Tạo thói quen đọc sách để nuôi dưỡng tâm hồn con trẻ

Để con trai của mình yêu thích đọc sách, chị Phương Thảo đã kiên trì cho bé tiếp cận với những cuốn sách, với những câu chuyện, tranh ảnh từ khi con 6 tháng tuổi. Theo quan niệm của người mẹ trẻ này, việc đọc sách không chỉ giúp con hiểu biết hơn, sống nhân văn hơn, mà còn giúp con trở thành người yêu tri thức và ham học hỏi.

Cùng trò chuyện với người mẹ trẻ này để biết thêm về thói quen và kinh nghiệm đọc sách cho con, giúp con yêu sách và thích khám phá tri thức:

- Chào chị, chị có thể cho biết, bé nhà chị đã phản ứng như thế nào khi lần đầu được mẹ đọc sách?

- Mình đọc sách cho con nghe từ khi bé được 6 tháng tuổi. Một em bé 6 tháng, ngồi còn chưa được thì việc nghe mẹ đọc sách cũng giống như nghe hát. Con nằm nhìn khắp nơi, mút tay, mút chân…., hay nói cách khác là chưa tập trung. Giai đoạn này mình đọc sách cho con không phải để con nghe hiểu mà là để con biết trong thời gian biểu của con có thêm một hoạt động đó là đọc sách. Rồi từ đó dần dần hình thành thói quen nghe mẹ đọc sách.

Gia đình nhỏ của chị Phương Thảo. (Ảnh NVCC)

Người mẹ trẻ tạo thói quen đọc sách cho con từ khi bé được 6 tháng tuổi. (Ảnh NVCC)

Cậu bé rất yêu thích đọc sách và khám phá cuộc sống xung quanh mình. (Ảnh NVCC)

- Một em bé nếu được đọc sách cho nghe sẽ phát triển rất tốt về ngôn ngữ cũng như trạng thái tinh thần. Khi đã rèn cho con có thói quen đọc sách thì dù trước đó con bị phạt, bị ngã đau thì đến giờ đọc sách con vẫn rất vui vẻ như chưa có chuyện gì xảy ra. Đ- Theo chị, việc đọc sách có những lợi ích gì cho sự phát triển ngôn ngữ và tinh thần của bé?

ược đọc sách cho nghe, con sẽ có vốn từ phong phú; cách dùng từ, cách diễn đạt, kể chuyện của con nghe rất hấp dẫn. Bản thân mình đã rất nhiều lần ngạc nhiên vì cách dùng từ trong từng trường hợp mà con học được từ trong sách. Bây giờ cứ đến giờ đọc sách thì con rất phấn khích.

- Chị thường sắp xếp thời gian như thế nào để đọc sách cho con?

- Cứ lúc nào rảnh thì mình lấy sách đọc cho con nghe, ngày đọc nhiều ngày đọc ít nhưng duy trì liên tục không ngắt quãng, kể cả đi chơi hay về quê ăn Tết, mình đều chủ động mang theo sách cho con. Thời gian con được đọc sách cho nghe lâu nhất trong ngày là vào trước giờ đi ngủ.

Bé thường được mẹ đọc sách mỗi ngày. (Ảnh NVCC)

Hiện tại con rất mê sách. (Ảnh NVCC)

Con rất thích sách về động vật. (Ảnh NVCC)

(Ảnh NVCC)

(Ảnh NVCC)

Bé luôn thích thú khi mẹ tạo bất ngờ từ những cuốn sách. (Ảnh NVCC)

- Chị thường chọn sách với những nội dung gì? Kích thước, hình vẽ ra sao để bé cảm thấy hào hứng?

- Sách cho em bé không giống sách của người lớn ở chỗ chúng ta thích sách có nội dung sâu sắc, còn các con (các bạn bé dưới 6 tuổi) thì thích truyện tranh ít chữ, nội dung đơn giản, motip lặp đi lặp lại, hoặc truyện tranh lift a flap (tức là kiểu truyển tranh có các tấm lật dở ở mỗi trang) kích thích tình tò mò, thích khám phá của con.

Kích thước sách thì phong phú vì còn tùy thuộc vào từng độ tuổi và từng loại sách. Ví dụ các sách truyện tranh thì ưu tiên khổ nhỏ hoặc vừa với tay cầm của con. Khi con nhỏ thì cho con chơi với những cuốn sách được thiết kế bằng giấy bìa cứng dày khó rách. Còn các sách về các bạn động vật thì mình chọn sách có hình ảnh chụp có màu sắc rõ ràng chân thực để con không phải bối rối khi thấy các bạn ấy ở ngoài đời thực.

Truyện tranh thì chọn các cuốn có màu sắc tươi sáng, hoặc hình vẽ ngộ nghĩnh đáng yêu như thể loại truyện Ehon Nhật Bản.

- Hiện tại bé có thích đọc sách và tập trung nghe mẹ đọc không?

