Hãy cứ để con nghe những lời tục tĩu...

Muốn trẻ hiểu được đúng, sai và làm theo, cha mẹ nên để con có những trải nghiệm sau đó mới chỉ dẫn, đưa ra lời khuyên và bảo ban. (Ảnh minh hoạ: Pinterest)

Sốc nặng! Mặt nó đờ ra, ngẩn tò te, nó ngơ ngác hỏi mẹ nó: "Mẹ ơi, sao bác kia lại chửi con? Con có làm gì đâu ạ?", số là con bé vừa bị một bà hàng phở mắng: "Ăn thì ăn ...*éo ăn thì biến!" khi nó sốt ruột hỏi mẹ nó sao hàng phở này chờ lâu thế!.

Mẹ nó cũng quá chừng bối rối không biết phải trả lời sao với con, đành ấm ức im lặng dắt con ra về. Trên đường đi con bé không ngừng hỏi: "Vì sao họ lại chửi con? Vì sao người lớn lại nói tục? Vì sao mẹ không nói gì?".

Có lẽ mẹ nó thừa hiểu vì sao trên đời này lại có quá nhiều loại người, nhưng người cư xử văn minh thì ít mà cư xử như côn đồ, thiếu văn hoá với nhau thì quá nhiều.

Bản thân mẹ nó cũng là người đã từng là nạn nhân của việc nghe những lời mắng mỏ của thiên hạ khi ra đường: đi xe máy lơ ngơ quên xi nhan, thế là ăn một rổ tục tĩu từ một người dưng trên đường, mua hàng ở chợ gần nhà mở miệng mặc cả buổi sáng cũng ăn nguyên một tràng móc mỉa, đi xếp hàng mua vé xem phim cùng con cũng bị chen lấn, xô đẩy, nhắc nhở người kém văn hoá đang đẩy mình thì nhận một cái nguýt dài đến tận hôm sau vẫn thấy ám ảnh.

Mẹ nó phải làm sao khi ngày ngày cố gắng bảo vệ con mình bằng những lời ngọt ngào, êm ái, nhưng khi đối diện với xã hội thì mẹ nó hoàn toàn bất lực trong việc "không muốn những lời xấu lọt vào tai con mình"?.

Câu chuyện của người phụ nữ ấy cũng giống như bao nhiêu người phụ nữ trong xã hội hiện đại, nhất là với phụ nữ công sở, người được mặc định là có phông văn hoá cao và tiếp cận được với tri thức tiến bộ, các phương pháp nuôi dạy con theo đủ kiểu Tây Tàu Âu Á.

Việc nói những lời yêu thương, sạch sẽ, văn minh, dịu dàng... là những nguyên tắc trong giáo dục, khi mà trẻ em luôn là một tờ giấy trắng và người lớn muốn viết từ nào, trẻ sẽ hấp thụ từ đó. Chính vì thế, nhiều người mẹ trẻ hiện đại luôn cân nhắc các phương pháp và cố gắng sử dụng những lời dịu dàng, văn minh để nói chuyện với con mình. Điều đó là hoàn toàn đúng đắn, nhưng chưa đủ.

Yêu thương, không có nghĩa là cha mẹ chỉ nói lời âu yếm và sợ hãi khi thấy con nghe những lời "chưa ngoan" của người lớn.

Trẻ em thời nay được tiếp xúc với công nghệ rất sớm, trên Youtube (kênh truyền tải thông tin toàn cầu), rất nhiều các kênh truyền hình cho trẻ em được các bé hâm mộ cuồng nhiệt. Ở Việt Nam có thể điểm tên một số tên tuổi quen mặt với các bé như Chị Thơ Nguyễn, Bé Na, Vanh Leg, Trung Ruồi... trong đó, tính giáo dục và phản giáo dục vẫn còn gây tranh cãi lớn, nhưng không thể phủ nhận việc trẻ em yêu thích và xem liên tục, học cách nói năng của các nhân vật này, từ những câu nói không chủ đích cho đến cả những câu tục tĩu cửa miệng. Chuyện những đứa trẻ vô thức buông ra một vài câu tục tĩu bắt chước các nhân vật trên video không phải là ít, nhiều cha mẹ văn minh cảm thấy giật mình, quan ngại trước việc trẻ em phải xem những kênh chưa sàng lọc thế này.

Không chỉ trên mạng, việc tiếp xúc với chuyện cư xử lệch chuẩn luôn xảy ra hàng ngày, ở bất cứ nơi nào trên đất nước này, nhất là ở những nơi công cộng như quán xá vỉa hè, rạp chiếu phim, công viên, quán cafe... đầy rẫy những người lớn nói tục chửi bậy, cư xử kém văn hoá với người khác, và cả với trẻ em.

