Cụ thể, 8 hội - hiệp hội bao gồm Hội Vật liệu xây dựng Việt Nam, Hiệp hội Xi măng Việt Nam, Hội Bê tông Việt Nam, Hiệp hội Thép Việt Nam, Hiệp hội Gốm sứ Xây dựng Việt Nam, Hiệp hội Kính và Thủy tinh Việt Nam, Hiệp hội Tấm lợp Việt Nam và Hội Khoa học Kỹ thuật Cầu đường Việt Nam cùng đánh giá về tình hình sản xuất, tiêu thụ sản phẩm vật liệu xây dựng.
Đồng thời, trao đổi, phân tích đa chiều về những điểm nghẽn và giải pháp khơi thông thị trường tiêu thụ vật liệu xât dựng trong thời gian tới.
Các chuyên gia cho rằng, thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp thiếu vốn, dân thiếu việc làm, lãi suất ngân hàng cao, thuế cao so với điều kiện thực tế khiến thị trường vật liệu xây dựng hầu như ngưng trệ.
Theo ông Đinh Quang Huy - Chủ tịch Hiệp hội Gốm sứ xây dựng Việt Nam, ngành gạch ceramic Việt Nam đã và đang phát triển rất mạnh, xếp hạng thứ 4 về sản lượng sản phẩm sản xuất ceramic trên thế giới. Tuy nhiên, từ năm 2021 đến nay sản xuất và kinh doanh đã sụt giảm 30-35%, đặc biệt là năm 2022 và quý I/2023, thị trường gốm sứ xây dựng hầu như đóng băng, tê liệt cả trong sản xuất và lưu thông.
Do khó khăn bởi dịch COVID-19, từ năm 2021, lượng sản xuất chỉ đạt khoảng 50 – 60% sản lượng đầu tư, ảnh hưởng tới hiệu quả của toàn ngành. Doanh thu các năm gần đây chỉ đạt khoảng trên 2 tỷ USD là gạch ốp lát và sứ vệ sinh. Thị trường trong nước chủ yếu bị tê liệt, nhất là từ đầu năm nay.
"Thị trường bất động sản đóng băng, doanh nghiệp thiếu vốn, dân thiếu việc làm, lãi suất ngân hàng cao, thuế cao so với điều kiện thực tế nên thị trường vật liệu xây dựng hầu như ngưng trệ. Nếu điều này không được tháo gỡ nguy cơ phá sản của một lượng đáng kể doanh nghiệp gốm sứ xây dựng là hiện hữu" – ông Huy phân tích.
Cùng đó, ông Đình Quốc Thái – Tổng Thư ký Hiệp hội Thép Việt Nam phản ánh, trong những năm gần đây, thị trường nguyên vật liệu thép toàn cầu biến động tăng giảm thất thường. Trong những tháng đầu năm, các đơn vị đã điều chỉnh giá bán thép xây dựng 3 lần với tần suất giảm một lần/ tuần, nhưng sức tiêu thụ của thị trường vẫn rất yếu.
Tương tự, ngành kính xây dựng cũng có "điểm nghẽn". Từ 2020 – 2021, ước tính có khoảng 80% các đơn vị gia công, lắp đặt kính tạm dừng sản xuất kinh doanh. Các nhà máy sản xuất buộc phải thực hiện 3 tại chỗ do giãn cách khiến chi phí giá thành tăng cao, các chi phí bên ngoài sản xuất khiến lợi nhuận bị giảm sút nghiêm trọng, nhiều doanh nghiệp đã ghi nhận những khoản lỗ lớn trong thời gian này.
Để giải quyết khó khăn, lãnh đạo các Hội, Hiệp hội về vật liệu xây dựng cho rằng, cần đẩy mạnh đầu tư công để đạt 95-100% của kế hoạch năm 2023; đồng thời, chú trọng khơi thông dòng vốn cho bất động sản, nhất là bất động sản công nghiệp, nhà ở và khẩn trương đơn giản thủ tục cho gói 120.000 tỷ để dân được vay vốn kịp thời.
Đồng thời, đề nghị sớm giảm thuế VAT 2% đến năm 2024; giảm thuế đất hết năm 2023 và cho nợ thuế đất hết năm 2024 cũng như hoàn thuế xuất nhập khẩu kịp thời.
Vụ trưởng Vụ Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) Phạm Văn Bắc nhận xét, hiện vật liệu xây dựng phát triển cao, sản lượng vượt so với nhu cầu sử dụng trong nước từ 10-30%. Tuy nhiên do điều kiện kinh tế suy giảm, Chính phủ nên có chính sách tháo gỡ kịp thời đối với ngành này. Mặt khác, doanh nghiệp cũng nên điều chỉnh giảm sản lượng sản xuất để tương ứng lực cầu; đồng thời, thực hiện quản trị, áp dụng giải pháp khoa học công nghệ để giảm chi phí, tăng sức cạnh tranh.
Theo ông Lê Quang Hùng – Nguyên Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Chủ tịch Hiệp hội Bê tông Việt Nam, thị trường vật liệu xây dựng hiện nay chia làm nhiều nhóm. Với loại vật liệu để làm đắp đường (đất đắp, bê tông nhựa), nhu cầu luôn có nhưng không cung ứng kịp. Còn về bê tông xi măng thép cốt xây dựng, điểm nghẽn chính là tiêu thụ...
Do đó, cần chiến lược mang tính vĩ mô; trong đó, cần đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội vì đây là nhu cầu thật, cấp bách. Từ đó, thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển bền vững; hỗ trợ tiêu thụ vật liệu xây dựng.