Hút thuốc lá sẽ làm 'xuất hiện' những căn bệnh nguy hiểm

(Ảnh: Báo mới)

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), thuốc lá là nguyên nhân chính gây ra các ca tử vong trên toàn thế giới. Mỗi năm, thuốc lá cướp đi sinh mạng của gần 6 triệu người, trong đó có hơn 5 triệu người đang và đã từng hút thuốc, và hơn 600.000 người không hút thuốc nhưng bị tiếp xúc thụ động với khói thuốc của người khác.

Trong thế kỷ XX, thuốc lá đã giết chết 100 triệu người, WHO đã cảnh báo, nếu không thực hiện ngay những biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả, thì số người chết hàng năm do thuốc lá có thể tăng lên hơn 8 triệu vào năm 2030, và thế kỷ XXI số người chết vì thuốc lá có thể lên tới 1 tỷ người.

(Ảnh: Tuổi trẻ)

Ở Việt Nam, các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng loạt, gây ra khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm - tức là hơn 100 người chết vì thuốc lá mỗi ngày. Nếu không có can thiệp khẩn cấp, ước tính số tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm sẽ tăng lên thành 70.000 người vào năm 2030.

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục quản lý Khám, chữa bệnh cho biết: “Hiện Việt Nam là một trong 15 nước có số người hút thuốc lá cao nhất trên thế giới. Việc sử dụng thuốc lá phổ biến ở Việt Nam là nguyên nhân gia tăng các bệnh không lây nhiễm một cách nhanh chóng trong thời gian qua. Các bệnh như đột quỵ, mạch vành, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính, ung thư phổi là những nguyên nhân hàng đầu gây ra tử vong ở cả nam lẫn nữ. Hơn 75% các ca tử vong ở nước ta hàng năm là do các bệnh không lây nhiễm, trong đó sử dụng thuốc lá là nguyên nhân chính”.

Có rất nhiều loại bệnh liên quan đến thuốc lá. Bởi, khi khói thuốc đi vào qua miệng, người hút thuốc bỏ qua cơ chế bảo vệ thứ nhất là quá trình lọc ở mũi. Người hút thuốc thường bài tiết nhiều đờm hơn người không hút và khả năng đưa đờm ra khỏi đường hô hấp kém hơn do hệ thống lông chuyển ở người hút thuốc bị liệt, thậm chí bị phá huỷ.

Khói thuốc làm thay đổi cấu trúc các tuyến tiết nhầy và thành phần của chất nhầy. Đôi khi các tuyến tiết nhầy bị tắc làm giảm khả năng bài tiết đờm. Hậu quả là chất nhầy bị nhiễm các chất độc hại, và bị giữ lại nhiều trong tổ chức phổi, cản trở sự lưu thông trao đổi khí.

Khói thuốc ảnh hưởng đến nhiều bộ phận của cơ thể. (Ảnh: Ayquechulo )

Người thường xuyên hút thuốc lá thường mắc phải những bệnh nguy hiểm sau:

UNG THƯ

Trong khói thuốc lá có hơn 4.000 hóa chất, trong đó có hơn 200 loại hóa chất có hại cho sức khỏe và có tới hơn 40 chất gây ung thư. Nicotin có trong thuốc lá tác động trực tiếp vào não bộ của người hút thuốc. Chất này đi vào phổi và sau đó lưu thông trong máu, chỉ 7 giây sau là có thể tác động đến não.

Hút thuốc lá là nguyên nhân gây nên nhiều loại ung thư như: Ung thư phổi, ung thư thực quản, ung thư thanh quản, ung thư miệng, ung thư thận và bàng quang, ung thư hậu môn trực tràng, ung thư bộ phận sinh dục… 90% số trường hợp ung thư phổi trên thế giới là người hút thuốc trực tiếp và 5% số ca ung thư phổi là gián tiếp.

TAI BIẾN MẠCH MÁU NÃO

Đã có nhiều trường hợp bệnh nhân bị tai biến mạch máu não do hút thuốc lá. Nguyên nhân được xác định là các chất độc trong khói thuốc lá (nicotine) ban đầu sẽ kích hoạt các chất truyền dẫn thần kinh trung gian gây tỉnh táo, thư giãn nhưng nếu hút thuốc thường xuyên thì các thành mạch máu bị tổn thương.

Đây là mầm mống gây ra chứng xơ vữa thành mạch máu làm nguy cơ tai biến mạch máu não tăng lên gấp đôi. Nguy cơ tai biến mạch máu não càng tăng cao đối với những người từng có tiền sử mắc bệnh về huyết áp hoặc hút thuốc trong thời gian dài.

