Vàng cũng giống như khẩu trang, 'hết sạch' vì Covid-19, trong khi các nhà đầu tư cuống cuồng mua

Theo The Straits Times, thị trường vàng toàn cầu đang trong thời kì thử thách hơn bao giờ hết, khi dịch Covid-19 đang bùng phát, cùng với một loạt giải pháp khuyến khích của các ngân hàng trung ương, đã kích thích nhu cầu lưu trữ tài sản lâu đời nhất của nhân loại. Tuy vậy, dù có hàng ngàn tấn vàng miếng ở các hầm mỏ trên khắp thế giới, nhưng sẽ rất khó để khai thác và đem tới nơi có nhu cầu.

"Khẩu trang, giấy vệ sinh và vàng có điểm chung mới, là hết sạch khi mọi người đang cố gắng mua"

Ông Vincent Tie, Giám đốc bán hàng tại tiệm vàng Silver Bullion, Singapore, cho biết: "Kể từ tuần trước, các mặt hàng như khẩu trang, nước rửa tay khô, giấy vệ sinh và vàng nén có một điểm chung mới, đó là chúng hết sạch khi mọi người đang cố gắng mua chúng".

Phần lớn vàng trên thế giới được lưu trữ trong các hầm ở London, Thụy Sỹ và New York. Kho lưu trữ độc lập lớn nhất là Tòa nhà Ngân hàng Dự trữ Liên bang New York, nơi chứa 497.000 thỏi vàng được xếp chồng lên nhau trên tầng địa chất tại hạt Manhattan. Ở London, Ngân hàng Anh nắm giữ thêm 400.000 thỏi vàng, trong khi các hầm vàng khác được vận hành bởi các ngân hàng và công ty logistics.

Thị trường vàng liên kết các trung tâm này với các mỏ trải rộng trên khắp thế giới, và các nhà máy luyện kim mua quặng vàng từ các công ty khai thác. Các nhà máy luyện kim cũng sử dụng cả thanh kim loại vụn và đồ trang sức, để sản xuất ra các thanh vàng và đồng xu với nhiều kích cỡ khác nhau, hay tạo ra bất cứ thứ gì có nhu cầu cao nhất.

Nhưng mới đây, ba trong số các nhà máy luyện kim lớn nhất nằm ở bang Ticino, Thụy Sỹ, buộc phải đóng cửa sau khi chính quyền ban hành lệnh phong tỏa. 

Ông Tai Wong, người đứng đầu sàn giao dịch phái sinh các kim loại tại BMO Capital Market, cho biết: "Đây là điều hiếm khi xảy ra, vì từ trước tới nay các nhà máy luyện kim chưa bao giờ đóng cửa - không phải trong chiến tranh hay trong cuộc khủng hoảng tài chính lớn, hoặc các thảm họa tự nhiên. Vậy mà ở thời điểm này, nó đã xảy ra nhanh đến kinh ngạc".

Nhà đầu tư tuyệt vọng khi phải tìm đến nơi trú ẩn an toàn giữa tác động của Covid-19

Những lo ngại về nguồn cung và sự vội vã mua vàng đã khiến cho thị trường giao dịch tương lai ở New York tăng vọt lên mức cao nhất so với thị trường vàng giao ngay tại London trong nhiều thập kỉ. Điều này cho thấy các nhà đầu tư đang tuyệt vọng như thế nào, khi phải tìm nơi trú ẩn an toàn, trong bối cảnh thị trường xáo trộn do tác động của Covid-19.

Việc vận chuyển vàng cũng trở nên khó khăn hơn, vì chúng thường được vận chuyển trên các chuyến bay thương mại thông thường, mà hiện giờ đang bị hủy bỏ tới hàng ngàn chuyến. Một số chuyến bay vận chuyển vàng vẫn đang được thực hiện, nhưng có giới hạn về số lượng.

Mỗi chuyến bay có lượng vàng chênh lệch nhau nhưng đều phải có máy bay quân sự để hộ tống. Ông Alexey Zaytsev, một quan chức tại Ngân hàng Otkritie, cho biết: Khi mọi thứ đang có dấu hiệu chững lại, việc vận chuyển vàng của Nga ra nước ngoài hiện giờ có thể mất tới khoảng một tuần, thay vì một ngày như thường lệ.

Tất cả những yếu tố này kết hợp lại đã gây nên sức ép tới thị trường vàng tương lai của New York. 

Thông thường, các nhà đầu tư mua hợp đồng tương lai để tiếp xúc với giá vàng mà không phải lo lắng về những bất tiện khi thực sự sở hữu kim loại này, trong khi các ngân hàng sử dụng hợp đồng tương lai để phòng ngừa rủi ro của kim loại hữu hình. Tuy nhiên, nếu các nhà đầu tư giữ hợp đồng tương lai cho đến khi đáo hạn, họ sẽ nhận kim loại hữu hình dưới một hình thức cụ thể, đó là một thanh vàng nặng 100 ounce (hay 3 kg).

Nếu giá vàng tương lai của New York tăng quá cao so với giá vàng ở những nơi khác trên thế giới, các ngân hàng chỉ cần mua vàng ở những nơi khác trên thế giới và đưa chúng về New York. Nhưng sự gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu đã khiến cho quá trình này bị ngưng trệ.

Kết quả là giá vàng tương lai tăng đột biến, khiến cho kim loại này ở New York đắt đỏ hơn nhiều so với vàng giao ngay tại London. Sự chênh lệch giá tăng (do ảnh hưởng của dịch bệnh) đã làm chao đảo cả những thương nhân kì cựu. Kể cả khi các mỏ vàng đang hoạt động gián đoạn, việc đóng cửa toàn ngành ở Nam Phi (chưa từng có trong lịch sử khai thác 150 năm) là ví dụ ấn tượng nhất. Các hoạt động cũng đang bị dừng hoặc giới hạn ở nơi khác, từ Argentina đến Canada.

Tại thời điểm này, mọi chuyện thực sự tồi tệ đối với những người bán khống. Để thực hiện tốt các hợp đồng đáo hạn, họ sẽ phải di chuyển vàng thật từ nhiều địa điểm khác nhau. Nếu bằng cách nào đó, họ bắt được một chuyến bay, thì sau đó họ sẽ phải đối mặt với một vấn đề lớn khác.

Các hợp đồng tương lai tại New York đều dựa trên các thỏi vàng 100 oz. Vàng được nhập về từ nước ngoài hầu như luôn có kích thước khác nhau, và sẽ không có nhà máy luyện kim nào mở để giúp họ nấu chảy và đúc lại vàng cho đúng trọng lượng cần thiết.

Một số nhà đầu tư đã chi trả khoản phí khổng lồ để các nhà máy luyện kim còn hoạt động đúc các thỏi vàng mới.

Ông Peter Thomas, Phó chủ tịch cấp cao của Tập đoàn môi giới Zaner, có trụ sở tại Chicago, cho biết: "Điều này chưa từng xảy ra trước đây. Chúng tôi có một địa điểm có sẵn kim loại bạc nhưng sẽ không ai giao nó lên xe tải để chở đi. Cũng sẽ không mang lên máy bay, vì lo ngại virus. Mặc dù có sẵn sản phẩm nhưng họ sẽ không đưa đi".