Tết này đừng chúc con hay ăn, chóng lớn

Trong hành trình chăm sóc con, “căn bệnh” phổ biến mà hầu hết bố mẹ nào cũng mắc phải là bệnh “ám ảnh” về cân nặng của con. Áp lực phải làm bố mẹ tốt (nuôi con khéo, chăm con bụ bẫm) và quan niệm sai lầm rằng béo đồng nghĩa khỏe là một trong những nguyên nhân khiến gia tăng tỷ lệ trẻ thừa cân. Ngoài ra tiêu thụ nhiều các thực phẩm giàu năng lượng như đồ ăn nhanh, nước ngọt có ga… cùng với lối sống ít hoạt động thể lực, lười vận động cũng khiến càng ngày càng có nhiều trẻ em “bụ bẫm” quá mức.

Tổ chức Y tế Thế giới WHO mới đây lên tiếng cảnh báo có tới 41 triệu trẻ em dưới 5 tuổi đang trong tình trạng thừa cân, béo phì. Trong khi đó, tình trạng này ở Việt Nam cũng tăng nhanh mất kiểm soát. Cụ thể, tỷ lệ thừa cân, béo phì ở trẻ dưới 5 tuổi ở TP HCM đã gia tăng gấp 3 lần trong hơn 10 năm qua, từ 3,7% (năm 2000) lên 11,5% (năm 2013) và tỷ lệ thừa cân, béo phì ở học sinh phổ thông tại TPHCM tăng gấp đôi, từ 11,6% (năm 2002) lên 21,9% (năm 2009).

Béo phì sẽ gây ra nhiều hậu quả cho sức khỏe như không dung nạp glucose, rối loạn lipid máu, hội chứng buồng trứng đa nang, bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu - thoái hóa mỡ gan hoặc viêm gan nhiễm mỡ, tăng huyết áp, sỏi mật, đau đầu giả u não cơ học, chứng ngưng thở khi ngủ…

Trước tình trạng gia tăng tỉ lệ thừa cân, béo phì, TS Lưu Thị Mỹ Thục (Trưởng khoa Dinh dưỡng, bệnh viện Nhi TƯ) cho biết: “Một trong những biện pháp tốt để kiểm soát cân nặng là thay đổi lối sống, hành vi là tăng hoạt động thể lực: Thời gian hoạt động ở mức trung bình ít nhất 60 phút/ngày. Giảm thời gian tĩnh tại. Trẻ dưới 2 tuổi không xem ti vi, trẻ lớn hơn thì chỉ được xem tivi dưới 2giờ/ngày hoặc dưới 14 giờ/tuần. Thay đổi hành vi: Khuyến khích việc tự kiểm soát, tự đặt mục tiêu. Ngủ: 0-5 tuổi (ngủ đủ 11 giờ/ngày); 5-10 tuổi (10 giờ /ngày); trên 10 tuổi (ngủ đủ 9 giờ /ngày)”.

Trong khi đó, WHO đưa ra lời khuyên mọi trẻ em dưới 5 tuổi đều cần được đo chiều cao, cân nặng để xem có bị thừa cân, béo phì hay không. Ngoài ra nhân viên y tế nên tư vấn cho bố mẹ về chế độ tập luyện, chế độ dinh dưỡng, bao gồm cả cho con bú mẹ và lên kế hoạch quản lý cân nặng cho con.

Trang tư vấn dinh dưỡng Nutritionfacts cũng cho biết nuôi con sữa mẹ là một trong những biện pháp hữu hiệu nhất chống nạn béo phì. Trang này cho hay trẻ em bú sữa bột công thức sẽ có nguy cơ béo phì cao hơn vì sữa bò là dành cho bê con, giúp cho bê con tăng trọng mỗi ngày một kg, bằng 40 lần tốc độ tăng cân của em bé người. Thức ăn đúng cho con người là sữa mẹ người đã được tinh tuý hoá qua hàng triệu năm.

Thông tin thú vị là trong tất cả những loài động vật có vú chỉ có sữa con người có tỉ lệ protein thấp nhất. Lượng protein dư thừa trong sữa bột công thức cho trẻ em được cho chính là nguyên nhân khiến trẻ béo phì về sau này.

Hết tuổi uống sữa mẹ rồi thì không cần sữa chỉ cần ăn, nhưng con người lại tiếp tục uống sữa bò. Việc hấp thụ hocmon tăng trưởng của một giống loài khác suốt thời thơ ấu về cơ bản đã biến đổi quá trình phát triển và trưởng thành của cơ thể người, nghiên cứu này đưa ra một số bằng chứng rằng việc uống sữa bò có mối liên hệ với việc gia tăng nguy cơ gây dậy thì sớm. Bé gái uống nhiều sữa bò có khuynh hướng thấy kinh nguyệt sớm hơn.

Việc uống sữa của giống loài khác ngay từ tuổi nhỏ có thể gây ra những hậu quả không lường. Ngược lại với sữa bột công thức cho trẻ em, chỉ có sữa mẹ người, lập trình cơ thể một quá trình hấp thụ giúp chống lại các chứng bệnh của thời đại sau này trong đời.

Giám đốc trung tâm phòng chống béo phì của bệnh viện trẻ em Boston Masschusetts và chủ tịch ban dinh dưỡng đại học Y Havard trong tạp chí Nhi khoa AMA đặt vấn đề thắc mắc về vai trò của sữa bò trong dinh dưỡng của loài người. Loài người rõ ràng không có nhu cầu dinh dưỡng bằng sữa của giống thú nào. Mà thật ra sản phẩm sữa bò còn góp phần trong sự phát triển của một số loại ung thư, do nồng độ cao của các hocmon sinh sản trong nguồn sữa ở Mỹ.