BỆNH HEN

Ở người hút thuốc bệnh hen sẽ bị nặng hơn. Người mắc bệnh hen là người hút thuốc thì phải chịu như nhiều đờm, giảm hoạt động của lông mao, dễ bị nhiễm bệnh, dễ bị dị ứng và ảnh hưởng tới sự lưu thông khí ở các đường thở nhỏ. Một nghiên cứu về tỷ lệ tử vong vì bệnh hen trong số người đang hoặc đã từng hút thuốc là gấp đôi so với người không hút thuốc: 3,7/100,000 so với 8,3/100,000.

(Ảnh: Ung bướu Việt Nam)

VIÊM ĐƯỜNG HÔ HẤP

Hút thuốc làm suy yếu hệ miễn dịch của cơ thể. Nguy cơ viêm đường hô hấp như viêm phổi và bệnh cúm ở người hút thuốc cao hơn ở người không hút thuốc. Người hút thuốc không chỉ phải chịu đựng mắc bệnh tật nhiều hơn mà họ phải chịu bệnh tật ở mức độ nặng hơn. Một nghiên cứu tiến hành trong sinh viên ốm vì cảm lạnh ở các trường trung cấp thấy rằng các sinh viên hút thuốc mắc các triệu chứng ho, nhiều đờm và thở khò khè nhiều hơn sinh viên không hút thuốc.

TIM MẠCH

Hút thuốc làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch lên gấp 2 - 3 lần. Khói thuốc có thể gây ra loạn nhịp tim, gây tăng huyết áp, tăng nguy cơ mắc và tử vong do bệnh mạch vành, xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, bệnh mạch máu ngoại vi, tai biến mạch máu não… Ngoài ra hút thuốc còn làm giảm tác dụng của các thuốc điều trị tăng huyết áp.

BỆNH VỀ RĂNG MIỆNG

Thuốc lá làm tăng mức độ nặng và lan rộng của bệnh vùng quanh răng. Những người hút thuốc có nguy cơ bị viêm lợi nhiều hơn, có nhiều mảng bám răng và cao răng ở cả trên và dưới lợi. Người trẻ hút thuốc nhiều có nguy cơ bị viêm lợi hoại tử loét, đây là một loại bệnh nặng và nhanh chóng dẫn đến viêm quanh răng hoại tử loét, cuối cùng là mất răng.

Những người có sức khỏe tốt mà hút thuốc kéo dài nhiều năm sẽ có nguy cơ bị viêm quanh răng mạn tính, bệnh tiến triển từ từ làm lung lay nhiều răng. (Ảnh: Hellobacsi)

NGUY CƠ BẤT THƯỜNG KHI MANG THAI

Đối với các trường hợp phụ nữ hút thuốc lá trong thời kỳ có thai có thể khiến thai nhi giảm trọng lượng, sinh non, băng huyết sau sinh, dễ sẩy thai ngẫu nhiên, gia tăng tần suất sinh ra thai nhi bị bất thường bẩm sinh. Với người đang cho con bú: nicotine được thải qua sữa có thể ảnh hưởng đến trẻ sơ sinh.

GIẢM HAM MUỐN

Nam giới hút thuốc lá rất dễ bị suy nhược sinh dục, thậm chí liệt dương. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng vô sinh và rối loạn cương dương ở nam giới. Cơ chế của việc này rất đơn giản: Chất độc trong khói thuốc khiến mạch máu trong dương vật bị co thắt thường xuyên hoặc tắc mạch máu làm mất khả năng cương cứng. Ngoài ra, khói thuốc còn làm giảm khả năng sản xuất tinh trùng, giảm khả năng di chuyển của tinh trùng khiến nguy cơ vô sinh tăng cao.

CÁC BỆNH VỀ MẮT

Một số nghiên cứu trước đây cũng chứng minh những người thường xuyên hút thuốc lá nhiều sẽ làm cho chức năng thị giác sẽ bị thoái hóa sớm và nhanh hơn rất nhiều.

Các loại bệnh khác về mắt thường gặp do ảnh hưởng của thuốc lá: Đục thủy tinh thể, khô mắt, thiếu máu thị thần kinh, viêm kết mạc, mi mắt mạn tính, tăng nặng bệnh võng mạc tiểu đường vốn có...

	Một số loại thuốc làm loãng máu thông dụng có thể giảm nguy cơ mất trí
	Quạ được huấn luyện để thu thập đầu lọc thuốc lá
	Khói thuốc 'ám' đồ đạc gây hại cho não và gan