Cuộc chiến giữa Trump và báo giới Mỹ

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Báo giới Mỹ hôm qua đã rất sốc sau khi tân Tổng thống Donald Trump tuyên bố "phát động cuộc chiến với truyền thông" và Thư ký Báo chí Nhà Trắng Sean Spicer công kích dữ dội các tờ báo ngay trong cuộc họp báo đầu tiên, theo NYTimes.

Theo nhiều phóng viên Mỹ, điều tồi tệ hơn cả là những thông tin không đúng sự thật mà cả ông Trump lẫn ông Spicer tung ra vào ngày hôm trước. Ông Trump cáo buộc truyền thông kích động cuộc chiến giữa ông và các cơ quan tình báo Mỹ, dù trước đó ông từng so sánh các cơ quan này với Đức Quốc xã trên Twitter.

Trong khi đó, ông Spicer lại tuyên bố rằng lễ nhậm chức của ông Trump thu hút đông người tới tham dự nhất trong lịch sử, dù những bức ảnh chụp lại từ trên cao cho thấy số người có mặt tại lễ tuyên thệ của Tổng thống Trump ít hơn rất nhiều so với lễ nhậm chức của Obama năm 2009.

"Thật ngạc nhiên và sốc vô cùng", Jeff Mason, chủ tịch Hội Phóng viên Nhà Trắng, nói trên CNN về những phát ngôn của Trump và Spicer. "Mọi người đều rất sửng sốt, tôi cũng thế. Đây không phải là điều tôi mong chờ trong tuyên bố đầu tiên của thư ký báo chí tại phòng họp báo", Mason nói sau đó.

Căng thẳng giữa chính quyền mới của Trump và giới truyền thông leo thang từ hôm qua khi Kellyanne Conway, một trong những trợ lý cấp cao của Trump, tuyên bố trên truyền hình rằng ông Spicer chỉ đơn thuần đưa ra "những sự thật khác" về lễ nhậm chức, khiến người dẫn chương trình Chuck Todd của đài NBC sững sờ.

"Đợi đã – sự thật khác?", Todd hỏi lại bà Conway. "Thưa bà, sự thật khác không phải là sự thật. Chúng là sự bịa đặt".

Khi Todd hỏi dồn bà Conway về lý do chính quyền mới lại để ông Spicer "đưa ra những lời bịa đặt rành rành" ngay trong lần đầu tiên đứng trên bục họp báo, bà này đáp lại bằng lời lẽ mang đầy tính đe dọa. "Nếu các anh cứ nhắc tới Thư ký Báo chí bằng những lời lẽ đó, tôi nghĩ chúng ta phải xem xét lại mối quan hệ ở đây", bà nói.

Những lời "đe nẹt" này của bà Conway nhanh chóng được lan truyền trên mạng xã hội. Cụm từ "sự thật khác" đã được dùng trên Twitter hơn 380.000 lần cho đến trưa chủ nhật, người phát ngôn mạng xã hội này cho biết.

Cũng trong thời gian đó, đã có nhiều cuộc gọi đến Hội Phóng viên Nhà Trắng, yêu cầu họ tẩy chay các cuộc họp báo của ông Spicer, tuy nhiên phản ứng một cách cực đoan như vậy nhiều khả năng sẽ không trở thành hiện thực.

Ben Smith, tổng biên tập BuzzFeed, khẳng định rằng những cuộc họp báo như vậy là "truyền thống hữu ích, nếu không muốn nói là quan trọng", và trang tin của ông sẽ tiếp tục cử phóng viên tới đó. Tổng biên tập này cũng cho rằng chính quyền của Trump sẽ "tìm ra lý do thực tế để trở nên trung thực".

"Tôi cho rằng trong những thời khắc khủng hoảng thực sự, chứ không phải trên sân khấu chính trị, họ sẽ nhận ra rằng họ cần lấy lại sự tin cậy mà họ đang phung phí hiện nay", Smith nói.

Mason, đầu mối liên lạc giữa Hội Phóng viên Nhà Trắng với ông Spicer, cho biết mục tiêu của ông là duy trì mối quan hệ mang tính xây dựng giữa hai bên.

"Mọi việc khởi đầu như thế nào là tùy vào ông Spicer và Tổng thống", Mason nói. "Đó là điều họ đã quyết định".

Phản ứng

Ông Spicer trong cuộc họp báo đầu tiên tại Nhà Trắng. Ảnh: NYTimes

Báo chí Mỹ lập tức có những phản ứng dữ dội với các tuyên bố mà ông Trump và Spicer đưa ra. Nhiều hãng tin đã liệt kê những thông tin không đúng sự thật trong phát ngôn của hai ông, sử dụng một loạt từ mạnh như "sai sự thật", "bịa đặt" và "dối trá" trong các bài báo của mình.

VOA, cơ quan thông tấn được chính phủ Mỹ tài trợ, cũng chỉ ra những điều chưa chính xác trong tuyên bố của Spicer và dẫn lại bài báo của hãng tin AP đối chiếu những lời ông này đưa ra với số liệu thực tế.

Ari Fleischer, thư ký báo chí Nhà Trắng dưới thời Tổng thống George W. Bush, cho rằng việc ông Spicer "háo hức và sẵn sàng" đối đầu với báo giới một cách trực tiếp như vậy thể hiện sự đoạn tuyệt với truyền thống. "Các thư ký báo chí đều kêu ca về truyền thông, nhưng phần lớn họ đều biết giữ mồm giữ miệng trong các cuộc họp báo", Fleischer nói.

Fleischer cho rằng những phát ngôn của Spicer có thể làm tổn hại đến độ tin cậy của ông, trừ phi ông có bằng chứng củng cố cho tuyên bố của mình, hoặc ít nhất là thẳng thắn đề cập đến chúng, trong buổi họp báo sau.

"Khách hàng đầu tiên của Spicer là Tổng thống Mỹ và những người xung quanh, khách hàng thứ hai là các cơ quan báo chí", Fleischer nói. "Ông ấy phải phục vụ cả hai, với sự định hướng bởi sự thật".

Với những người ủng hộ quyền tự do tôn giáo và ngôn luận được quy định trong Tu chính án thứ nhất của Hiến pháp Mỹ, những gì ông Trump đã làm trong 48 giờ đầu tiên sau nhậm chức khiến họ cảm thấy bất an.

Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ ra tuyên bố chỉ trích bình luận của ông Spicer là "dấu hiệu kiểm duyệt của chính phủ" và khẳng định sẽ có những hành động "tự vệ quyết liệt" nếu chính quyền của ông Trump đe dọa các nguyên tắc tự do báo chí.

"Nếu Trump muốn chống lại Tu chính án thứ nhất, chúng tôi sẽ đưa ông ấy ra tòa", tuyên bố của nhóm này nhấn mạnh.