‘Sinh viên lớp 1’ với những ‘cửa ải’ không dễ vượt qua

Bước vào môi trường học tập mới, nếu trẻ không được chuẩn bị tốt về mặt tâm lý và cả thể chất thì rất dễ gây ra tác động xấu ở các giai đoạn phát triển sau này.

'Cửa ải' 1: Lễ khai giảng lạ lẫm, mệt mỏi và buồn ngủ

Không giống như những tiết hoạt động ngoài trời như khi còn ở trường mầm non, lễ khai giảng lạ lẫm với học sinh lớp 1.

Đây là buổi đầu tiên các em chính thức “ra mắt” các thầy cô giáo hoàn toàn mới, bạn bè mới và cả môi trường học tập cũng mới lạ. Trong đôi mắt thơ ngây ấy sẽ có chút bẽn lẽn, ngại ngùng xen lẫn háo hức khi mình được chào đón nồng nhiệt trong lễ khai trường.

Tuy nhiên, thực tại từ nhiều năm nay, học sinh mệt mỏi khi phải đứng, ngồi nhiều tiếng đồng hồ dưới thời tiết nắng nóng để tập dượt cho lễ khai giảng và ngay cả trong ngày chính thức diễn ra buổi lễ thiêng liêng ấy.

Lễ khai giảng được tổ chức vào đầu tháng 9, thời tiết đã chớm thu nhưng vẫn còn nắng gắt và oi ả. Ở trên thì thầy cô đọc diễn văn dài dòng lê thê, bên dưới thì học trò mướt mồ hôi.

Trẻ phải ngồi im lặng, giữ trật tự, không được quay ngang ngửa dưới thời tiết nắng nóng – những điều các em chưa từng được tiếp xúc khi còn học mầm non. Bởi vậy, nhiều học sinh vẫn buồn và không thể cảm nhận được niềm vui ngày khai trường.dAD

‘Cửa ải’ 2: Học chính khoá, học thêm tiếng Anh và học… luyện chữ đẹp

Mặc dù đến lớp 3, học sinh mới được học môn Tiếng Anh trong chương trình chính khoá nhưng nhiều phụ huynh đã cho con đi học thêm ở các trung tâm từ khi trẻ chưa vào lớp 1.

Nhiều phụ huynh quan niệm phải cho con đi học ngoại ngữ sớm, song song với tiếng Việt thì mới có hiệu quả và trẻ cũng dễ dàng học hơn. Bởi vậy những trung tâm dạy tiếng Anh cho trẻ lớp 1 lúc nào cũng kín chỗ.

Cùng với học chính khoá, học thêm ngoại ngữ ở trung tâm hay gia sư tại nhà, nhiều trẻ lớp 1 còn học thêm các lớp luyện chữ đẹp để có thể thực hiện được quy định giữ gìn “vở sạch – chữ đẹp”.

‘Cửa ải’ 3: Những tiết học chỉ… ngáp ngủ

Lớp mầm non…

Trẻ có thể đến trường thoải mái về giờ giấc, 9h sáng vẫn có thể đến lớp bình thường và tham gia các hoạt động học tập, vui chơi cùng các bạn.

Phần lớn thời gian trong ngày dành cho các hoạt động thể chất như chơi trò chơi, hát, múa, nghe kể chuyện. Giữa buổi trẻ sẽ được ăn nhẹ, tham gia các hoạt động ngoài trời.

Trò chơi, hoạt động trong lớp được thay đổi liên tục, theo ý thích của trẻ nên tạo sự thú vị trong giờ học. Trẻ được thoả sức liên tưởng, tưởng tượng phong phú trong các giờ học sáng tạo.

Lớp 1…

Học sinh phải đến lớp đúng giờ quy định của nhà trường, phổ biến là 7h sáng vào mùa hè và 7h15 đối với mùa đông. Do đó học sinh lớp 1 phải dậy sớm hơn, chuẩn bị sách vở từ tối hôm trước để đến trường kịp giờ.

Nếp sinh hoạt chưa kịp thay đổi, quen với việc được "ngủ nướng" nên không hiếm gặp hình ảnh những cô cậu học trò ngủ gật trên xe máy trong khi bố mẹ đưa đến trường.

Vào lớp một, trẻ phải làm nhiệm vụ của một người học sinh, hoạt động chủ yếu bây giờ là học tập, mà hoạt động học tập lại là một hoạt động mang tính chất bắt buộc, có tổ chức chặt chẽ, có mục đích, có kế hoạch.

Những môn học theo thời khoá biểu đã định trước nên học sinh lớp 1 không có quyền lựa chọn mà phải theo kế hoạch được định trước.

Khả năng phân tán chú ý ở trẻ còn cao, trong khi đó việc học lại đòi hỏi các em phải làm những công việc khéo léo và tập trung. Môn học cũng sẽ không còn hấp dẫn như ở mầm non, có những môn học có kiến thức trừu tượng nhiều nên trẻ càng khó tập trung và cả tiết học chỉ… ngồi ngáp.

‘Cửa ải’ 4: Học sinh lớp 1 dễ là nạn nhân của vấn nạn bắt nạt học đường

Sở dĩ học sinh hay bị bắt nạt là do tính cách nhút nhát, yếu đuối, không tự tin, thụ động, được bố mẹ bao bọc quá kỹ nên không biết ứng phó trước những tình huống diễn ra trong cuộc sống.

Trẻ vào lớp 1 có thể bị chính bạn bè trong lớp hay những học sinh khoá trên bắt nạt, bao gồm bị bắt nạt cả về thể chất và tinh thần.

Việc thường xuyên bị bắt nạt gây ra nhiều hệ lụy cho học sinh. Em sẽ trở nên sợ hãi, không muốn đi học, về nhà không dám kể cho bố mẹ. Tâm lý của trẻ sẽ bị ảnh hưởng ghê gớm, có thể dẫn đến khủng hoảng, rối loạn tâm thần.

Những tình huống xấu đó sẽ là dấu ấn theo trẻ mãi trong cuộc đời nếu như phụ huynh không phát hiện và có những can thiệp kịp thời, hiệu quả.

Để giải quyết tình trạng này, phụ huynh nên đến trường, gặp giáo viên chủ nhiệm để trao đổi. Nhà trường và giáo viên phải có trách nhiệm trao đổi với phụ huynh của trẻ bắt nạt bạn, đồng thời khuyên răn trẻ không được tiếp tục như vậy.

Và quan trọng hơn cả, phụ huynh của nạn nhân phải giáo dục con mình những tính cách mạnh mẽ, độc lập, kỹ năng xử lý vấn đề.

‘Cửa ải’ 5: Thật khó để trẻ lớp 1 thực hiện nội quy lớp học

Vào lớp 1, trẻ sẽ được rèn dũa việc học tập, sinh hoạt ở trường theo những nội quy lớp học.

Một số những quy định chung với học sinh tiểu học như: mặc đồng phục trường; không nói chuyện, nói leo trong giờ học; tập trung, chú ý vào bài giảng; ngồi đúng vị trí trong lớp học; không được phép di chuyển tự do trong lớp khi chưa xin phép giáo viên…

Qua việc thực hiện quy định này, trẻ sẽ vào nề nếp hơn nhưng đây thực sự là điều khó thực hiện nghiêm túc đối với học sinh lớp 1, khi mà các em vừa mới thoát khỏi môi trường vốn được tự do, thoải mái chơi đùa ở cấp mầm non.