Thủ tướng trả lời câu hỏi đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông bao giờ vận hành thương mại

Đường sắt Cát Linh - Hà Đông vẫn chưa rõ ngày khai thác thương mại. (Ảnh: Di Linh).

Đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông vẫn chưa rõ ngày khai thác

Ngày 12/12, Thủ tướng Chính phủ có văn bản trả lời chất vấn đại biểu Quốc hội Bùi Huyền Mai (Hà Nội) về các dự án đường sắt đô thị.

Cụ thể, đại biểu Mai chất chấn về việc theo Qui hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội và Qui hoạch GTVT Thủ đô năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng phê duyệt, TP Hà Nội sẽ xây dựng 9 tuyến đường sắt đô thị với tổng chiều dài 410,8km (trong đó có 342,2km cầu cạn và đi trên mặt đất; 68,8km đi ngầm).

"Tuy nhiên thực tiễn triển khai rất chậm, cử tri và nhân dân Thủ đô đã nhiều lần kiến nghị, đề nghị xem xét, xử lí trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan.

Vậy đề nghị Thủ tướng cho biết bao giờ tuyến đường sắt đô thị số 2A (Cát Linh - Hà Đông) được đưa vào vận hành thựơng mại? Trách nhiệm để chậm này thuộc về tổ chức, cá nhân nào?

Tuyến số 1 (Ngọc Hồi - Yên Viên) bao giờ được triển khai trong khi dự kiến sẽ phải hoàn thành đoạn tuyến Ngọc Hồi - ga Hà Nội trong giai đoạn 2017-2024?

Tuyến số 2 đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo bao giờ Chính phủ sẽ phê duyệt điều chỉnh dự án? Giải pháp của Chính phủ để tháo gỡ khó khăn cho các dự án này trong thời gian tới", đại biểu Mai chất vấn.

Trả lời đại biểu, Thủ tướng Chính phủ cho biết theo qui hoạch phát triển giao thông đô thị TP Hà Nội đã được phê duyệt, định hướng trên địa bàn TP Hà Nội sẽ xây dựng 8 tuyến đường sắt đô thị nhằm tăng cường loại hình vận tải hành khách công cộng, giảm ùn tắc giao thông.

Lộ trình đầu tư các tuyến phụ thuộc vào sự cần thiết, nhu cầu vận tải và hiệu quả đầu tư các dự án.

Bên cạnh đó, do nguồn lực đầu tư và công tác giải phóng mặt bằng thời gian vừa qua còn nhiều khó khăn, việc điều chỉnh dự án theo đúng trình tự, thủ tục cần thời gian nên việc triển khai đầu tư các dự án theo qui hoạch chưa đáp ứng được kì vọng của người dân.

Thủ tướng cũng cho biết, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông bị chậm tiến độ, phải điều chỉnh nhiều lần, đến nay chưa xác định chính thức thời gian hoàn thành dự án.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo đưa dự án vào vận hành khai thác nếu bảo đảm tuyệt đối an toàn; những sai phạm phải xử lí nghiêm theo đúng qui định pháp luật. Chính phủ đã giao Bộ GTVT báo cáo chi tiết Quốc hội việc này.

Tại kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XIV, Chính phủ giao Bộ trưởng Bộ GTVT thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ kí, gửi báo cáo đến Quốc hội về tình hình triến khai thực hiện dự án.

Theo đó, tổng thầu chưa đề xuất mốc thời gian hoàn thành cụ thể nhưng dự kiến công tác nghiệm thu, chuyển giao dự án vào ngày 31/12/2019.

Tuy nhiên, do tiến độ tổng thầu đưa ra còn có nhiều nội dung chưa chi tiết nên theo đánh giá của Bộ GTVT mốc thời gian nêu trên là khó khả thi.

Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ GTVT tiếp tục yêu cầu tổng thầu lập kế hoạch chi tiết đối với từng hạng mục còn lại để xác định thời gian hoàn thành dự án.

