CTCP Chứng khoán SSI vừa công bố báo cáo thị trường trái phiếu quý I/2021 cho thấy các doanh nghiệp bất động sản tiếp tục đứng đầu cả về quy mô phát hành và lãi suất.
Cụ thể, thị trường sơ cấp hạ nhiệt khi tổng lượng phát hành quý I/2021 là 37.400 tỷ đồng, giảm 24% so với cùng kỳ, trong đó các doanh nghiệp bất động sản phát hành 23.150 tỷ đồng trái phiếu quý đầu năm, giảm 5% nhưng chiếm tới 62% tổng lượng phát hành toàn thị trường.
Ngoài ra, nhóm ngân hàng phát hành 1.240 tỷ đồng (chiếm 3,3%); các công ty chứng khoán và định chế tài chính phi ngân hàng phát hành 2.538 tỷ đồng (chiếm 6,8%); doanh nghiệp phát triển hạ tầng phát hành 1.150 tỷ đồng (chiếm 3,1%); doanh nghiệp năng lượng và khoáng sản phát hành 1.693 tỷ đồng (chiếm 4,5%); còn lại là các doanh nghiệp khác.
Kỳ hạn bình quân các trái phiếu bất động sản phát hành trong quý I/2021 giảm mạnh xuống 2,9 năm từ mức bình quân 3,9 năm (năm 2020), kéo kỳ hạn bình quân trái phiếu phát hành toàn thị trường giảm từ 4,23 năm xuống 3,26 năm.
Mặc dù kỳ hạn trái phiếu ngắn hơn nhưng lãi suất bình quân của trái phiếu bất động sản tăng lên mức 10,41%/năm và hiện là nhóm có lãi suất cao nhất thị trường.
Top 10 các doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu nhiều nhất quý đầu năm có Tập đoàn Vingroup (4.375 tỷ đồng), bất động sản Nhật Quang (2.150 tỷ đồng), Phú Long (2.000 tỷ đồng), Smart Dragon (1.900 tỷ đồng)...
Riêng hai doanh nghiệp Nhật Quang và Smart Dragon có liên quan đến chủ đầu tư dự án Khu tứ giác Bến Thành - Công ty TNHH Saigon Glory (công ty con của Tập đoàn Bitexco).
Trong tổng lượng TPDN phát hành quý I/2021 có hơn một nửa không có tài sản đảm bảo hoặc chỉ đảm bảo bằng cổ phiếu. Cụ thể là 15.300 tỷ đồng trái phiếu không có tài sản đảm bảo, trong đó có 7.000 tỷ đồng trái phiếu bất động sản. Có 3.400 tỷ đồng TPDN được đảm bảo hoàn toàn là cổ phiếu, trong đó có trái phiếu của các công ty bất động sản niêm yết như Phát Đạt, Kinh Bắc, Tập đoàn Đất Xanh...
Tỷ trọng đầu tư của NĐT cá nhân trên thị trường sơ cấp giảm từ 19,7% (quý I/2020) xuống mức 4,1% (quý I/2021) do chịu tác động từ quy định về điều kiện đầu tư trái phiếu phát hành riêng lẻ phải là NĐT chứng khoán chuyên nghiệp. Các NĐT cá nhân chỉ mua 1.529 tỷ đồng trái phiếu trên thị trường sơ cấp, chỉ bằng 16% lượng mua cùng kỳ năm ngoái.
Đáng chú ý là các công ty chứng khoán mua 7.500 tỷ TPDN trên thị trường sơ cấp, chiếm 20% lượng phát hành quý I/2021. Trong đó, 5.300 tỷ đồng trái phiếu bất động sản; 1.100 tỷ trái phiếu năng lượng; 1.000 tỷ đồng trái phiếu ngân hàng.
Bởi các CTCK là trung gian phân phối TPDN tích cực nhất trên thị trường, diễn biến trên cho thấy thị trường TPDN thứ cấp vẫn đang sôi động.
Chứng khoán SSI dự báo lượng phát hành TPDN dự kiến sẽ tăng trong quý II/2021, trong đó sẽ có thêm các doanh nghiệp (đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết) lựa chọn hình thức phát hành ra công chúng.
Một số doanh nghiệp cũng đã/ đang tiến hành phát hành trái phiếu quốc tế. Đơn cử, Vingroup đã phát hành thành công 500 triệu USD trái phiếu niêm yết và giao dịch tại SGD chứng khoán Singapore vào ngày 13/4/2021, Ngân hàng TMCP Sài Gòn – Hà Nội (SHB) dự kiến phát hành tối đa 500 triệu USD trái phiếu quốc tế chia làm 2 đợt (300 triệu USD kỳ hạn 3-5 năm và 200 triệu USD trái phiếu tăng vốn cấp 2).
Các doanh nghiệp bất động sản vẫn là tổ chức phát hành lớn nhất và lãi suất phát hành có thể tăng lên. Tín dụng bất động sản tại cuối quý 1/2021 đạt 1,85 triệu tỷ đồng – tăng 3% so với cuối năm 2020 và cao hơn mức tăng trưởng chung của toàn ngành (2,93%).
Mới đây, Đại diện NHNN cho biết sẽ kiểm soát chặt tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro như bất động sản, chứng khoán. Bởi vậy, nhu cầu huy động vốn qua kênh trái phiếu của các doanh nghiệp bất động sản vẫn khá cao, đặc biệt là các doanh nghiệp hạn chế về tài sản đảm bảo cho các khoản vay.
Theo SSI, lãi suất trái phiếu bất động sản có thể tiếp tục tăng và sẽ hấp dẫn hơn so với các nhóm trái phiếu khác. Tuy nhiên, NĐT cần thận trọng trong bối cảnh thị trường bất động sản tăng nóng hiện nay. Lượng trái phiếu không có tài sản đảm bảo hoặc đảm bảo bằng cổ phiếu cũng tăng lên sẽ gia tăng rủi ro cho nhà đầu tư.