Ghép đầu người và những trăn trở pháp lý

Sau trường hợp anh Phạm Sỹ Long (28 tuổi, quê Hà Tĩnh) là người đầu tiên của Việt Nam đến đăng ký tình nguyện hiến đầu, Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người (đặt tại Bệnh viện Việt Đức, Hà Nội) xác nhận đã tiếp nhận tâm nguyện xin được ghép đầu của 5 trường hợp khác.

Tuy nhiên, các chuyên gia hiến tạng hàng đầu Việt Nam cho rằng đây là kỹ thuật mới, trên thế giới chưa có nước nào thực hiện thành công, còn Việt Nam chỉ mới ở bước nghiên cứu. Mặt khác, hiện ở nước ta cũng chưa có trường hợp nào đăng ký hiến thân để ghép đầu nên Trung tâm chưa xác định được ngày có thể ghép đầu người.

Anh Phạm Sỹ Long và các bác sĩ tại Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người.

Từ trường hợp đầu tiên xin hiến đầu

Chiều 10/8, anh Phạm Sỹ Long- chàng trai 28 tuổi bị liệt hai chân do một tai nạn được gia đình đưa từ Hà Tĩnh ra Hà Nội, đến Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người đặt tại Bệnh viện Việt Đức để thực hiện tâm nguyện xin được hiến đầu.

Th.S Cao Tiến Sỹ , Trưởng phòng Pháp chế - Truyền thông của Trung tâm cho biết: “Chúng tôi rất hoan nghênh những trường hợp như của Long nhưng bên cạnh đó phải giải thích rõ thực trạng cho Long hiểu được điều mình đang muốn làm”.

Được biết, Phạm Sỹ Long sinh ra khỏe mạnh bình thường, Long từng mơ ước sau này trở thành thủ thủy viễn dương. Bất hạnh ập xuống vào năm 15 tuổi, vụ tai nạn đã lấy đi của Long đôi chân lành lặn, trở thành người đặt đâu nằm đó.

Qua đi tháng ngày vật vã trong đau đớn và tuyệt vọng, chàng trai trẻ đã tự thỏa hiệp bằng cách làm thơ, viết nhật ký, vẽ tranh để vui sống. Đến cuối năm 2015, qua thông tin trên báo chí liên tiếp đăng tải chuyện y khoa trên thế giới và Việt Nam đang nghiên cứu việc ghép đầu người, Long đã ấp ủ dự định hiến cái đầu minh mẫn và nhiều hoài bão của mình cho bệnh nhân bị chết não.

Chàng trai 28 tuổi đã quyết định viết một bức thư nói lên tâm nguyện của mình, gửi tới cơ quan chức năng. “Tôi biết sự rủi ro trong quá trình phẫu thuật là rất lớn. Khả năng tôi sẽ chết rất cao. Nhưng tôi thiết nghĩ nếu ai cũng sợ, cũng muốn để người khác làm trước, thành công rồi mình mới làm thì sẽ chẳng bao giờ biết được kết quả có thành công không. Thay vì cứ chết dần, chết mòn theo năm tháng thì tôi muốn được cống hiến cuộc đời mình cho y học nước nhà nên tôi sẵn sàng chấp nhận rủi ro” - Phạm Sỹ Long tâm sự.

Chưa xác định được ngày có thể ghép đầu người

Tại Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người, Phạm Sỹ Long được các bác sĩ thăm khám tận tình, nhận định các cơ quan tạng ở bộ phận đầu đều hoạt động như người bình thường. Tuy nhiên, mong muốn được hiến đầu cho các bác sĩ cấy ghép của Long đành phải gác lại bởi cả yếu tố chuyên môn và pháp lý.

Th.S Cao Tiến Sỹ - Trưởng phòng Pháp chế - Truyền thông, Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người chia sẻ, cuối năm 2015, trong cuộc họp của ngành Y tế có nói đến chuyện những tiến bộ của nền y khoa trên thế giới.

GS.TS Trịnh Hồng Sơn - Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người có nói đến dự án của một số nhà khoa học người Ý đang có ý định nghiên cứu triển khai là ghép đầu người này sang thân thể người khác. Nếu dự án này thành công, Việt Nam có thể cử cán bộ trực tiếp sang học hỏi hoặc mời toàn bộ ê- kíp đó về thực hiện tại Việt Nam.

Tuy nhiên, theo ông Sỹ, dự án này chưa đi vào thực hiện cụ thể bởi còn vướng rất nhiều yếu tố, trong đó nhất là yếu tố pháp lý. Liên quan đến yếu tố chuyên môn, ông Sỹ cho biết nếu thực hiện ghép đầu người thì chắc chắn phải có bước ghép tủy sống.

Thế nhưng, trên thế giới chưa bất cứ nơi đâu thực hiện được điều này. Ngoài ra, các tế bào của cơ thể người có khả năng tự lưu giữ thông tin, cơ thể sống được ghép đầu cũng không nằm ngoài lệ.

Theo Trung tâm Điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể, sau trường hợp anh Phạm Sỹ Long, hiện Trung tâm đã tiếp nhận thêm 5 trường hợp khác cũng tình nguyện xin được hiến đầu. Tuy nhiên, hiện Trung tâm chỉ có thể tiếp nhận nguyện vọng và thăm khám, còn việc thực hiện thì chưa thể khẳng định thời gian cụ thể khi nào.