"Thực tế hiện trường dự án thời gian gần đây đã có chuyển biến tích cực và hiện đang hoàn thiện các thủ tục pháp lí, căn chỉnh đồng bộ hệ thống để triển khai vận hành thử toàn hệ thống", Thủ tướng cho biết.

Liên quan đến trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị, Bộ GTVT đã báo cáo: Dự án chậm tiến độ, tăng tổng mức đầu tư ngoài trách nhiệm chính thuộc phía tổng thầu thì chủ đầu tư (Bộ GTVT), Ban quản lí dự án đường sắt chịu trách nhiệm trong công tác quản lý điều hành dự án.

Tư vấn thiết kế bước lập dự án chịu trách nhiệm về chất lượng lập dự án đầu tư; chủ đầu tư của phần giải phóng mặt bằng (UBND TP Hà Nội) chịu trách nhiệm về việc chậm trễ trong công tác giải phóng mặt bằng; tư vấn giám sát chịu trách nhiệm trong công tác chỉ đạo thi công, quản lí tiến độ, chất lượng, giá thành xây dựng...

(Ảnh: Di Linh).

Các tuyến đường sắt đô thị khác ra sao?

Đối với tuyến số 1 (Ngọc Hồi - Yên Viên), Thủ tướng cho biết theo qui hoạch phát triển GTVT TP Hà Nội, tuyến đường sắt đô thị số 1 là tuyến chạy chung giữa đường sắt đô thị và đường sắt quốc gia.

Dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2004, đến nay đã có nhiều thay đổi phải điều chỉnh dự án.

Ngoài ra, có một số ý kiến băn khoăn về chủ trương thực hiện và một số vướng mắc liên quan đến cơ chế tài chính của dự án (theo qui định của Luật Quản lí nợ công năm 2017) và trách nhiệm quản lí đầu tư dự án trên địa bàn thành phố Hà Nội (theo qui định của Luật Đường sắt năm 2017).

Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ GTVT chủ trì đề xuất giải pháp xử lý. Bộ GTVT đang báo cáo kế hoạch triên khai dự án.

Chính phủ sẽ xem xét có ý kiến chỉ đạo trong đó có việc điều chỉnh dự án, làm cơ sở để Bộ GTVT, UBND TP Hà Nội và các bộ, ngành có ỉiên quan triển khai thực hiện.

Về tuyến số 2 đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo, Thủ tướng cho biết trong quá trình triển khai phải điều chỉnh cả thiết kế cơ sở và tổng mức đầu tư dự án.

Tháng 10/2019, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu UBND TP Hà Nội khẩn trương tổ chức thẩm định, phê duyệt điều chỉnh dự án theo qui định về dự án quan trọng quốc gia. UBND TP Hà Nội đang hoàn thiện các thủ tục theo qui định.

Sau khi dự án được phê duyệt và căn cứ tình hình thực hiện dự án, Thủ tướng sẽ chỉ đạo báo cáo Quốc hội vào kì họp cuối năm.

Về giải pháp, Thủ tướng cho biết đã và đang chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan căn cứ theo chức năng, nhiệm vụ được giao khẩn trương rà soát hệ thống văn bản qui phạm pháp luật liên quan đến đầu tư trong lĩnh vực đường sắt đô thị để nghiên cứu, hoàn thiện.

Rà soát, cân đối bố trí vốn để triển khai các dự án, đặc biệt ưu tiên bố trí vốn cho công tác giải phóng mặt bằng.

Chỉ đạo các bộ, ngành chủ động làm việc với các nhà tài trợ quốc tế xem xét, sửa đổi các điều kiện vay vốn theo hướng nâng cao tính cạnh tranh trong việc lựa chọn nhà thầu.

Tăng cường đào tạo nguồn nhân lực cho lĩnh vực đường sắt và phát triển công nghiệp đường sắt để từng bước làm chủ hoàn toàn về công nghệ xây dựng đường sắt đô thị.

Chỉ đạo các bộ, ngành và các địa phương tăng cường phối hợp trong công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư, chủ động hỗ trợ giải quyết các vấn đề có liên quan trong quá trình triển khai dự án.