Căng thẳng thương mại giữa Hàn Quốc và Nhật Bản bắt đầu từ tháng 7/2019. Nắm bắt tâm lí người tiêu dùng, các doanh nghiệp nhỏ là nhóm đưa ra hành động đầu tiên. Các cửa hàng tiện lợi hạng trung ở Seoul cho làm biển quảng cáo tuyên bố không bán rượu Nhật Bản.
Tạp chí Asian Nikkei Review cho biết đã có hơn 23.000 cửa hàng bán lẻ tham gia vào cuộc tẩy chay hàng Nhật vào ngày 16/7 vừa qua. E-mart, chuỗi siêu thị hàng đầu của Hàn Quốc, tuy không tham gia, nhưng doanh số bán bia, nước sốt và gia vị của Nhật Bản đã giảm 30% kể từ ngày 1/7 so với cùng kì tháng 6.
Các nhà phân phối cũng tự hạn chế hàng Nhật. Theo một giám đốc điều hành phân phối bia cho xứ sở hoa anh đào, nếu người Hàn Quốc vẫn miễn cưỡng mua bia Nhật Bản, "chúng tôi có thể buộc phải tự cắt giảm các lô hàng".
Biểu ngữ "Không mua/bán sản phẩm Nhật" được treo khắp nơi trong các cửa hàng tiện lợi. (Ảnh: Asian Nikkei Review).
Vụ tẩy chay cũng đã tấn công Fast Retailing, nhà điều hành chuỗi cửa hàng quần áo Uniqlo, hiện có hơn 180 cửa hàng tại Hàn Quốc. Công ty đã đưa ra một lời xin lỗi công chúng trong tuần này, sau khi Giám đốc tài chính Takeshi Okazaki giải trình về doanh thu cho phần nhạy cảm. Theo đó, ông đã nói: "Chúng tôi cho rằng làn sóng tẩy chay này sẽ không tiếp tục lâu dài".
Một số công ty cũng dè dặt hơn trong tình hình căng thẳng. Sony đã hủy một sự kiện công bố mẫu tai nghe không dây mới. Trong khi các phương tiện truyền thông đưa tin rằng Nissan Motor đã ngừng sự kiện lái thử chiếc xe Altima mui trần được mở bán trong tháng.
Trong tuần gần đây nhất, Công ty du lịch JTB cho biết lượng đặt phòng tại các khách sạn Nhật Bản của khách Hàn Quốc giảm 10% so với tuần trước. Số vé máy bay tại một công ty du lịch lớn của Hàn Quốc đến Nhật Bản đã giảm hơn 50% trong năm nay. Đại diện công ty chia sẻ: "Vì tiếc tiền nên khách hàng ít hủy chuyến, hủy tour, nhưng có vẻ như người tiêu dùng đang hạn chế đến Nhật Bản".
Nắm bắt tình thế, các hãng hàng không cũng cân đối chuyến bay. Hãng hàng không giá rẻ Hàn Quốc T'way Air đang dần ngừng các chuyến bay trên bốn tuyến giữa Hàn Quốc và Nhật Bản cho đến tháng 10, bắt đầu từ đầu tuần này với tuyến Muan-Oita.
Eastar Jet có kế hoạch tạm dừng các chuyến bay Busan-Sapporo và Busan-Osaka, bắt đầu vào tháng 9.
Việc nhiều hãng bay giá rẻ cắt chuyến có khả năng làm xáo trộn kế hoạch của chính phủ Nhật Bản trong việc thu hút 40 triệu khách du lịch vào năm 2020. Khoảng 7,54 triệu người Hàn Quốc đã đến thăm Nhật Bản vào năm ngoái, chiếm khoảng 1/4 và đánh dấu mức tăng 5,6% so với năm 2017, theo Tổ chức Du lịch Quốc gia Nhật Bản.
Nếu tẩy chay gây phẫn nộ dư luận ở cả hai quốc gia, Eom Chi-sung, một quan chức tại Liên đoàn Công nghiệp Hàn Quốc cho biết: "Cả hai phía doanh nghiệp Hàn Quốc và Nhật Bản cuối cùng đều sẽ phải chịu đựng. Một phản ứng bình tĩnh là cần thiết để đảm bảo các vấn đề chính trị không ảnh hưởng đến nền kinh tế".
Giới trẻ Hàn Quốc sẵn sàng nghỉ việc để biểu tình bài Nhật trước sứ quán Nhật tại Seoul. (Ảnh: South China Morning Post).
Căng thẳng thương mại giữa Nhật Bản và Hàn Quốc bùng phát vào ngày 4/7. Lúc bấy giờ, Nhật Bản hạn chế xuất khẩu sang Hàn Quốc 3 loại vật liệu công nghệ cao quan trọng trong sản xuất các linh kiện bán dẫn và màn hình, gồm fluorinated polyimide, hydrogen fluoride và resist. Đây là những vật liệu mà các công ty công nghệ lớn ở Hàn Quốc như Sumsung, LG... phụ thuộc đến hơn 90% các loại vật liệu này của Nhật.
Đáp lại, Hàn Quốc dọa trả đũa bằng việc hạn chế xuất khẩu màn hình OLED sang Nhật Bản. Hàn Quốc nắm giữ tới 90-95% thị phần màn hình OLED toàn cầu.
Trước đó, năm 2013, mối quan hệ giữa Hàn Quốc và Nhật Bản cũng từng leo thang, sau khi tỉnh Shimane của Nhật Bản tổ chức sự kiện với thông điệp tuyên bố chủ quyền đối với 2 đảo thuộc quần đảo Dokdo (Nhật Bản gọi là Takeshima). Cuộc đối đầu giữa 2 nước khi đó kéo dài không lâu.
Nhưng với tình trạng hiện nay, các nhà quan sát cho rằng nếu Tokyo thực sự đẩy Seoul ra khỏi "danh sách Trắng", gồm những quốc gia được hưởng ưu đãi trong thủ tục xuất khẩu, như họ đe dọa, sẽ là mồi lửa cho mọi thứ.