Tia UV (tia cực tím hay tia tử ngoại - tiếng Anh là Ultraviolet) là một phần của phổ bức xạ điện từ mặt trời chiếu xuống trái đất.
Dựa vào các bước sóng mà người ta phân nó thành các loại khác nhau là UVA, UVB và UVC. Trong đó tia UVA có bước sóng dài nhất từ 320-400 nm. Còn tia UVB có bước sóng trong khoảng 290-320 nm.
Trong ba ngày tới (23-25/4), chỉ số tia cực tím (UV) tại TP HCM đều ở mức cao nhất là 12.
Đồng thời, nhờ sự hấp thụ của tầng ozone mà 99% tia cực tím đến được mặt đất và tiếp xúc trực tiếp với da đều thuộc dạng tia UVA.
Lợi ích
Tia UV từ rất cần thiết cho cơ thể con người chuyển hóa và sản xuất vitamin D giúp hỗ trợ tăng cường xương, cơ bắp, hệ thống miễn dịch và giảm nguy cơ mắc một số loại bệnh nguy hiểm đến sức khỏe con người.
Tia UV còn được sử dụng trong điều trị các bệnh về da như vảy nến, bệnh do tế bào da phát triển quá nhanh. Sở dĩ vậy vì tia cực tím sẽ làm chậm sự tăng trưởng của các tế bào da và các triệu chứng của bệnh sẽ phần nào được hạn chế.
Nhiều nghiên cứu cho thấy, tia UV trong ánh sáng mặt trời còn có khả năng kích thích tuyến tùng trong não sản xuất một số hóa chất gọi là tryptamines, giúp cải thiện tâm trạng, khiến con người cảm thấy thoải mái, dễ chịu, bớt stress hơn.
Ngoài ra, UV có thể tiêu diệt các vi sinh vật mà mắt thường không thể thấy được. Để tiêu diệt vi sinh vật, các tia UV xuyên qua màng tế bào, phá hủy ADN, ngăn khả năng tái sinh và nhân giống của chúng. Khả năng phá hủy này đã phần nào giải thích về lợi ích của việc phơi quần áo, đồ đạc ra ngoài nắng...
Tác hại
Ngoài những lợi ích nói trên, tia UV cũng gây ra không ít tác hại cho người và động vật.
Cụ thể, tia cực tím được xác định là tác nhân gây ung thư da. Theo báo VnExpress, các nhà khoa học cung cấp bằng chứng mạnh mẽ cho thấy nguyên nhân gây ra một trong 3 loại ung thư da chính gồm ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào vảy và u hắc tố là do thường xuyên tiếp xúc với tia UV.
Tia UV gây nhiều tác động tiêu cực đến làn da. (Ảnh: New Scientist).
Nhẹ hơn, tia cực tím với cường độ cao còn khiến làn da bị cháy nắng, gây đỏ, rát, khó chịu hay đẩy nhanh quá trình lão hóa da, sạm da...
Một trong những tác hại nguy hiểm của tia UV đó là có thể gây tổn thương mắt. Một báo cáo đăng trên tạp chí của Hiệp hội Y khoa Mỹ năm 1998 ghi nhận chỉ cần một lượng nhỏ ánh sáng mặt trời có thể làm tăng nguy cơ phát triển tổn thương mắt như mộng thịt và thoái hóa kết mạc, đục thủy tinh, nếu không được điều trị sẽ gây mù.
Nếu thường xuyên phải di chuyển ngoài đường trong thời tiết nắng nóng với cảnh báo tia UV đang ở mức cao nhất, bạn phải "nằm lòng" những quy tắc dưới đây để hạn chế những tác hại mà tia UV có thể gây ra:
Che kín cơ thể
Hãy chọn những loại quần áo dài tay, vài dày dặn để có thể ngăn cản sự xuyên thấu của tia cực tím.
Để biết quần áo nào có thể bảo vệ làn da của mình hay không, hãy áp dụng cách kiểm tra đơn giản như sau: đặt tay phía sau tấm vải và hướng về phía có ánh sáng mặt trời. Nếu có thể nhìn thấy bàn tay qua lớp vải, thì vải đó không đủ khả năng bảo vệ làn da. Ngược lại, nếu không thể nhìn thấy bàn tay của mình thì chiếc áo đó có khả năng giúp bạn chống lại tia UV trong những ngày nắng gắt.
Nếu không muốn "vướng víu" với những loại quần áo chồng nắng, bạn có thể chọn mũ vành rộng, che kín được khu vực cổ, tai, mắt, trán, mũi, và da đầu.
Để bảo vệ đôi mắt, khi đi ra đường, bạn nên đeo kính râm và mắt kính có khả năng cản tia UV.
Thường xuyên sử dụng kem chống nắng khi ra ngoài đường
Kem chống nắng là một trong những "áo giáp" chất lượng cao giúp bạn có thể bảo vệ làn da của mình.
Các bạn nên sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF càng cao càng tốt. Đồng thời, nên lựa chọn những loại kem chống nắng có thể ngăn ngừa được các loại tia UV và phù hợp với làn da của mình.