Rất nhiều người than thở trên mạng xã hội, tâm sự với nhau về chuyện làm sao để bảo vệ con trước những lời nói nặng nề, thô tục, làm sao để con không học từ đó?

Yêu con là đúng, nhưng cách bảo vệ con bằng cách không cho con nghe những lời nói đó, những hành vi đó có thực sự đúng? Tụi trẻ con khi cần độc lập trong hành vi, phải tự đến trường, phải tự ra ngoài đường, gặp trường hợp như vậy chúng sẽ ra sao khi không còn bố mẹ kè kè bên cạnh để bảo vệ, âu yếm, định vị tư duy chuẩn theo cách nghĩ của cha mẹ?

Sự bất lực của người mẹ trong câu chuyện trên đã cho thấy việc cha mẹ không thể bảo vệ con cái trước những tình huống ngoài dự kiến, nhất là sự lệch chuẩn vẫn hiển hiện đầy ngoài xã hội. Vậy thì cha mẹ nên làm gì để con cái không nhiễm những ý niệm xấu, hay nói ra những câu nói tục tĩu?

Trẻ sẽ còn hỏi rất nhiều những câu chuyện xung quanh đó, sao nói tục lại là hư? Sao người lớn lại quát nạt trẻ con, thậm chí bắt nạt trẻ con? Lúc đó, mới chính là "nghiệp vụ" làm cha mẹ cần phải học để hiểu và nắm bắt tư duy, băn khoăn của trẻ.

Cha mẹ hãy giải thích cho trẻ về những bất công trong cuộc sống, người hư kẻ ngoan lẫn lộn, khi đối diện với những tình huống đó cần phải phản kháng như thế nào. Ví dụ: Câu chuyện trên của hai mẹ con, lẽ ra người mẹ có thể nói thẳng với bà chủ quán thiếu văn hoá kia: "Tại sao chị lại ăn nói vô văn hoá như thế với trẻ con?", thậm chí sẽ xảy ra một cuộc "khẩu chiến" trước mặt trẻ về chuyện đó. Nhưng, người mẹ cần phải lên tiếng để làm gương cho con, để cho con thấy mình cần phải lên tiếng trước cách cư xử thiếu văn hoá kia, chứ không phải là lúng túng bỏ đi và để đứa con ngơ ngác với cách hành xử đường chợ. Đừng nghĩ con không hiểu, trẻ con luôn thông minh hơn chúng ta nghĩ.

Cuộc sống này vẫn thế, vẫn đầy rẫy bất công nhưng cũng đầy thi vị, trắng hay đen là do bạn chọn cho mình và cho con của mình. Chuyện nói tục, cư xử thiếu văn hoá chỉ là một trong vô vàn những sự cố mà bất cứ ai cũng phải đối diện và xử lí.

Chính chúng ta, những người cha người mẹ đều lớn lên và trưởng thành từ đầy rẫy trải nghiệm tích cực lẫn tiêu cực, và để viết ra những điều này thì chẳng phải là ta đã biết cách lựa chọn cho mình đâu là điều đúng đắn hay sao?

Bởi thế, yêu con không có nghĩa là chỉ thổi vào tai con những lời ngọt ngào, âu yếm, mà yêu thương con thì hãy để con tự vỡ vạc những đúng sai, để con tự trưởng thành trong cách nghĩ, muốn thế, phải cho con học cách đối diện và cùng con vượt qua.

*Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả.

XEM THÊM

'Đây là nhà của bố và con đang ở nhờ mà thôi' Sự phân định rất rõ ràng giữa trách nhiệm, tình thương, và sự nuông chiều làm cho con người ta không thể tìm thấy nổi ...

'Cuồng con' - bệnh chung của các mẹ có con nhỏ Chỉ ai đã và đang làm mẹ mới hiểu được rằng "căn bệnh cuồng con" này nghiêm trọng đến mức nào và nhất là lại ...

Bám mẹ là bản năng gốc ở mọi loài, thế nhưng người ta lại coi nó là 'cái tội' Bám mẹ là bản năng gốc ở mọi loài, thế nhưng trớ trêu thay, ở loài người, bám mẹ lại bị coi là “cái tội”.

Hãy nói 'Mẹ yêu con' khi còn có thể... “Yêu thương là một cái cây, nó sẽ chẳng thể cứng cáp nếu ta không chăm bẵm hằng ngày”.