Tổng Bí thư: Sắp xếp đơn vị hành chính với tầm nhìn ít nhất 100 năm

Phát biểu khai mạc hội nghị Trung ương 11 khóa 13 sáng 10/4, Tổng Bí thư Tô Lâm cho biết hội nghị diễn ra sớm hơn một tháng so với kế hoạch ban đầu. Do khối lượng công việc cần giải quyết lớn, phạm vi rộng, nhiều nội dung nhạy cảm liên quan đến "quốc kế dân sinh", các tờ trình sẽ không được trình bày lại tại hội nghị để dành thời gian cho các đại biểu nghiên cứu, đóng góp ý kiến.

Về nhóm vấn đề tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Tổng Bí thư cho biết trong hơn 4 tháng qua, thực hiện các kết luận của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã chỉ đạo cơ bản hoàn thành việc sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy các cơ quan Đảng, Chính phủ, Quốc hội, Mặt trận ở cấp Trung ương.

Những con số về tinh giảm đầu mối, hiệu quả công việc, tiết kiệm chi phí đã "thể hiện rõ tính cách mạng" trong việc tinh gọn này. Dù vậy, mô hình tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị chưa thật hoàn thiện, nhất là ở địa phương. Vì vậy, để tiếp tục cuộc cách mạng tinh giản tổ chức bộ máy, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã họp nhiều phiên, "bàn bạc thấu đáo nhiều khía cạnh và thống nhất cao" trình Trung ương Đề án sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Bộ Chính trị và Ban Bí thư cũng thống nhất trình Trung ương Đề án về hệ thống tổ chức Đảng ở địa phương; Đề án về sắp xếp, tinh gọn cơ quan Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, các hội quần chúng được Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ; các Đề án về sắp xếp các cơ quan Tòa án, Viện Kiểm sát; và các Đề án về sửa đổi, bổ sung Hiến pháp, pháp luật của Nhà nước, sửa đổi, bổ sung các quy định thi hành điều lệ Đảng, các quy định về kiểm tra, giám sát Đảng để bảo đảm triển khai đồng bộ.

Người đứng đầu Đảng đánh giá đề án về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cùng với các Đề án kèm theo là những vấn đề "rất hệ trọng, có tính lịch sử". Đây không chỉ sắp xếp về tổ chức, bộ máy, cán bộ; mà còn phân cấp về thẩm quyền; bố trí lại đơn vị hành chính; phân bổ về nguồn lực; tạo không gian phát triển. Mục tiêu là xây dựng Chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn; đồng thời, mở ra cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là cho 100 năm tới.

Tổng Bí thư thông báo về kế hoạch tái cấu trúc hành chính quy mô lớn, dự kiến giảm số tỉnh, thành xuống 34; không tổ chức cấp huyện và giảm một nửa đơn vị hành chính cấp xã, áp dụng mô hình chính quyền địa phương hai cấp từ 1/7. Song song đó, hệ thống Tòa án và Viện Kiểm sát sẽ được tổ chức lại theo mô hình ba cấp, đi kèm điều chỉnh thẩm quyền và sửa đổi Hiến pháp cùng các quy định liên quan.

Phương hướng nhân sự khóa 14 phù hợp với mô hình tổ chức mới

Về nhóm vấn đề tiếp tục chuẩn bị cho Đại hội 14 của Đảng và Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 16, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031, Tổng Bí thư cho biết từ sau Hội nghị Trung ương 10, Bộ Chính trị đã quyết liệt chỉ đạo chuẩn bị các công việc, trọng tâm là hai nhóm vấn đề văn kiện và nhân sự.

Về văn kiện, dự thảo tóm tắt đã được gửi lấy ý kiến cấp cơ sở. Bộ Chính trị cũng chỉ đạo bổ sung nhiều nội dung mới, mang tính đột phá. Văn kiện được xây dựng theo phương châm Báo cáo chính trị là "ngọn đuốc soi đường", các báo cáo khác là "cẩm nang hành động".

Nội dung xuyên suốt của các văn kiện thể hiện sự kiên trì không thay đổi con đường xã hội chủ nghĩa; giải quyết tốt mối quan hệ biện chứng giữa ổn định và phát triển, bám sát mục tiêu lớn là "đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của nhân dân"; quyết tâm hiện thực hóa 2 mục tiêu 100 năm của đất nước.

Tổng Bí thư cũng bày tỏ mong muốn được nghe kiến nghị, giải pháp để Việt Nam đạt mục tiêu tăng trưởng GDP từ 8% trở lên trong năm 2025 và tăng trưởng liên tục hai con số những năm tiếp theo. Bối cảnh là cả nước tiến hành cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, sắp xếp lại đơn vị hành chính các cấp cũng như trong tình hình chiến tranh thương mại trên phạm vi toàn cầu.

Về nhân sự, Tổng Bí thư nhấn mạnh đây là vấn đề then chốt của then chốt để hiện thực hóa các mục tiêu, tầm nhìn của Đại hội 14. Yêu cầu nhiệm vụ cao hơn đòi hỏi mặt bằng đội ngũ cán bộ cao hơn, đặc biệt là cán bộ cấp chiến lược. Công tác nhân sự phải được chuẩn bị từ sớm và sẽ được tiếp tục bổ sung, hoàn thiện cho đến Đại hội 14.

Ông cho biết Bộ Chính trị đã chỉ đạo rà soát, bổ sung dự thảo Phương hướng công tác nhân sự Ban chấp hành Trung ương khóa 14 phù hợp với cơ cấu của mô hình tổ chức mới; rà soát đề xuất Trung ương bổ sung quy hoạch cán bộ cấp chiến lược; dự thảo sửa đổi, bổ sung một số nội dung Chỉ thị 35 của Bộ Chính trị về tổ chức Đại hội đảng các cấp tiến tới Đại hội 14 của Đảng.

Theo Tổng Bí thư, tất cả các công việc quan trọng này đều hướng đến mục tiêu tổ chức thành công Đại hội Đảng các cấp và tổ chức Đại hội 14 vào quý I/2026 theo đúng kế hoạch đề ra.

Góp phần đưa Nghị quyết Đại hội 14 đi ngay vào cuộc sống, Bộ Chính trị trình Trung ương Đề án về "Phương hướng Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 16, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031", với chủ trương là tổ chức bầu cử sớm hơn và cải cách, đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội và HĐND. Mục tiêu là góp phần phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân đối với công việc của đất nước.

Theo chương trình dự kiến, Trung ương sẽ họp trong ba ngày để thảo luận, cho ý kiến đối với 15 nội dung, tập trung là hai nhóm vấn đề chính. Đó là nhóm vấn đề tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; và tiếp tục chuẩn bị cho Đại hội 14 của Đảng và Bầu cử đại biểu Quốc hội khóa 16, đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.

Bộ Chính trị cũng sẽ báo cáo Trung ương xem xét, quyết định một số nội dung công tác cán bộ theo thẩm quyền; báo cáo Trung ương về tình hình đất nước; tình hình thế giới, khu vực; những công việc quan trọng Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã giải quyết từ sau Hội nghị Trung ương 10 đến nay và các chuyên đề về hoàn thiện thể chế và đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia.