Nhiều trạm BOT đã có làn thu phí tự động không dừng. (Ảnh: Di Linh).
Như tin đã đưa, ngày 23/10/2019, Công ty TNHH Thu phí tự động VETC đã có văn bản gửi Bộ trưởng GTVT đề xuất dừng thực hiện Hợp đồng dự án thu phí tự động không dừng giai đoạn 1.
Ngày 14/11, Bộ GTVT phát đi thông cáo trong đó nêu rõ việc không đồng thuận giải pháp dừng triển khai dự án hoặc nhà nước tiếp nhận lại dự án.
Bộ GTVT yêu cầu VETC phải có trách nhiệm tiếp tục thực hiện Hợp đồng đã kí kết với Bộ GTVT; bên cạnh đó Bộ GTVT sẽ phối hợp với với VETC và các cơ quan đơn vị có liên quan từng bước tháo gỡ các khó khăn vướng mắc "với quyết tâm cao để hoàn thành dự án".
Mặc dù khẳng định "với quyết tâm cao hoàn thành dự án" như trên nhưng ngày 19/11, Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ đã kí văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ xin gia hạn thực hiện hệ thống thu phí tự động không dừng tại các trạm thu phí thuộc giai đoạn 2 và các dự án cao tốc do VEC quản lí sang năm 2020.
Về nguyên nhân, Bộ cho biết, đối với dự án giai đoạn 2, mặc dù việc chọn nhà cung cấp dịch vụ thu phí không dừng đã được hoàn thành từ tháng 5/2019 nhưng đến thời điểm hiện tại, nhà đầu tư chưa hoàn thiện thủ tục thành lập doanh nghiệp dự án theo qui định.
Điều này dẫn đến chưa đủ cơ sở pháp lí thực hiện các bước tiếp theo như thiết kế bản vẽ thi công, kí hợp đồng tin dụng, thi công lắp đặt thiết bị.
"Với tiến độ thành lập doanh nghiệp dự án chậm như hiện nay, dự án có nguy cơ không hoàn thành đúng tiến độ theo chỉ đạo của Thủ tướng", Bộ GTVT cho hay.
Bộ GTVT cũng cho biết, trong quá trình tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư dự án, tư cách pháp nhân của Viettel đáp ứng yêu cầu. Tuy nhiên, sau khi trúng thầu, để Viettel thành lập doanh nghiệp dự án thì cần Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương.
Mặc dù đã qua 6 tháng nhưng thủ tục để Viettel thành lập doanh nghiệp dự án vẫn chưa hoàn thành.
"Việc chậm thành lập doanh nghiệp dự án của Viettel không phải lỗi của nhà đầu tư BOT nên Bộ GTVT không đủ cơ sở dùng thu phí các trạm không kịp triển khai thu phí tự động không dừng trước ngày 31/12/2019 theo chỉ đạo của Thủ tướng", Bộ GTVT cho biết thêm.
Việc thu phí thủ công vẫn tiến hành ở rất nhiều trạm BOT. (Ảnh: Di Linh).
Hệ thống thu phí tự động không dừng tại các trạm thu phí BOT được chia làm 2 giai đoạn (2 dự án) bao gồm: Dự án giai đoạn 1 (áp dụng cho Quốc lộ 1 và đường Hồ Chí Minh đoạn qua Tây Nguyên); Dự án giai đoạn 2 (áp dụng cho các trạm còn lại trên toàn quốc).
Để đủ điều kiện triển khai thực hiện dự án, các bên cần đàm phán kí kết 2 loại Hợp đồng gồm Phụ lục Hợp đồng BOT về việc thu phí tự động không dừng giữa Bộ GTVT với các nhà đầu tư BOT và Hợp đồng dịch vụ giữa các nhà đầu tư BOT với nhà cung cấp dịch vụ.
Đối với dự án giai đoạn 1, Bộ GTVT đưa ra một số khó khăn vướng mắc như chưa bố trí được nguồn vốn, đàm phán tỉ lệ trích doanh thu...
"Do nhiều nguyên nhân khách quan nên việc triển khai dự án gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, trong đó vướng mắc lớn nhất hiện nay của dự án là doanh thu hoàn vốn cho dự án ETC không như dự kiến ban đầu do tiến độ kí Hợp đồng dịch vụ, trích doanh thu còn chậm.
Ngoài ra việc nhiều dự án BOT sụt giảm doanh thu so với phương án tài chính ban đầu (do lưu lượng phương tiện thấp hơn so với dự báo, chưa được tăng phí theo đúng lộ trình trong Hợp đồng, việc giảm phí quanh trạm thu phí theo chỉ đạo tại Nghị quyết số 35/NQ-CP của Chính phủ) cũng làm ảnh hưởng đến nguồn thu của dự án thu phí tự động không dừng", Bộ GTVT cho biết.
Ngoài ra, Bộ này cho biết người dân cũng "chưa mặn mà" với thu phí tự động khi lượng phương tiện dán thẻ (e-tag) và nộp tiền vào tài khoản giao thông để tham gia dịch vụ thu phí tự động không dừng chỉ khoảng 800.000 thẻ/3,5 triệu phương tiện.