Cháy chung cư người dân có được bồi thường, hỗ trợ chỗ ở mới?

	TP.Hồ Chí Minh: Miễn phí điều trị cho nạn nhân trong vụ cháy tại chung cư quận 8
	Vụ cháy chung cư Carina Plaza ở Sài Gòn: ‘Bệnh nhân bị bỏng hô hấp do ngạt khí CO’

Chung cư Carina Plaza đã xảy ra cháy lớn vào rạng sáng ngày 23/3 khiến 13 người thiệt mạng, hàng chục người bị thương. Ảnh: Văn Dũng

Dưới đây là cuộc trao đổi của chúng tôi với luật sư Nguyễn Sơn Tùng, luật sư điều hành Legal United Law để làm rõ hơn vấn đề trên.

Thưa luật sư, trường hợp nhà ở chung cư đã bàn giao cho người mua mà bị cháy gây thiệt hại rất nghiêm trọng, ví như với Chung cư Carina Plaza vừa qua, theo quy định pháp luật thì trách nhiệm của chủ đầu tư sẽ được hiểu chung như thế nào?

Luật sư Nguyễn Sơn Tùng: Với nhà ở chung cư đã được bàn giao cho người mua, chúng ta cần phân biệt là chủ đầu tư có trực tiếp thực hiện việc quản lý vận hành hay ủy thác cho đơn vị khác thực hiện việc này hay không. Nếu nhà chung cư đã tổ chức hội nghị nhà chung cư lần đầu, thì Ban Quản trị Nhà chung cư sẽ ký hợp đồng thuê dịch vụ quản lý vận hành, và đơn vị được thuê này có thể là chính chủ đầu tư nếu chủ đầu tư có chức năng và năng lực hoặc thuê một đơn vị khác quản lý vận hành.

Ở đây, cần đề cập đến nguyên nhân gây hỏa hoạn để xác định chủ đầu tư có chịu trách nhiệm trực tiếp hay không, nếu nguyên nhân cháy là do lỗi kỹ thuật của quá trình thi công trước đây, hay nguyên nhân phát sinh từ chất lượng công trình hay từ nguyên nhân của quá trình vận hành mà chính chủ đầu tư là đơn vị trực tiếp quản lý, vận hành thì chủ đầu tư phải chịu trách nhiệm.

Còn các trách nhiệm chung khác của chủ đầu tư theo quy chế quản lý, sử dụng nhà chung cư đã được Bộ Xây dựng hướng dẫn và ban hành theo Thông tư số 02/2016/TT-BXD ngày 15/02/2016, theo đó các trách nhiệm chung này cần xem xét trong mối quan hệ với nguyên nhân của sự kiện cháy. Ví như nguyên nhân cháy có phát sinh từ nghĩa vụ bảo trì phần sở hữu riêng của chủ đầu tư, theo đó chủ đầu tư có trách nhiệm phải bồi thường nếu việc bảo trì hoặc không bảo trì này là nguyên nhân gây ra thiệt hại (cháy).

Nhiều cư dân chung cư Carina Plaza không có chỗ ở sau vụ cháy. Ảnh: Văn Dũng

Vậy thưa ông, trong trường hợp nhà chung cư bị cháy dẫn đến cư dân không có chỗ ở thì người dân có được chủ đầu tư hỗ trợ về chỗ ở mới hoặc tiền thuê nhà trong quá trình khắc phục hậu quả?

Khi nhà ở chung cư đã được bàn giao và người mua nhà đã là chủ sở hữu hoặc người sử dụng của nhà chung cư thì nhà chung cư được hiểu là tài sản của họ và do đó họ phải chịu trách nhiệm liên quan đến các rũi ro về tài sản của chính mình. Bên cạnh đó, cháy nổ nếu không phải từ hành vi chủ ý, thông thường đây là một sự kiện bất khả kháng.

Do đó, tôi cho rằng trách nhiệm phải hỗ trợ của chủ đầu tư là không bắt buộc nếu không có phát sinh các yếu tố sai phạm của chủ đầu tư như tôi đã đề cập bên trên.

Tuy nhiên, vì sự kiện cháy là cháy cả tòa nhà chung cư nên cần hiểu cháy đã gây thiệt hại cho cả tài sản chung lẫn tài sản riêng của chủ đầu tư và các chủ sở hữu hoặc người sử dụng khác của nhà chung cư. Do đó, nên có cái nhìn đa chiều về thiệt hại và hỗ trợ liên quan đến thiệt hại.

Theo quan điểm cá nhân của tôi nếu chủ đầu tư có điều kiện và khả năng tài chính thì nên hỗ trợ các cư dân là những người bị thiệt hại vì đây là đạo lý và sự tương thân giúp đỡ lẫn nhau trong lúc hoạn nạn.

Nhiều tài sản của cư dân chung cư bị hư hại sau vụ cháy. Ảnh: Văn Dũng

Thưa Luật sư, thế quy định pháp luật về bảo hiểm của nhà ở chung cư là như thế nào? Và với trường hợp cháy tại Chung cư Carina Plaza vừa qua, cư dân có được bảo hiểm bồi thường thiệt hại hay không?

Tôi không biết biết được việc thu và nộp phí bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc tại Chung cư Carina Plaza diễn ra như thế nào nhưng luật pháp đã quy định là chủ đầu tư có trách nhiệm phải mua bảo hiểm cháy nổ bắt buộc.

Và theo quy định tại Thông tư Liên tịch số 214/2013/TTLT-BTC-BCA ngày 31/12/2013, nếu các cư dân tại Chung cư Carina Plaza có thông qua Ban Quản trị Chung cư hay đơn vị quản lý vận hành chung cư (người đại diện) để nộp phí bảo hiểm hiểm cháy, nổ bắt buộc thì người được bảo hiểm được xác định là những hộ, cư dân nào đã mua bảo hiểm nên sẽ được tổ chức bảo hiểm bồi thường thiệt hại theo hợp đồng bảo hiểm đã được ký.

Nhiều nạn nhân trẻ em trong vụ cháy chung cư Carina Plaza ​Các đơn vị cấp cứu liên tục chuyển nạn nhân từ vụ cháy chung cư Carina Plza trong đêm về các bệnh viện, trong đó ...

Đối với các trường hợp đang vay ngân hàng để mua nhà chung cư, khi xảy ra hỏa hoạn, khách hàng có thể yêu cầu ngân hàng khoanh nợ hoặc giãn nợ trong thời gian khắc phục hậu quả vụ hỏa hoạn không thưa ông?

Tôi cho rằng hoàn toàn có thể nếu sự kiện cháy nổ là một sự kiện bất khả kháng, vì sự kiện bất khả kháng này ảnh hưởng trực tiếp đến việc thực hiện hợp đồng tín dụng của người vay tiền ngân hàng để mua nhà. Bên cạnh đó, trong mối quan hệ tín dụng việc ngân hàng xem xét để khoanh nợ hay giãn nợ nhằm hỗ trợ khách hàng khắc phục các khó khăn tài chính trong nhất thời cũng là các việc mà ngân hàng thương mại làm thường xuyên.

Và nếu cháy nổ gây thiệt hại rất nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến số lượng người mua nhà chung cư thì ngân hàng nhà nước cũng có thể sẽ có ý kiến để các ngân hàng thương mại xem xét nhằm thực hiện hỗ trợ việc này.

Xin cám ơn luật sư.