Đề xuất địa phương trích 10% tiền thu đấu giá đất để phát triển nhà ở xã hội

Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) vừa có văn bản góp ý sửa đổi, bổ sung một số nội dung Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) để thực hiện mục tiêu phát triển một triệu căn nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021 - 2030.

Theo HoREA, một số quy định mới của Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) rất tích cực, phù hợp với thực tiễn, sẽ tạo điều kiện để phát triển nhà ở xã hội đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn có một số quy định HoREA cho rằng chưa đảm bảo tính khả thi hoặc chưa phù hợp với tình hình thực tiễn.

Hiệp hội nhận thấy, để thực hiện thành công chính sách phát triển nhà ở xã hội thì phải có hai chính sách quan trọng nhất là chính sách tín dụng “hỗ trợ cho vay vốn ưu đãi dài hạn” đối với người mua, thuê mua nhà ở xã hội và có quỹ đất theo quy hoạch.

Muốn tạo quỹ đất cần có sự hợp lực của Nhà nước và các chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại thông qua hai “kênh”. 

Một là, Nhà nước thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng cho các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn bằng nguồn vốn ngân sách trích 10% số thu tiền sử dụng đất và nguồn tài chính của chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách nhà nước để phát triển nhà ở xã hội. 

Hai là, doanh nghiệp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại các khu vực quy hoạch phát triển nhà ở xã hội để có quỹ đất thực hiện dự án nhà ở xã hội, hoặc doanh nghiệp sử dụng quỹ đất sẵn có để thực hiện dự án nhà ở xã hội.

Hiệp hội nhận thấy, nếu chỉ trích 10% tiền sử dụng đất thu từ các dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị trên địa bàn thì khó có thể “dành để đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, hạ tầng kết nối giao thông của các dự án; đền bù, giải phóng mặt bằng cho các dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội trên phạm vi địa bàn và đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê”. Vì ngay cả TP HCM năm 2021 cũng chỉ thu được 7.560 tỷ đồng tiền sử dụng đất, trích 10% thì cũng chỉ được 756 tỷ đồng.

Do đó, Hiệp hội đề xuất bổ sung thêm quy định UBND cấp tỉnh trích 10% tiền thu đấu giá quyền sử dụng đất trên địa bàn để phát triển nhà ở xã hội. 

Bên cạnh đó, HoREA cho rằng nếu bỏ quy định “các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải thực hiện nghĩa vụ để góp phần phát triển nhà ở xã hội theo quy định của Chính phủ” thì khó có thể thực hiện được mục tiêu đến năm 2025 phát triển 570.000 căn nhà ở xã hội, đến năm 2030 phát triển một triệu căn nhà ở xã hội và sẽ làm cho giấc mơ của đông đảo người dân là người thu nhập thấp đô thị, công nhân, lao động, cán bộ, công chức, viên chức, cán bộ lực lượng vũ trang muốn được mua, thuê mua nhà ở xã hội ngày càng xa vời.  

Vì vậy, rất cần thiết bổ sung quy định “các chủ đầu tư dự án xây dựng nhà ở thương mại phải có trách nhiệm đóng góp nghĩa vụ tài chính để góp phần phát triển nhà ở xã hội theo quy định của Chính phủ” vào Điều 43 và Điều 81 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) để bổ sung một phần nguồn vốn xã hội hóa từ các dự án nhà ở thương mại, thực hiện chủ trương xã hội hóa đầu tư của Đảng.

Hiệp hội đề xuất Nghị định của Chính phủ sau khi có Luật Nhà ở (mới) sẽ quy định “Chủ đầu tư nộp thêm vào ngân sách nhà nước một khoản tiền tương đương 20% tiền sử dụng đất của dự án nhà ở thương mại đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt”.

HoREA cũng cho rằng, khoản 1 Điều 78 Dự thảo Luật Nhà ở (sửa đổi) quy định “Nhà nước đầu tư xây dựng nhà ở xã hội bằng vốn ngân sách nhà nước để bán” là không hợp lý vì ngân sách nhà nước có hạn. Thay vào đó, Nhà nước chỉ nên đầu tư xây dựng nhà ở xã hội để cho thuê, cho thuê mua.