Bí ẩn căn biệt thự 99 cửa và giai thoại \"con ma nhà họ Hứa\"

Vào những năm cuối thế kỷ XIX đầu của thế kỷ XX, Chú Hỏa (1845-1901) nổi lên như một thương gia tài giỏi và giàu có bật nhất đất Sài Gòn, ông được dân gian tôn vinh là một trong tứ đại hào phú: "Nhất Sỹ, nhì Phương, tam Xường, tứ Hỏa" (Huyện Sỹ - Lê Phát Đạt; Tổng đốc Phương - Đỗ Hữu Phương; Bá hộ Xường - Lý Tường Quan và Chú Hỏa - Hui Bon Hoa).

Ông Hui Bon Hoa (tự gọi là Chú Hỏa) là một thương gia giàu có nổi tiếng của Sài Gòn xưa.

Công ty Hui Bon Hoa và các con của gia tộc họ Hứa đã có một thời gian dài phát triển rất thịnh vượng, có đóng góp quan trọng trong việc xây dựng Sài Gòn thời bấy giờ. K

hông chỉ xây các dinh thự hoành tráng cho gia đình mình, Chú Hỏa còn xây gần 20.000 căn nhà phố, cùng hàng loạt công trình dân dụng như bệnh viện, chùa chiền, trường học… phục vụ cho người dân.

Có rất nhiều giai thoại xung quanh gia đình của vị thương gia gốc Hoa này, thế nhưng có lẽ giai thoại nổi tiếng nhất và khiến người Sài Gòn luôn hoài nghi mỗi khi nhắc đến đó chính là: con ma nhà họ Hứa - tấn bi kịch của cô tiểu thư xinh đẹp Hứa Tiểu Lan.

Giai thoại về bi kịch của nhà họ Hứa

Tôi vẫn nhớ như in ngày còn nhỏ, bà nội (người Sài Gòn chính hiệu) thường kể cho tôi nghe về giai thoại khá nổi tiếng này như sau: Chú Hỏa có 3 người con trai và một cô con gái út xinh đẹp tên là Hứa Tiểu Lan. Vốn rất yêu thương cô con gái út, nên khi vị tiểu thư này mắc phải căn bệnh phong cùi, chú Hỏa đã tốn không biết bao nhiều tiền của để chữa chạy cho con. Thế nhưng y học thời bấy giờ chưa phát triển, căn bệnh của Tiểu Lan xem như vô phương cứu chữa.

Căn biệt thự của gia đình Chú Hỏa nằm trên 3 con đường Nguyễn Thái Bình - Phó Đức Chính - Lê Thị Hồng Gấm (quận 1).

Nhằm không muốn để lộ việc con gái mình bị bệnh phong cùi, ông Hứa đã giam lỏng tiểu thư trong một căn phòng tối trên tầng cao nhất của tòa biệt thự. Hàng ngày, kẻ ăn người ở trong nhà luân phiên nhau đem cơm nước, quần áo cho tiểu thư thông qua một khe cửa. Và đặc biệt tất cả đầy tớ đều phải đi lùi và không được nhìn tiểu thư.

Ông Hứa đã giam lỏng tiểu thư trong một căn phòng tối trên tầng cao nhất của tòa biệt thự.

Vốn là một tiểu thư đài các, bỗng nhiên biến thành một quái nhân ghẻ lở khắp người, bị đẩy vào một căn phòng tách biệt với xã hội, tiểu thư họ Hứa không ngừng gào khóc trong vô vọng. Người Sài Gòn thời đó mỗi lần đi ngang qua căn biệt thự thường cố đi thật nhanh và không dám nhìn lên căn phòng tối ấy vì sợ gặp phải ánh mắt ghê rợn của tiểu thư.

Thời gian trôi đi, cô tiểu thư cũng qua đời. Vì thương nhớ con gái, muốn tạo cảm giác như đứa con yêu thương vẫn còn sống bên mình, Chú Hỏa không khâm liệm, mà đặt thi hài tiểu thư trong một quan tài bằng đá, nắp đậy là một tấm kính dày 5cm. Hàng ngày vẫn có một bà vú mang thức ăn lên phòng như khi Tiểu Lan còn sống.

Một bức tranh trong phòng triển lãm mỹ thuật ở bảo tàng biệt thự này.

