Giữa khủng hoảng tài chính 2008, làm cách nào Warren Buffett vẫn kiếm được 1,5 tỉ USD khi đầu tư General Electric?

Vào tháng 10/2008, tỉ phú Warren Buffett đã đầu tư 3 tỉ USD vào "gã khổng lồ" ngành công nghiệp General Electric (GE) giữa lúc thị trường tín dụng ngưng trệ và nhu cầu toàn cầu sụt giảm. 

Giám đốc điều hành GE, Jeff Immelt, đưa ra dự báo lợi nhuận không mấy khả quan vào cuối tháng 9/2008, do "hoạt động yếu kém và biến động chưa từng thấy ở thị trường dịch vụ tài chính". 

Cuộc khủng hoảng tín dụng thực sự là một tin xấu đối với GE Capital, một cơ sở tài chính lớn của tập đoàn, đi vay mượn tiền của người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Ông Immelt đã cắt giảm cổ tức mà GE Capital trả cho trụ sở chính, tạm dừng mua lại cổ phần thưởng và kế hoạch vay. Ông cũng đã đạt được mục tiêu của mình là giảm sự phụ thuộc của GE trong việc tài trợ tài chính cho cơ sở đến cuối năm 2009.

Giá cổ phiếu của GE đã giảm khoảng 1/3 kể từ đầu năm 2008. Tuy nhiên, vốn hóa thị trường của công ty vẫn hơn 245 tỉ USD, khiến nó trở thành công ty đại chúng có giá trị đứng thứ hai tại Mỹ sau Exxon.

Đối mặt với thách thức lớn là định hình lại GE và vượt qua cuộc suy thoái, ông Immelt và các đồng nghiệp của mình đã quyết định sử dụng "quỹ ngày mưa" (rainy-day fund) hay một quỹ dự phòng. Theo thông tin từ hãng Wall Street Journal vào thời điểm đó, vài ngày sau khi Buffett đồng ý đầu tư 5 tỉ USD vào Goldman Sachs, ông Immelt đã liên lạc với ông chủ Tập đoàn Berkshire Hathaway, để đề xuất một thỏa thuận tương tự.

Buffett đã đầu tư 3 tỉ USD vào GE đổi lấy cổ phiếu ưu đãi cổ tức 10%/năm. GE sẽ được phép mua lại cổ phần với mức phí 10% sau ba năm.

Berkshire cũng được phép mua 135 triệu cổ phiếu phổ thông của GE với giá 22,25 USD/cổ phiếu (gần với giá cổ phiếu của nó thời điểm đó) tại bất kì thời điểm nào trong 5 năm tới.

GE chấp nhận các điều khoản của Buffett, vì nhà đầu tư nổi tiếng này không chỉ mang lại tiền mà còn nhiều hơn thế, sự ủng hộ của ông cũng là một lá phiếu tín nhiệm trong tương lai.

"GE là bộ mặt của doanh nghiệp Mỹ với thế giới", Buffett nói trong thông cáo công bố thỏa thuận. "Tôi tin tưởng rằng GE sẽ tiếp tục thành công trong những năm tới".

Immelt cho rằng tiền mặt của Buffett, cộng với ít nhất 12 tỉ USD từ đợt chào bán cổ phiếu công khai, sẽ thúc đẩy tính linh hoạt của GE, giúp công ty thực hiện kế hoạch của mình nhanh hơn, và cho phép công ty "chơi ở vị thế tấn công trong thị trường này nếu điều kiện cho phép".

Các cổ đông của GE đều đồng ý rằng tiền của Buffett là một nền tảng hữu ích cho công ty. "Đó là một chính sách bảo hiểm trong trường hợp mọi thứ trở nên tồi tệ hơn", Quản lí quỹ Wayne Titche trả lời Wall Street Journal vào thời điểm đó. Tuy nhiên, họ vẫn chần chừ bởi mức lãi suất cao, và thấy tiếc cho cổ phiếu sẵn có của các nhà đầu tư hiện tại.

"Bảo hiểm rất tốn kém, đặc biệt là khi bạn mua nó từ Warren Buffett," cổ đông Arthur Rice nói với tờ báo.

Berkshire đã nhận được 3,3 tỉ USD khi GE mua lại cổ phiếu ưu đãi vào tháng 10/2011, cũng như 900 triệu USD cổ tức trong ba năm qua.

Hai đối tác cũng sửa đổi chứng khế của Berkshire vào năm 2013, cho phép tập đoàn thực hiện chúng mà không phải chi trả bất kì khoản tiền nào. Kết quả là Tập đoàn đã nhận được 10,7 triệu cổ phiếu, sau này họ đã bán chúng với giá khoảng 315 triệu USD trong năm 2017.

Với 300 triệu USD tiền phí bảo hiểm, cổ tức và tiền thu được từ việc bán cổ phần, Berkshire đã thu về khoảng 1,5 tỉ USD lợi nhuận. Buffett tiết lộ tại cuộc họp thường niên của Berkshire năm 2018 (gần một thập kỉ sau khi thực hiện các thương vụ), rằng ông có thể đưa ra một thỏa thuận khó khăn hơn thế, nhưng đã tính đến một số tình huống bất thường trong GE.

Buffet khẳng định rằng, "Họ sẽ thực hiện các điều khoản mà chúng tôi đưa ra", theo bản ghi trên Sentieo, một trang web nghiên cứu tài chính. "Nhưng chúng tôi đã không đẩy thỏa thuận tới giới hạn vì chẳng có nhà đầu tư nào tham gia cả".