Trẻ sinh non thiếu tháng cần được chăm sóc như thế nào?

	Vụ 4 trẻ sinh non tử vong: Tạm dừng tiếp nhận bệnh nhi sơ sinh
	Nhiễm khuẩn bệnh viện - vấn nạn toàn cầu đe dọa tính mạng trẻ sinh non

Những trẻ ra đời khi tuổi thai chưa đầy 37 tuần lễ, tính từ ngày đầu tiên của kỳ kinh cuối cùng đến ngày trẻ ra đời thì được gọi là sinh non.

Vì sinh thiếu tháng, cho nên các cơ quan chưa được hoàn thiện. Do vậy trẻ sinh non thường có nhiều nguy cơ về bệnh tật và biến chứng. Tuổi thai càng nhỏ, cân nặng càng thấp thì nguy cơ bệnh tật càng nhiều. Nếu ngay từ đầu trẻ sinh non được cha mẹ chăm sóc tốt, có chế độ dinh dưỡng phù hợp thì sau này sẽ dần thích nghi và phát triển gần như một trẻ sinh đủ tháng bình thường.

(Ảnh: Diario Libre)

TỈ LỆ TRẺ SINH NON Ở VIỆT NAM NGÀY MỘT GIA TĂNG

Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), ước tính cứ 10 trẻ sinh ra thì có 1 trẻ sinh non. Số liệu từ năm 2015 cho thấy, toàn thế giới có khoảng 15 triệu trẻ sinh thiếu tháng, trong đó có hơn 1 triệu trẻ đã tử vong. Trang nghiên cứu về y khoa (action.org.uk) của Anh cho biết, cứ mỗi 30 giây thì toàn cầu có một trẻ sinh non tử vong.

Tại Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cho rằng, nước ta vẫn nằm trong những nước có tỷ lệ trẻ sinh non cao và có chiều hướng gia tăng. Cụ thể, một thống kê tại chương trình “Ngày Thế giới vì trẻ sinh non” cho thấy, tỷ lệ trẻ sinh non, nhẹ cân chiếm 19% trong số bệnh tật ở trẻ sơ sinh, tỉ lệ tử vong sơ sinh chiếm 59% số trẻ tử vong dưới 5 tuổi và 70,4% tử vong ở trẻ dưới 1 tuổi.

Ghi nhận tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho thấy, tỷ lệ trẻ sinh non có xu hướng tăng dần trong những năm gần đây. (Ảnh: Ich Nhi)

Nói về nguyên nhân khiến trẻ bị sinh non, TS. BS Nguyễn Ngọc Lợi, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc và điều trị sơ sinh, Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho biết: “Có nhiều nguyên nhân dẫn tới trẻ sinh non như: Do tử cung người mẹ bé, do các bệnh u xơ tử cung, viêm nhiễm trong quá trình mang thai hay vấn đề tâm lý... Việc chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ sinh non sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Về mặt thể chất, trẻ sinh non thường hay bị bệnh, khuyết tật, thậm chí trí tuệ cũng kém phát triển”.

Thực tế cho thấy, ngay khi mới chào đời, trẻ sinh non có thể bị một số bệnh lý như suy hô hấp, hạ thân nhiệt, hạ đường huyết, xuất huyết não - màng não… Nếu không được chăm sóc kỹ, trẻ sinh non phát triển và vận động kém hơn trẻ sinh đủ tháng.

CHÚ Ý NGAY TỪ KHI TRẺ VỪA CHÀO ĐỜI

Việc chăm sóc trẻ sinh non, trẻ nhẹ cân cần rất nhiều kĩ thuật đan xen xâu chuỗi không tách rời. Trẻ cần được hồi sức tốt ngay từ khi vừa ra khỏi bụng mẹ. Nếu bỏ qua khoảng thời gian này, về sau việc chăm sóc trẻ sinh non sẽ rất khó khăn.

Một điều cần lưu ý tiếp đó là phải đảm bảo ổn định thân nhiệt cho trẻ. Vì ở trẻ sơ sinh, đặc biệt là những trẻ sinh thiếu tháng thì hệ thống điều hòa thân nhiệt chưa hoàn thiện nên luôn cần theo dõi. Nếu trẻ bị hạ nhiệt thì dễ dẫn đến tình trạng xuất huyết não, xuất huyết phổi…

(Ảnh: Nguoiduatin.vn)

Môi trường chăm sóc và nuôi dưỡng trẻ sinh non cũng cần vô trùng tuyệt đối. Các bác sĩ khi chăm sóc phải rửa tay với xà phòng, dùng dung dịch sát khuẩn, không được mặc quần áo bình thường. Đồng thời phải có máy lọc khí để đảm bảo không khí trong phòng nuôi trẻ luôn được thông thoáng và sạch nhất.

