Hà Nội lý giải việc Metro Cát Linh - Hà Đông hoạt động thua lỗ

UBND TP Hà Nội vừa có Báo cáo trả lời kiến nghị cử tri trước và sau kỳ họp thứ 7 HĐND Thành phố khóa XVI. Cử tri quận Nam Từ Liêm cho biết, trong báo cáo tài chính kiểm toán năm 2021, Công ty TNHH MTV Đường sắt Đô thị Hà Nội (Hanoi Metro), năm đầu tiên vận hành tuyến metro Cát Linh - Hà Đông lỗ luỹ kế 160 tỷ đồng, đề nghị thành phố có giải pháp khắc phục tình trạng này.

Trả lời cử tri, TP Hà Nội cho biết, từ khi thành lập 27/11/2014 đến thời điểm đưa tuyến vào vận hành chính thức ngày 5/11/2021, Hanoi Metro không phát sinh doanh thu, nhưng để đảm bảo duy trì hoạt động, công ty đã phải thực hiện chi trả lương và các khoản theo lương cho người lao động, chi phí thuê trụ sở, chi phí hành chính, mua sắm các trang thiết bị phục vụ công việc, chi phí đào tạo... với tổng số tiền 139 tỷ đồng.

Theo báo cáo tài chính kiểm toán 2021, kể từ khi thành lập đến 31/12/2021, doanh nghiệp lỗ luỹ kế 159 tỷ đồng. Trong đó, chi phí phát sinh giai đoạn 27/11/2014 - 5/11/2021 là 139 tỷ đồng và giai đoạn 6/11/2021 - 31/12/2021 là 20 tỷ đồng. 

Nguyên nhân hoạt động 2 tháng cuối năm 2021 thua lỗ có thể đến như số lượng khách di chuyển thấp (874.000 lượt, thấp hơn so với dự kiến là 4,9 triệu lượt), do hệ thống mạng lưới metro chưa kết nối đồng bộ các tuyến nên chưa hấp dẫn để thu hút đông đảo người dân tham gia.

Bên cạnh đó, mặc dù lượng hành khách đi chưa cao, song chi phí vận hành không thể cắt giảm; giai đoạn đầu đưa tuyến vào vận hành, giá vé tạm tính với số lượng người tham gia metro chưa cao thì doanh thu bán vé không đủ bù đắp các chi phí phát sinh liên quan.

Về giải pháp, Trung tâm Quản lý Giao thông công cộng Hà Nội đã điều chỉnh lộ trình các tuyến xe buýt có lộ trình trùng với tuyến metro, bổ sung các tuyến buýt mới đi từ các nhà ga, mở mới các bãi đỗ xe gần các nhà ga để tăng sự khớp nối trong hệ thống giao thông chung nhằm tạo sự thuận tiện cho người dân khi di chuyển metro.

Với giải pháp này, số lượng hành khách có thể tăng lên và cải thiện doanh thu bán vé, từ đó không phát sinh thêm lỗ. Ngoài ra, sẽ đẩy mạnh khai thác thương mại trên toàn tuyến để tạo thêm nguồn thu, bù đắp số lỗ luỹ kế.

Dự án metro Cát Linh – Hà Đông có tổng mức đầu tư ban đầu gần 8.770 tỷ đồng (tương đương 552,86 triệu USD). Tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 18.001,5 tỷ đồng (tương đương 868,04 triệu USD), tăng 9.231,632 tỷ đồng 315,18 triệu USD) so với ban đầu.

Dự án sử dụng vốn vay của Chính phủ Trung Quốc (13.867,1 tỷ đồng) và vốn đối ứng trong nước (4.134,4 tỷ đồng). Lũy kế giá trị giải ngân tính đến tháng 10/2021 là 731,25 trên tổng số 868,04 triệu USD, đạt 84,2%.

Dọc hành lang tuyến metro có tổng cộng 55 tuyến buýt trợ giá hoạt động, bao gồm cả kết nối dọc và kết nối ngang. Hà Nội đã thực hiện bổ sung 17 điểm, di chuyển 9 điểm dừng xe buýt trên dọc lộ trình tuyến Cát Linh - Hà Đông để đạt tổng số 65 điểm dừng (hai chiều) sau khi tổ chức lại, với cự ly bình quân giữa các điểm dừng khoảng 400 m.

Trong đó, 12 cặp điểm dừng được đặt trực tiếp ngay trong khu vực nhà ga của 11 ga đường sắt đô thị Cát Linh, La Thành, Thái Hà, Láng, Thượng Đình, Phùng Khoang, Văn Quán, Hà Đông, Văn Khê, La Khê và Yên Nghĩa.

Một cặp điểm dừng cách ga vành đai 3 khoảng 200 m và 40 điểm dừng giữa hai nhà ga để tăng cường kết nối. Đồng thời, bổ sung thêm 14 nhà chờ xe buýt được bổ sung trong thời gian tàu hoạt động để nâng tổng số điểm dừng có nhà chờ xe buýt lên con số 28.