Vào ngày giỗ đầu của tiểu thư, Chú Hỏa đặt may một bộ áo đầm trắng, mua con búp bê biết nháy mắt và một dĩa cơm gà để cúng. Sau khi khách ra về, bà vú lên phòng dọn dẹp như thường lệ, thì bỗng nhiên bà hét lớn rồi chạy như ma đuổi xuống dưới, miệng liên tục nói: "Cô chủ về! Cô chủ về!".Trong căn phòng âm u, nắp hòm bằng kính bị mở ra, con búp bê đứng hẳn trên lồng kính, đôi mắt nháy lia lịa, còn dĩa cơm thì đã vơi đi phân nửa, dù các cửa phòng vẫn khóa chặt từ lúc sáng. Biết có điềm không lành, gia đình họ Hứa đã bí mật đem thi hài tiểu thư chôn ở một nơi cách xa thành phố. Và kể từ đó, mỗi khi đêm về người ta lại nghe thấy những tiếng khóc than ghê rợn phát ra từ phía căn phòng tối của cô tiểu thư xấu số.

Đó là toàn bộ giai thoại mà người Sài Gòn vẫn hay truyền tai nhau về hồn ma nhà họ Hứa. Thế nhưng mãi cho đến tận bây giờ, vẫn chưa có một chứng cứ rõ ràng nào xác minh câu chuyện trên là sự thật.

Những hành lang tối tăm của căn biệt thự.

Vào năm 1973, hãng phim tư nhân Dạ Lý Hương đã sản xuất bộ phim "Con ma nhà họ Hứa", với lời giới thiệu là dựa trên bị kịch xảy với gia đình Chú Hỏa. Đây là bộ phim ma đầu tiên của điện ảnh miền Nam trước năm 1975. Sự thành công ngoài mong đợi của bộ phim càng khiến người ta tò mò về sự thật liên quan đến gia tộc lừng lẫy bậc nhất đất Sài Thành.

Con ma nhà họ Hứa đạt 4,5 triệu trong ngày đầu tiên công chiếu, nhờ ăn theo câu chuyện của gia đình Chú Hỏa.

Sự thật về oan hồn vương vấn của tiểu thư Hứa Tiểu Lan

Sau khi nghiên cứu các tư liệu có trên mạng và sách báo, tôi đến căn biệt thự cổ của gia đình họ Hứa nằm tại số 97 Phó Đức chính (quận 1) nay là Bảo tàng Mỹ thuật TP. HCM để tìm lời giải cho những bí ẩn xung quanh giai thoại Hứa Tiểu Lan.

Những căn phòng được sửa sang để trở thành phòng trưng bày nghệ thuật.

Trong khuôn viên rộng hơn 4.000 m2 là 3 căn dinh thự với lối kiến trúc kếp hợp giữa phương Đông và phương Tây hài hòa khiến ta choáng ngợp vì sự bề thế, xa hoa. Căn biệt thự này được thiết kế bởi kiến trúc sư người Pháp tên Rivera vào năm 1929 và được hoàn thành vào năm 1934, do con trai trưởng của Chú Hỏa quản lý.

Theo bản thảo ban đầu căn biệt thự có 100 cánh cửa. Tuy nhiên, khi duyệt sơ đồ kiến trúc, viên toàn quyền người Pháp bắt buộc phải bỏ một cửa và không cho mở cửa cổng chính vì cổng này lớn hơn cổng của Dinh Toàn quyền (nay là Dinh Độc Lập). Ngôi biệt thự này cũng là nơi đầu tiên sử dụng thang máy ở Sài Gòn.

Cổng chính của tòa nhà còn lớn hơn cổng của Dinh Toàn Quyền.

Sau khi Giải phóng miền Nam, gia tộc họ Hứa di tản sang Pháp để sinh sống. Ngôi dinh thự này được quân Giải phóng vào tiếp quản, đến năm 1987 thì dùng làm nhà Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM.

Trong nhà có trang bị hệ thống thang máy hiện đại.

Tất cả các căn phòng trong biệt thự được tận dụng làm phòng triển lãm, tuy nhiên vẫn có một số căn phòng được đóng kín không sử dụng và dán niêm phong cẩn thận. Và giờ hoạt động của Bảo tàng khá ngắn, từ 9h đến 17h mỗi ngày.

Dọc hành lang có những căn phòng được dán niêm phong cẩn thận.

Là những phòng không phép được sử dụng...

