chức cấp cao của Bộ Thương mại Hoa Kỳ và chuyên gia thương mại tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế cho biết.
"Sự công phá lớn hơn so với gói thuế quan trước đây, điều sắp diễn ra sẽ tác động mạnh đến người tiêu dùng vào thời điểm nhạy cảm. Ông Trump không muốn làm điều này ngay trước Giáng sinh. Phước lành sẽ trở thành nỗi khủng khiếp mất thôi!", ông nói.
Tâm lí tiêu dùng của người Mỹ là hầu hết các hàng hóa sẽ được mua trước Giáng sinh. Nhiều người đã đặt cọc trước hàng tá đồ dùng, quà tặng, việc áp dụng thuế quan có thể khiến một số nhà bán lẻ lợi dụng cơ hội tăng giá, ông Reinsch nói thêm.
Reinsch và các chuyên gia khác cho biết họ vẫn mong đợi Washington và Bắc Kinh sẽ đạt được thỏa thuận một giai đoạn 1 trước thời điểm đó, nhưng thời điểm này "có vẻ ít chắc chắn hơn".
"Chúng tôi đang ở trong một thời điểm nguy hiểm vì cả 2 bên đều cảm thấy họ chiếm thế thượng phong, nhưng tôi không nghĩ rằng các cuộc đàm phán đã sụp đổ", ông nhận định.
Máy chơi game, nằm trong danh sách chịu thuế, là món quà truyền thống dịp Giáng sinh của người Mỹ. (Ảnh: Shutter Stock).
Về mặt lí thuyết, Trump có thể tăng thuế quan đối với 250 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc, theo các trợ lí quốc hội, cựu quan chức Mỹ và các chuyên gia thương mại. Nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy Nhà Trắng đang xem xét điều đó vào thời điểm này.
Tháng 10, Tổng thống Trump đã đồng ý bỏ qua việc tăng các mức thuế đó lên 30% từ mức 25% hiện tại. Điều đó sẽ ảnh hưởng đến hàng hóa từ linh kiện công nghiệp và chất bán dẫn đến đồ nội thất và vật liệu xây dựng.
Nhưng các chuyên gia thương mại cảnh báo mức thuế 15% đối với khoảng 125 tỉ đô la hàng hóa có hiệu lực vào ngày 1/9, bao gồm TV màn hình phẳng, thiết bị bộ nhớ flash, loa thông minh, tai nghe Bluetooth, khăn trải giường, máy in đa chức năng và nhiều loại giày dép… cũng có thể được tăng.
Nguồn tin bí mật của Reuters tiết lộ phía Trung Quốc đã yêu cầu loại bỏ thuế quan ngày 1/9 này trong các cuộc đàm phán.
Scott McCandless, Hiệu trưởng tại PwC, cho biết ông vẫn khá lạc quan về việc 2 bên đạt được thỏa thuận một giai đoạn 1. Ông lưu ý nếu đạt được thỏa thuận thì đây là thành tích tác động tích cực đến cuộc chạy đua vào Nhà Trắng của ông Trump sắp tới. Khu vực tín nhiệm cao của tổng thống đương nhiệm vẫn là vùng Trung Mỹ với hàng triệu nông dân đang bị ảnh hưởng do Trung Quốc từ chối nhập nông sản.
"Tăng thêm mức thuế đối với hàng tiêu dùng là không có khả năng. Người tiêu dùng đã từng là một điểm sáng trong nền kinh tế, vì vậy Washington sẽ muốn tránh mọi tác động đến điều đó", ông McCandless khẳng định.