Cuộc sống trên lưng ngựa của thợ săn vang thảo nguyên Mông Cổ

Vùng Altai, phía tây Mông Cổ là một trong những khu vực hẻo lánh nhất hành tinh, rất ít con đường lưu thông qua khu vực rộng lớn này. Những đỉnh núi băng của dãy Altai, biên giới tự nhiên giữa Mông Cổ, Nga, Trung Quốc và Kazakhtan, tạo thành bức tường vững chãi ngăn cản bước tiến của thế giới hiện đại. Tại đây, vó ngựa săn của tộc người Kazakh vẫn tung hoành giữa thảo nguyên mênh mông cùng những trợ thủ đại bàng. Ảnh: Dave Stamboulis

Tộc người Kazakh chiếm số đông trong dân số tại tỉnh Bayan Olgii, phía tây Mông Cổ. Nơi đây còn khoảng 250 thợ săn duy trì truyền thống đi săn cùng đại bàng gọi là berkutchi suốt 6.000 năm qua. Họ sống tách biệt với thế giới hiện đại, tồn tại qua mùa đông khắc nghiệt trong những chiếc lều có thể mang đi, huấn luyện đại bàng và đi săn trên lưng ngựa. Ảnh: Dave Stamboulis

Đại bàng là những sinh vật độc lập và dữ tợn, cần được huấn luyện từ nhỏ để phục tùng chủ nhân. "Huấn luyện con non dễ hơn bởi chúng dễ thuần hóa và không làm hại trẻ em hay bầy cừu, song những con đại bàng trưởng thành với bản năng săn mồi mới là những tay săn sói và cáo cự phách", Bikbolat, một thợ săn người Kazakh nói. Theo ông, đại bàng cái là thợ săn tốt nhất, do chúng có bản tính hung dữ và nặng gấp ba lần con đực. Ảnh: Dave Stamboulis

Sau quá trình huấn luyện kéo dài nhiều năm, đại bàng sẽ trở thành trợ thủ đắc lực, đậu trên cánh tay chủ nhân trên các vó ngựa săn. Mối liên kết có thể mạnh tới mức một chuyển động khẽ trong móng vuốt đại bàng có thể báo cho người thợ săn biết rằng trợ thủ của mình đã đánh hơi được con mồi nào đó. Ảnh: Dave Stamboulis

Vào tháng 9 hàng năm, thợ săn lại tụ về lễ hội tổ chức tại Olgii, thủ phủ của vùng, để tranh tài và các giải thưởng. Bên cạnh phô diễn kỹ năng, đàn ông Kazakh còn tham gia trò kokbar, màn thi kéo dây làm từ da dê hoặc cáo, và trò tenge alu, cuộc thi nhặt đồng xu trên mặt đất mà không bước xuống khỏi lưng ngựa. Ảnh: Dave Stamboulis

Tuy nhiên, truyến thống săn bắn trên lưng ngựa cùng đại bàng đang dần mai một. Chăn thả quá mức trên thảo nguyên Mông Cổ trong những năm gần đây khiến đồng cỏ thu hẹp, động vật hoang dã ít dần. Việc phát triển du lịch cũng đặt ra nhiều áp lực lên cuộc sống của người bản địa. Nhiều gia đình Kazakh gửi con tới các thành phố để kiếm thêm thu nhập. Bikbolat cho rằng đi săn sẽ mất đi tầm quan trọng trong cuộc sinh tồn trên thảo nguyên như trước đây. Ảnh: Dave Stamboulis

Tuy vậy, các thợ săn vẫn đối xử rất tôn trọng với đại bàng, cộng sự đắc lực của họ trong các chuyến đi săn. Đại bàng thường được thả về thiên nhiên sau 10 năm gắn bó. Quan trọng hơn, kỹ năng đi săn cùng đại bàng được xem là một nghi thức trưởng thành của những thanh niên tộc người Kazakh, nối tiếp nhiều thế hệ và trở thành niềm tự hào của gia đình. "Những vó ngựa nhanh và đại bàng dữ tợn làm thành đôi cánh của người Kazakh", Bikbolat dẫn câu tục ngữ nói về cuộc đời các thợ săn trên vùng thảo nguyên Altai. Ảnh: Dave Stamboulis