Ngành thực phẩm thuần chay trên đà tăng như vũ bão

Số liệu của Hiệp hội Thực phẩm thuần chay (PBFA) và nhóm vận động The Good Food Institute (GFI) cho thấy, tới cuối năm 2019, ngành công nghiệp thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật có giá trị khoảng 5 tỉ USD.

Doanh số bán lẻ các thực phẩm chay tăng 11,4% trong năm 2019, trong khi doanh số mảng bán lẻ thực phẩm tại Mỹ chỉ tăng 2,2% trong cùng thời điểm, theo số liệu của PBFA và GFI.

“Thực phẩm có nguồn gốc thực vật đang là động lực phát triển đáng kể của ngành, tăng 29% chỉ trong 2 năm qua. Số lượng người tìm đến nguồn thực phẩm chay cứ tăng dần, khiến số lượng cửa hàng và các nhà cung cấp cũng mọc lên như nấm”, Julie Emmett, giám đốc cấp cao tại PBFA, phát biểu.

18% là mức tăng doanh thu từ sản phẩm thịt chay trong năm 2019, chiếm 2% tổng doanh số thịt đóng gói và hiện nay thị trường thịt chay có giá trị hơn 939 triệu USD. 

Trong khi đó doanh thu từ thịt có nguồn gốc động vật chỉ tăng 3% trong cùng thời điểm. Doanh số bán sữa có nguồn gốc thực vật cũng tăng 5% trong khi tỉ lệ tăng trưởng đối với sản phẩm sữa thông thường gần như không đổi.

Xu hướng tương tự cũng xảy ra đối với các sản phẩm chay mới nổi khác. Doanh thu sữa chua thuần chay tăng vọt tới 31% trong khi doanh thu sữa chua thông thường giảm 1%. Doanh thu của pho mát chay cũng tăng 18% trong khi doanh số pho mát sữa chỉ tăng 1%.

Hãng phân tích thị trường Meticulous Market Research nhận định ngành công nghiệp thực phẩm có nguồn gốc thực vật có thể đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm lên tới 11,9% trong giai đoạn 2020-2027, nâng giá trị của toàn ngành lên 74,2 tỷ USD vào năm 2027.

Xét về nguồn gốc, thực phẩm chay bao gồm protein hạnh nhân, protein đậu nành, protein lúa mì, protein đậu, protein gạo và các nguồn protein khác.

Phân khúc protein đậu nành chiếm thị phần lớn nhất trong thị trường thực phẩm có nguồn gốc thực vật nói chung, chủ yếu là do số lượng lớn, dễ đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng, chi phí lại thấp hơn so với các nguồn khác và lợi ích dinh dưỡng từ nguồn thực phẩm này mang lại.

Về danh mục sản phẩm, thị trường thực phẩm có nguồn gốc thực vật bao gồm sản phẩm thay thế sữa, sản phẩm thay thế thịt, sản phẩm thay thế trứng, bánh kẹo và các loại sản phẩm thực vật khác. Trong năm nay, giới phân tích dự báo phân khúc các sản phẩm thay thế sữa sẽ chiếm thị phần lớn nhất trong thị trường thực phẩm chay nói chung.

Nhu cầu tiêu thụ sản phẩm thay thế sữa tăng cao, nhận thức rõ ràng hơn về việc lạm dụng động vật trong hoạt động chăn nuôi bò sữa và lợi ích dinh dưỡng từ nguồn sản phẩm thuần chay là các yếu tố góp phần thúc đẩy sự tăng trưởng của phân khúc.

Sản phẩm thay thế sữa gồm nhiều mảng, bao gồm sữa có nguồn gốc thực vật, pho mát, sữa chua, bơ, kem, kem tươi và các loại sữa thay thế khác. Với ưu điểm là không dung nạp lactose, các loại sữa có nguồn gốc từ thực vật như sữa hạnh nhân và sữa đậu nành đang trở thành sản phẩm quen thuộc của người theo chế độ thuần chay.

Tương tự, sản phẩm thay thế thịt bao gồm đậu phụ, protein thực vật (TVP), tempeh, seitan, bánh mì kẹp thịt, xúc xích, thịt xay, thịt viên, cốm và các sản phẩm thịt chay khác. Hiện tại, đậu phụ chiếm thị phần lớn nhất trong phân khúc thực phẩm thay thế thịt, gồm váng đậu, đậu bắp và tofurkey.

Thị trường thực phẩm có nguồn gốc thực vật hiện diện tại khắp các khu vực như Bắc Mỹ, châu Âu, châu Á - Thái Bình Dương, châu Mỹ Latinh, Trung Đông và châu Phi. Đến năm 2020, châu Âu chiếm thị phần lớn nhất trong thị trường thực phẩm chay toàn cầu.

Khi xu hướng ăn kiêng dựa trên thực vật ngày càng phổ biến, ngành công nghiệp thuần chay bắt đầu bùng nổ và nhiều chiêu thức kinh doanh sáng tạo xuất hiện.

Emma Clifford, chuyên gia phân tích thực phẩm và đồ uống cao cấp tại công ty nghiên cứu thị trường Mintel Group (Anh), nói rằng rất nhiều doanh nghiệp sản xuất thực phẩm thuần chay ra đời ở Anh trong vài năm gần đây do nhu cầu ăn chay tăng mạnh.

Le Cupboard, một startup tại thành phố San Francisco (Mỹ) lại cho ra mắt máy bán hàng thuần chay, cho phép cung cấp mọi thứ từ đậu lăng, salad rau bina cho đến bánh pudding.