Tín dụng tiêu dùng: Mỏ vàng chưa được khai thác

Thị trường tài chính tiêu dùng cần có sự điều chỉnh phù hợp hơn khi thị phần tín dụng tiêu dùng tập trung chủ yếu ở nhóm ngân hàng thương mại chiếm 87,6% phục vụ cho gần 40% nhóm khách hàng trong độ tuổi lao động (tương đương gần 20 triệu khách hàng) với các gói tín dụng có giá trị cao.

Theo báo cáo mới nhất vào tháng 6/2017 của Stoxplus, tín dụng tiêu dùng của Việt Nam (9,8%) vẫn còn thấp so với các nước khác như Malaysia (14%), Anh (16%), Mỹ (23%) nên dư địa phát triển vẫn còn rất lớn.

Tính đến cuối năm 2016, dư nợ tín dụng tiêu dùng là 646.000 tỷ đồng (khoảng 28 tỷ USD), chiếm 11,7% tổng dư nợ của nền kinh tế.

Còn theo dự báo mới nhất của Công ty chứng khoán Bản Việt (VCSC), quy mô thị trường tài chính tiêu dùng sẽ đạt mốc 1 triệu tỷ đồng vào năm 2019.

Theo các chuyên gia kinh tế tại "Tọa đàm về phát triển tài chính bán lẻ, cơ hội thúc đẩy tiêu dùng, phục vụ tăng trưởng kinh tế” diễn ra sáng 12/7 thì mức tăng trưởng ấn tượng 20-30%/năm trong vòng 7 năm liên tục nhưng tài chính tiêu dùng vẫn chưa thực sự tương xứng với kỳ vọng và tiềm năng còn rất lớn của thị trường này.

Bởi lẽ, thị trường tài chính tiêu dùng Việt Nam đang đứng trước cơ hội vàng nhờ những điều kiện lý tưởng như: Nền kinh tế đang trong giai đoạn phát triển, quy mô dân số đạt ngưỡng gần 95 triệu dân với tỷ lệ dân số trong độ tuổi lao động chiếm 52%; Nhóm lao động có xu hướng chi tiêu vượt mức lương, đồng thời chuyển đổi hành vi từ tiết kiệm sang mua sắm và chuyển từ việc sử dụng tiền mặt sang tín dụng tiêu dùng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng đưa ra cảnh báo những hệ lụy không mong muốn nếu việc phát triển tín dụng tiêu dùng kém bền vững.

Cụ thể, ông Nguyễn Tú Anh, Trưởng ban Nghiên cứu Kinh tế Vĩ mô, Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế trung ương (CIEM), đặc biệt lưu ý việc bảo vệ người tiêu dùng trước những rủi ro vỡ nợ, đồng thời khuyến cáo các công ty tài chính cần nâng cao quy trình thẩm định, đánh giá khả năng trả nợ, lịch sử vay và trả và các yếu tố khác của khách hàng để tránh những xung đột xã hội.

Đồng quan điểm, T.S Cấn Văn Lực cũng cho rằng muốn phát triển thị trường tài chính tiêu dùng, Ngân hàng Nhà nước, các cơ quan quản lý nhà nước… không chỉ cần hoàn hiện hành lang pháp lý mà còn phải tăng cường giáo dục tài chính, nâng cao nhận thức tài chính tiêu dùng và văn hóa tiêu dùng của người dân theo xu hướng phát triển chung của thế giới.