'Giải cứu' bản quyền World Cup 2018 và mua đào chiều 30 Tết

Những người vừa muốn chơi đào cho 3 ngày Tết, vừa muốn tiết kiệm, hoặc đơn giản muốn có "cảm giác chiến thắng" thì thường đợi đến chiều 30 mới ra chợ để có giá tốt nhất.

Những người trồng dưa hấu, củ cải, su hào hay những người nuôi lợn thì cũng đợi đến khi giá nông sản, thực phẩm bị rớt giá thảm hại mới lên tiếng kêu than, và chờ đợi một chiến dịch giải cứu đầy sự cảm thông của người tiêu dùng trong nước.

Hai câu chuyện trên có vẻ không liên quan gì tới bóng đá, nhưng lại có móc nối nhất định với đề tài được bàn tán nhiều nhất những ngày gần đây: bản quyền World Cup 2018.

Có những lúc tưởng như viễn cảnh một mùa hè không World Cup sẽ xảy ra thì lại xuất hiện tin VTV cơ bản đã đạt được thỏa thuận với Infront Sports and Media đơn vị nắm giữ bản quyền. Và cuối cùng, những gì NHM muốn nghe nhất cũng tới, Vingroup tài trợ 5 triệu USD, Việt Nam là quốc gia 219 trên thế giới được xem World Cup trên sóng vô tuyến.

Từ đầu năm 2016, VTV đã đánh tiếng mua quyền phát sóng trực tiếp 64 trận đấu từ công ty truyền thông này, nhưng mãi đến sát ngày quả bóng Telstar 18 lăn trên các sân cỏ nước Nga vào tháng 6 và tháng 7 này, đại diện Việt Nam mới có được cái gật đầu từ phía ISM.

Giá bản quyền World Cup tăng chóng mặt từ năm 2006 (Ảnh: Zing)

Điều này dễ khiến người ta hình dung đến quang cảnh chiều 30 Tết, khi phía ISM cần cho đi những "gốc đào" bản quyền, còn phía người mua Việt Nam vẫn lững thững, chỉ trỏ, cố gắng "mặc cả" xuống cái mức dễ chịu nhất có thể chấp nhận được.

Nhưng thực tế có phải vậy không?

Có lẽ sẽ đúng với tình cảnh cách đây 4 năm, khi mà MP Silva buộc phải bán cho Việt Nam với mức giá 7 triệu USD trong bối cảnh chỉ còn chưa đầy 1 tháng nữa, World Cup tại Brazil sẽ khởi tranh. Mức giá này thấp hơn 10,3 triệu USD mà họ mua lại từ FIFA (thông tin từ BLV Quang Huy). Tức là lúc này, "người bán đào" đã buộc phải chịu lỗ về phần mình.

Tuy nhiên 4 năm sau, điều đó không còn đúng nữa. ISM trở thành "sân sau" của FIFA và được cấp quyền phân phối. Họ không việc gì phải bán tống bán tháo khi đã có lãi, và nếu gặp phải những đối tác "rắn mặt", họ sẵn sàng bỏ qua. Đó là lí do mà Việt Nam đã tốn 2 năm rưỡi để đàm phán.

Cuối cùng, điều CĐV bóng đá nước ta mong đợi đã xuất hiện: Việt Nam có bản quyền World Cup 2018 (Ảnh: Internet)

Và sẽ ra sao, nếu như VTV không mua được bản quyền World Cup 2018?

NHM sẽ nghĩ đài truyền hình "quốc dân" rằng không làm tròn bổn phận trong khả năng của mình và cho rằng VTV muốn ép giá, muốn được “đài thọ”, nhờ bàn tay của doanh nghiệp nên mới đợi đến "phút 89" rồi "ghi bàn".

VTV là một đài truyền hình quảng bá và là đơn vị kinh tế độc lập, họ có khó khăn riêng về tài chính (như một lãnh đạo của đài chia sẻ). Ở các kì World Cup trước, VTV báo thiệt hại đến 40% so với số tiền đã bỏ ra, và nếu tự lực mua được, sẽ phải gồng gánh khoản lỗ khoảng 90%, ít nhất là theo báo cáo.

Cũng giống như người nông dân lên tiếng để được giải cứu nông sản, nếu VTV không kêu khó, sẽ không có ai nghĩ họ "khổ", và sẽ mặc định việc mua bán quyền phát sóng là nghĩa vụ mà họ phải thực hiện.

