Thành và bại của Trump trong 100 ngày đầu nhiệm kỳ

Tổng thống Mỹ Donald Trump

100 ngày đầu nhiệm kỳ là mốc quan trọng để đo thành công ban đầu của các tổng thống Mỹ, đánh giá những tiến bộ nhà lãnh đạo thực hiện trong việc biến lời hứa trong chiến dịch tranh cử thành hiện thực. Ngày 29/4 đánh dấu 100 ngày đầu nhiệm kỳ của Trump và trong quãng thời gian đó, tổng thống Mỹ đã gặp khá nhiều rào cản.

Xây tường ở biên giới với Mexico

Xây tường ở biên giới với Mexico là một trong những lời hứa nổi bật nhất trong chiến dịch tranh cử của Trump. Những người ủng hộ đã nhiệt liệt hoan hô khi ông tuyên bố sẽ yêu cầu Mexico trả tiền cho dự án.

Tuy nhiên, những lời hùng biện trong chiến dịch dễ dàng hơn việc biến chúng thành hành động ở Washington.

Mặc dù Bộ An ninh Nội địa Mỹ nói việc xây dựng sẽ bắt đầu vào mùa hè, vẫn không rõ họ sẽ lấy nguồn tiền từ đâu. Quốc hội Mỹ sẽ cần tìm hàng tỷ USD để biến bức tường trở thành hiện thực. Điều này tạo ra sự đối đầu giữa tổng thống và các nhà lập pháp, khi nhiều nghị sĩ Dân chủ và thậm chí cả nghị sĩ Cộng hòa, đặc biệt là những người tại các khu vực ở biên giới Mỹ - Mexico, không quan tâm đến việc mở hầu bao cho dự án của ông Trump.

Chọn thẩm phán tối cao

Trump đã hứa sẽ chọn thẩm phán tòa án tối cao mới từ danh sách mà ông công bố trong chiến dịch tranh cử và ông đã thực hiện được điều đó. Telegraph cho rằng việc thượng viện phê chuẩn Neil Gorsuch là thành công quan trọng nhất trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ của ông Trump.

"Tôi thấy nhiều người nói rằng điều quan trọng nhất mà một tổng thống Mỹ làm là chỉ định nhân sự. Mong là mọi người thích việc bổ nhiệm này", ông Trump nói trong buổi lễ tuyên thệ tại Nhà Trắng của ông Gorsuch. "Và tôi có thể nói rằng đây là một vinh dự lớn. Tôi đã thực hiện được trong 100 ngày đầu tiên và làm việc đó tốt đẹp. Bạn cho rằng việc đó là dễ dàng ư?".

Với quyết định này, tổng thống Mỹ đã làm hài lòng nghị sĩ Cộng hòa khi một người bảo thủ đáng tin cậy được chọn vào tòa án tối cao. Họ có thể tiếp tục ủng hộ tổng thống Mỹ với hy vọng sau này sẽ có nhiều đề cử như ông Gorsuch, theo BBC.

Y tế

Bãi bỏ và thay thế Obamacare cũng là một lời hứa nổi bật của ông Trump. Tuy nhiên, các nghị sĩ đảng Cộng hoà hồi tháng ba đã rút dự luật y tế thay thế Obamacare ngay trước khi lấy phiếu phê chuẩn ở hạ viện, vì biết chắc nó sẽ không nhận được đủ sự ủng hộ.

Thất bại này cho thấy sự thiếu kinh nghiệm trong việc đàm phán để giành sự ủng hộ của ông Trump. Đồng thời, nó cũng thể hiện đảng Cộng hòa chưa có khả năng thúc đẩy một chương trình chặt chẽ.

Nhập cư

Chính quyền Trump đã nỗ lực thực hiện lời hứa về vấn đề nhập cư. Tổng thống Mỹ hai lần ký sắc lệnh nhằm hạn chế chương trình tị nạn và ngăn công dân của một số nước đạo Hồi lớn đến Mỹ, nhưng những sắc lệnh này đã bị chặn bởi một số thẩm phán liên bang.