Trò chuyện với bác Biên (bảo vệ Bảo tàng) về câu chuyện xung quanh giai thoại con ma nhà họ Hứa, chú cho biết: "Câu chuyện được kể từ người này sang người khác thì đương nhiên sẽ có dị bản. Cũng như chuyện vì sao Chú Hỏa lại giàu như vậy, trong một thời gian ngắn có thể sở hữu 20.000 căn nhà mặt phố ở Sài Gòn. Có người kể là do ông ta đi bán ve chai nhặt được vàng. Có người cho rằng gia tộc ông là gia tộc giữ ngân khố của triều đình nhà Minh, khi nhà Minh bị Mãn Thanh đánh bại, gia tộc ông Hứa đem theo số vàng ấy chạy sang Việt Nam để lập nghiệp. Thế nhưng dù vì lý do nào, nếu Chú Hỏa không tài giỏi trong việc nắm bắt thời cơ và nhạy bén trong kinh doanh thì ông cũng sẽ không có được một cơ ngơi bề thế như vậy".

Khu sân thuợng đã khóa cửa, không thể lên, nơi đây có một bức tượng kỳ lạ chỉ có phần đầu.

Chú bảo vệ dẫn tôi ra phía sau căn biệt thự, nơi có một phiến đá hoa cương ghi lại vị trí phòng ở của các thành viên trong gia đình họ Hứa. Chú Biên cho rằng trên tấm đá này không có tên của vị tiểu thư họ Hứa, vì thế ở đây không có căn phòng ma mà mọi người đồn đại.

Biểu tượng gà trống quyền uy được đặt tại đây.

Những nhân viên và người bảo vệ làm việc tại đây cũng cho biết đó chỉ là những lời đồn được thêu dệt nên để thêm phần gay cấn cho giai thoại này.

"Bệnh phong cùi của Hứa Tiểu Lan - một căn bệnh hoàn toàn có thể xảy ra với bất kỳ ai, không ngoại trừ con gái của đại phú hào. Thời đó phong cùi là căn bệnh vô phương cứu chữa, thế nên chuyện tiểu thư than khóc khi còn sống là hoàn toàn có căn cứ để tin. Tuy nhiên, dân gian vẫn thường hay thêm bớt tình tiết để câu chuyện thêm phần liêu trai. Vậy nên khi tiểu thư đã mất, người ta mới đồn đại nhiều tình tiết vào, nói là oan hồn của Hứa Tiểu Lan còn vương vấn, nhưng chúng tôi làm việc nhiều năm ở đây cũng chưa thấy những điều bí ẩn như thế bao giờ" - chú bảo vệ tâm sự.

Quay lại lịch sử ngôi nhà, chúng ta có thể thấy Chú Hỏa mất năm 1901, nhưng căn biệt thự được xây năm 1929, nghĩa là ngôi biệt thự này được con trai ông xây lại trên nền căn biệt thự cũ, vì vậy sự thiếu vắng căn phòng của Hứa Tiểu Lan là có thể lý giải được.

Phiến đá khắc vị trí phòng của các thành viên trong nhà, được viết bằng tiếng Pháp.

Thế nhưng theo một số ghi chép thì vào năm 2006, một người tên là Eddie Hui-Bon-Hoa (con cháu của Chú Hỏa) khẳng định ông Hui Bon Hoa chỉ có ba người con trai, lần lượt mang tên là: Huỳnh Trọng Huấn (Tang Huon Hui Bon Hoa), Huỳnh Trọng Tán (Tang Chanh Hui Bon Hoa) và Huỳnh Trọng Bình (Tang Phien Hui Bon Hoa). Nghĩa là Chú Hỏa không có người con gái nào cả.

Trong quyển sách tựa đề là "Ngôi mộ cổ nhà họ Hứa" của tác giả Phạm Phong Dinh có viết: "Cô con gái Chú Hỏa tên là Hứa Tiểu Lan mất vì bệnh nan y, được chôn cất trong ngôi mộ cổ cạnh nghĩa trang Biên Hòa..."(?)

Những bí ẩn của gia đình họ Hứa sẽ mãi mãi theo Chú Hỏa nằm sâu trong lòng đất.

Vậy liệu có phải ông Hứa chỉ có 3 người con trai, và sự tồn tại của cô con gái út chỉ là lời đồn nhảm. Có lẽ bí mật ấy sẽ mãi mãi được chôn theo Chú Hỏa và những người con của ông dưới những lớp đất sâu. Dù thế nào chúng ta vẫn luôn biết ơn gia đình Chú Hỏa vì những công trình mà họ đã để lại cho đời sau - những công trình luôn khiến người Sài Gòn tự hào mỗi khi nhắc đến.