Việc "đơn thương độc mã" một đại diện đi thuyết phục đối tác quốc tế, ở trong khu vực, có lẽ chỉ có mình nước ta. Thái Lan có sự chung tay của 9 doanh nghiệp trong nước, chi đến 1,4 tỉ baht (khoảng 1.000 tỉ) cho 3 đài TrueVision, Amarin TV và Channel 5 phát sóng. Tại Singapore, Mediacorp, Singtel và StarHub - 3 đài truyền thông trong nước cùng nhau góp 18,8 triệu USD để phục vụ NHM. Các quốc gia khác trong khu vực, câu chuyện cũng diễn ra tương tự Thái Lan hay Singapore.

Câu chuyện về bản quyền World Cup không chỉ là "nỗi niềm" của riêng VTV? (Ảnh: Internet)

Quay trở lại với hiện tại, khi Việt Nam đã có được bản quyền phát sóng ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh.

Có ba điều VTV đã làm được, ngoài việc không để cho NHM bóng đá nước nhà "đói" World Cup. Thứ nhất, đó là để các doanh nghiệp, các đài truyền hình trả tiền cạnh tranh cùng nhìn về một hướng, đứng ra chung tay góp sức và sẵn sàng chia sẻ, thay vì "làm tất ăn cả".

Thứ hai, VTV cũng muốn nâng cao ý thức của người dân về vấn đề xem có trách nhiệm, thay vì "lăm le" xem chùa trên internet. Bởi Việt Nam không có được suất chiếu trên sóng vô tuyến, các kênh không chính thống khác cũng sẽ bị phong tỏa.

Cuối cùng, họ níu kéo được thói quen cũ, rất cơ bản của người Việt Nam, đó là được theo dõi thể thao đỉnh cao miễn phí trên sóng truyền hình quảng bá. Điều nãy vốn dĩ đã mất đi trước đây, khi mà VTV không được tiếp sóng Serie A, Premier League, Europa League hay đặc biệt là Champions League nữa.

VTV làm được điều quan trọng với nhiều người hâm mộ bóng đá trong nước, đó là giữ thói quen theo dõi thể thao đỉnh cao trên sóng truyền hình quảng bá (Ảnh: Internet)

Với tình hình lạm phát giá bản quyền phát sóng như hiện tại, người hâm mộ vui cho hôm nay, nhưng lại lo lắng cho 4 năm sau. Khi World Cup được tổ chức ở Qatar, nếu không có sự giúp đỡ của doanh nghiệp, hay sự chung tay của các đài truyền hình trong nước, chưa chắc đã có "bàn thắng được ghi ở phút 89" như bây giờ.

Việt Nam có gần 100 triệu dân, và là một quốc gia yêu bóng đá. Đã từng có những chuyên gia kinh tế nhẩm tính, chỉ cần 10% dân số, mỗi người đóng góp 1,5 USD, Việt Nam sẽ được cấp quyền phát sóng.

Thực tế, câu chuyện bản quyền không chỉ dừng lại ở vấn đề tài chính, mà lại dẫn đến yếu tố khác: lợi ích giữa các nhà đài. Cái Việt Nam cần trong tương lai là sự đoàn kết chung tay giữa những đơn vị truyền hình, cùng các tập đoàn, san sẻ gánh nặng khi gặp khó khăn và gác lại bài toán thiệt hại để phục vụ khán giả trong nước, thay vì “cưỡi ngựa xem hoa”.

Việt Nam có được bản quyền World Cup 2022, 2026 hay không và bằng cách nào, đó là câu chuyện của 4, 8 năm tới. Còn ở thì hiện tại, người Việt vẫn hân hoan khi biết tin mình được xem World Cup đàng hoàng (không phải xem "lậu") vào thời điểm chỉ còn chưa đầy 1 tuần lễ nữa sẽ khởi tranh, giống như thích thú ngắm hoa đào mua được vào chiều 30 Tết.

VTV xác nhận có bản quyền World Cup 2018: Người hâm mộ còn gì để 'hóng'? Cách đây ít phút, đài truyền hình Việt Nam - VTV đã xác nhận việc sở hữu bản quyền truyền thông World Cup 2018 tại ...

Xem World Cup 2018 ở đâu nếu Việt Nam không mua được bản quyền? Những ngày gần đây, việc Việt Nam vẫn chưa có được bản quyền World Cup 2018 đang là chủ đề được nhiều người hâm mộ ...