Về chế độ dinh dưỡng thì trẻ sinh non do chưa thể sống được bằng sữa vì hệ tiêu hóa chưa phát triển, cho nên buộc phải ăn đường tĩnh mạch khi mới sinh. “Việc nuôi sống được đứa trẻ đẻ non cần một đội ngũ từ bác sĩ đến điều dưỡng, hộ lý phải có trình độ khoa học mới có thể nuôi sống bé qua giai đoạn tuần đầu và tiếp tục lớn lên không có di chứng thần kinh”, TS. BS Nguyễn Ngọc Lợi cho hay.

(Ảnh: Bệnh Viện Nhi Trung Ương)

NHỮNG LƯU Ý KHI CHĂM SÓC TRẺ SINH NON

PGS. TS. BS Vũ Bá Quyết, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương cho biết, sự phát triển của trẻ sinh non phụ thuộc rất nhiều vào sự chăm sóc, nuôi dưỡng và môi trường xung quanh ngay từ phút đầu sau đẻ. Bởi vì trẻ sinh thiếu tháng thường có sức đề kháng yếu, cho nên sẽ gặp nhiều rủi ro về sức khỏe hơn so với trẻ bình thường.

Các nghiên cứu khoa học cho thấy, trẻ sinh non cần có chế độ dinh dưỡng đặc biệt cho đến khi được ít nhất 9 tháng tuổi, có những trường hợp cần đến hết 1 năm đầu đời. Ngoài ra, cha mẹ cũng cần cho trẻ đi thăm khám định kỳ để theo dõi, xử lý kịp thời những biến chứng bất thường nếu có. Những điều cần lưu ý khi chăm sóc trẻ sinh non mà cha mẹ cần chú ý:

1. Chú trọng giữ ấm

(Ảnh: Mẹ Bé Hoàng Gia)

Các chuyên gia sản phụ khoa khuyến cáo, việc giữ ấm cho trẻ sinh non là vô cùng quan trọng. Vì trẻ sinh non yếu toàn diện nên rất dễ viêm phổi. Khi đã được cha mẹ đón về nhà, trẻ sinh non cũng cần được nuôi dưỡng trong môi trường luôn ấm áp.

Nhiệt độ trong phòng hợp lý nhất là từ 27 đến 29 độ C, kín gió. Thân nhiệt của trẻ phải đảm bảo luôn ở 37 độ C. Trẻ phải luôn được đội mũ và đi tất tay, tất chân, vùng cổ và bụng phải được giữ ấm.

2. Giữ vệ sinh sạch sẽ

(Ảnh: Hello Bacsi)

Vì trẻ sinh non thường có nguy cơ nhiễm trùng cao hơn so với trẻ bình thường, cho nên cha mẹ cần giữ môi trường sống thông thoáng và chú ý phải rửa sạch tay trước khi bế trẻ. Tuyệt đối không để những người bị các bệnh về đường hô hấp hoặc bệnh cúm tiếp xúc và chăm sóc trẻ, cha mẹ, người thân không được hút thuốc lá khi ở gần trẻ.

Mỗi ngày trẻ sinh non cần được thay quần áo, nếu khăn tã ướt thì cần phải thay ngay. Tắm cho trẻ mỗi ngày với nước đủ ấm ở khoảng 37 độ, nên tắm cho trẻ ở những nơi không có gió lùa.

3. Cho trẻ bú sữa mẹ

(Ảnh: Verily Magazine)

Sữa mẹ có một vai trò vô cùng quan trọng đối với trẻ sơ sinh, đặc biệt là trẻ sinh non tháng. Vì khi bú mẹ, trẻ sẽ rất ít khi gặp các vấn đề về tiêu hóa và hấp thu, cũng như trào ngược dạ dày thực quản hay dị ứng sữa… Không chỉ vậy, sữa mẹ còn cung cấp cho trẻ các yếu tố về miễn dịch để chống chọi với các bệnh nhiễm khuẩn. Chính vì thế, trẻ cần được bú sữa mẹ ngay từ khi vừa chào đời.

Tuy nhiên, các bé sinh non do khả năng ngậm bắt núm vú kém, phản xạ bú yếu và chậm… nên người mẹ phải theo dõi lượng sữa bú hoặc uống được mỗi lần tùy theo tuổi thai và cân nặng. Trung bình trẻ sinh non sẽ bú 8 - 12 lần mỗi ngày, và tiểu ít nhất 6 – 10 lần mỗi ngày.