Ông Trump còn đe dọa cắt trợ cấp cho "các thành phố trú ẩn" (những nơi giúp đỡ người nhập cư bất hợp pháp) không hợp tác đầy đủ với quan chức nhập cư liên bang. Tổng thống Mỹ cũng ra lệnh xem xét lại các chương trình di trú, bao gồm visa H-1B dành cho người nhập cư có tay nghề cao và tuyển dụng thêm nhân viên tuần tra biên giới cùng thẩm phán tòa án di trú.

Số người nhập cư trái phép bị bắt giữ đã tăng 32,6% trong 1,5 tháng đầu nhiệm kỳ của Trump, theo Washington Post. Điều này cho thấy lập trường cứng rắn của tổng thống Mỹ về vấn đề nhập cư đã có tác động.

Đối ngoại

Trong chiến dịch tranh cử, ông Trump từng nói về việc cứng rắn với Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS), Iran, Trung Quốc và hàn gắn quan hệ với Nga.

Trên hết, ông hứa sẽ đặt ưu tiên người Mỹ lên hàng đầu, giảm bớt hỗ trợ cho các đồng minh của Mỹ và liên minh quốc tế mà ông coi là gánh nặng.

Khi trở thành tổng thống, ông đã rút Mỹ khỏi Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP) như đã hứa và đã bắt đầu quá trình xem xét lại Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA).

Ông Trump kêu gọi lãnh đạo nước ngoài như Thủ tướng Đức Angela Merkel và Thủ tướng Italy Paolo Gentiloni tăng chi tiêu quân sự. Tuy nhiên, khác với trong chiến dịch tranh cử, ông đã thừa nhận giá trị của NATO, nói rằng liên minh này không còn lỗi thời nhưng nhấn mạnh nghĩa vụ tài chính các nước thành viên phải thực hiện.

Ông còn dịu giọng hơn về Trung Quốc. Ông quay lưng lại lời hứa gọi Trung Quốc là bên "thao túng tiền tệ" hoặc áp đặt thuế nhập khẩu lớn với hàng hóa nước này. Thay vào đó, ông tìm kiếm sự giúp đỡ của Bắc Kinh trong việc đối phó với Bình Nhưỡng. Việc Triều Tiên không thử hạt nhân vào ngày kỷ niệm sinh nhật cố lãnh đạo Kim Nhật Thành và phóng tên lửa thất bại một ngày sau đó cũng được coi là chiến thắng cho Trump.

Ông Trump còn ra lệnh phóng tên lửa vào căn cứ Syria sau khi chính phủ Assad bị cáo buộc tấn công vũ khí hóa học. Động thái này được nhiều lãnh đạo trên thế giới hoan nghênh nhưng bị phe dân túy phản đối. Cuộc tấn công cũng làm quan hệ Nga - Mỹ trở nên thêm căng thẳng.

Ông Trump không phải là một tổng thống truyền thống, vì vậy, có lẽ không công bằng khi đánh giá những tháng đầu nhiệm kỳ tổng thống của ông theo cách truyền thống như đo đếm thành bại trong chính sách. Cử tri phần lớn không bầu cho ông vì những lời hứa cụ thể mà vì phong cách và quan điểm của ông.

Những người ủng hộ nhiệt tình Trump trong cuộc bầu cử dường như vẫn hài lòng với tổng thống của họ. Trong cuộc thăm dò được ABC News và Washington Post công bố ngày 23/4, 96% cử tri bầu cho Trump vào tháng 11 giữ vững sự ủng hộ.

"Họ dường như thấy rằng tổng thống Mỹ đang làm những gì ông đã nói ông muốn làm, ngay cả khi chúng chưa biến thành thành tựu lập pháp", cây bút Anthony Zurcher của BBC nhận xét.