- Nay bé gần 4 tuổi, vẫn thích đọc sách, tập trung nghe mẹ đọc và thích tự chọn sách.

(Ảnh NVCC)

Chị Thảo thường chọn sách với chủ đề mà bé yêu thích. (Ảnh NVCC)

(Ảnh NVCC)

(Ảnh NVCC)

- Chị có thể chia sẻ thêm kinh nghiệm giúp con yêu sách hơn giúp các mẹ có thêm động lực đọc sách cho con?

- Muốn con yêu sách thì bản thân ba mẹ trước hết phải là tấm gương. Tiếp nữa là dành thời gian đọc sách cho con. Không nhất thiết phải đọc nhiều nhưng cần duy trì đều đặn mỗi ngày. Bản thân mình khi đi du lịch hay về quê ăn Tết đều chủ động mang theo sách cho con. Hoặc nếu không mang thì mỗi dịp đi đâu cùng con nhất định sẽ ghé nhà sách cho con tự chọn mua vài quyển mà con thích.

Khi đọc sách cho con thì nên đọc chậm rãi, rõ ràng và diễn cảm, có cả ngữ khí trong đó nữa. Ví dụ khi đọc qua từ nào đó có cảm giác con chưa hiểu thì mẹ dừng lại để giải thích. Khi đang nói về nhân vật nào đó thì mẹ chỉ vào nhân vật ấy cho con. Vừa đọc truyện lại vừa đặt câu hỏi cho con: bạn gà này mặc áo gì đây, bạn sói con có khóc nhè nhõng nhẽo không, ở đây có mấy bạn cá sấu đây, cái này là cáp treo à… Như thế mẹ và bé cùng tương tác, từ đó con sẽ say mê hơn với mỗi giờ đọc sách.

Chọn sách cho con cũng rất quan trọng. Vì khi con chưa biết nói, biết đọc thì mẹ sẽ là người chọn lọc nội dung, hình thức sách cho con nên tuỳ vào độ tuổi, tính cách, sở thích và giai đoạn phát triển cụ thể để chọn sách cho con. Mẹ đừng chỉ thấy bìa viết "truyện đọc cho bé trước giờ đi ngủ" là mua về đọc đúng trước giờ đi ngủ y như chỉ định của bác sĩ, hay thấy "100 truyện cổ tích hay nhất" thì mua ngay cho con - đừng như thế.

Mẹ hãy đọc qua nội dung, xem cách người ta dùng từ trong đó, xem bố cục truyện có dài lắm không, con liệu có ngồi yên nghe hết được không hãy mua. Quan điểm riêng của mình là truyện cổ tích thì được kể sẽ hay hơn được đọc cho nghe nên riêng về cổ tích thì mình chỉ kể cho con thay vì đọc y nguyên lời trong sách. Tất nhiên chọn sách cũng nên chọn theo sở thích của con. Cụ thể con trai mình mê khủng long, mình chọn sách có nhân vật là các bạn khủng long cho con. Con thích động vật mình chọn sách có các loại động vật cho con.

Với các bạn bé dưới 2 tuổi chưa biết giữ gìn sách thì bố mẹ bảo quản sách cho con. Giai đoạn này mình chọn đọc cho con nghe đồng dao, ca dao Việt Nam vì mình thấy câu từ có vần điệu lại gần gũi nên con dễ thuộc. Đối với các bạn lớn hơn chút thì mẹ bắt đầu cho con tự chọn sách (tất nhiên mẹ vẫn phải xét duyệt nội dung đã), để con tự bảo quản sách, có kệ sách riêng cho con, để sách ở ngay tầm với của con để khi thích con có thể ngay lập tức tự đi lấy ra xem được.

(Ảnh NVCC)

Chị vẫn thường xuyên cho con đi nhà sách. (Ảnh NVCC)

Khi được tầm 3 tuổi mẹ có thể cho bé làm quen với các sách khoa học như bộ cuốn sách lớn đầu tiên của tớ, cuốn sách khổng lồ, bách khoa cho trẻ em…

Đừng nghĩ rằng con đọc sách thì phải thông minh hơn. Đừng ép con! Đọc sách là để con biết nhiều thông tin hơn về thế giới quanh con và quan trọng hơn nữa là nó nuôi dưỡng tâm hồn con. Và cũng đừng nghĩ con còn nhỏ chưa biết gì nên không đọc. Bạn cứ chăm chỉ kiên trì đọc sách cho con, mình tin rằng lúc đó bạn sẽ vô cùng ngạc nhiên.

Đừng cầm lên đặt xuống, tiếc tiền mua sách cho con. Tại sao mua được xe ô tô, rô bốt, búp bê đắt tiền cho con mà sách thì không mua được? Vẫn còn rất nhiều em bé sắp vào lớp 1 nhưng chưa hề được ba mẹ cho tiếp xúc với sách, đọc sách cho nghe.

- Cảm ơn chị đã chia sẻ những kinh nghiệm hữu ích về việc đọc sách cho con. Chúc chị và gia đình hạnh phúc.