Khó khăn khi xử lý các dự án thua lỗ ngàn tỉ của ngành Công thương

(Ảnh minh họa: Thanh niên)

Ngày 5/6/2018, Chính phủ đã có báo cáo về tình hình và kết quả xử lý tồn tại, yếu kém của các dự án, doanh nghiệp chậm tiến độ, kém hiệu quả thuộc ngành Công thương.

Mặc dù tới nay việc xử lý các dự án, doanh nghiệp đã đạt được những kết quả quan trọng như nêu trên, song hiện vẫn đang còn một số khó khăn, vướng mắc chủ yếu như sau:

Về xử lý tranh chấp tại các Hợp đồng EPC

Đối với 8 dự án, doanh nghiệp có vướng mắc, tranh chấp đối với Hợp đồng EPC đến nay vẫn chưa giải quyết được theo tiến độ đã đề ra, một số trường hợp không dàn xếp được và phải đưa ra trọng tài quốc tế phân xử. Trong đó cụ thể như sau:

Đối với 03 dự án Nhà máy sản xuất phân bón (Dự án nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình; Dự án nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc;

Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai và Dự án Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi): Do các bên không dàn xếp được nên hiện đã phải chuẩn bị sẵn sàng phương án giải quyết tranh chấp tại Trung tâm Trọng tài quốc tế.

Đối với Dự án nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ: Do các bên không dàn xếp được nên hiện đã có quyết định đưa ra giải quyết tại Tòa án Trọng tài quốc tế vào tháng 11 năm 2018.

Đối với 04 dự án còn lại vẫn đang tiếp tục làm việc để giải quyết các tranh chấp nhưng chưa thống nhất được với các nhà thầu về phương án giải quyết tranh chấp và các giải pháp xử lý cuối cùng.

Về xử lý các vướng mắc trong công tác quyết toán hoàn thành dự án

Đối với 5 dự án, nhà máy có vướng mắc đối với quyết toán hoàn thành dự án , mặc dù các bên đã tích cực, chủ động tìm kiếm các giải pháp để xử lý, tuy nhiên, do các khó khăn, vướng mắc đối với Hợp đồng EPC cũng như công tác định giá tài sản nên hiện vẫn chưa xử lý được, chi tiết như sau:

Dự án Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi: Do chưa hoàn thành việc khắc phục hệ thống xử lý nước thải và hoàn thiện chạy thử nghiệm thu toàn bộ Nhà máy nên chưa thể quyết toán Hợp đồng EPC để thanh quyết toán Dự án.

Công ty TNHH một thành viên Công nghiệp tàu thủy Dung Quất: Việc quyết toán Hợp đồng EPC của Dự án xây dựng Nhà máy Công nghiệp tàu thủy Dung Quất - Giai đoạn 1 và chuyển giao Dự án tàu 104.000 DWT vẫn chưa hoàn thành do vướng mắc về xác định giá trị hoàn thành quyết toán của tàu 104.000 tấn DWT.

Đối với 03 dự án nhà máy sản xuất phân bón (gồm Dự án nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, Dự án nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc và Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai):

Cả ba dự án đều chưa hoàn thành quyết toán hoàn thành dự án và vẫn đang tiến hành các bước triển khai thực hiện.

Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai đã thẩm định xong báo cáo quyết toán dự án hoàn thành đã được kiểm toán và đang tiến hành xin ý kiến cổ đông;

Dự án nhà máy sản xuất đạm Hà Bắc đã hoàn thành báo cáo tự quyết toán dự án hoàn thành và đã thuê tư vấn kiểm toán độc lập thẩm định Báo cáo kiểm toán tự quyết toán dự án.

Tuy nhiên do còn có một số ý kiến ngoại trừ trọng yếu làm ảnh hưởng đến giá trị quyết toán dự án nên việc quyết toán dự án sẽ khó hoàn thành theo kế hoạch và dự kiến việc quyết toán sẽ được hoàn thành sau khi có phán quyết của Tòa đối với tranh chấp Chủ đầu tư với nhà thầu EPC.

Dự án nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình hiện đã có văn bản gửi Kiểm toán Nhà nước về việc hỗ trợ, hướng dẫn thực hiện kiểm toán Dự án do Đơn vị tư vấn kiểm toán độc lập đã từ chối đưa ra báo cáo kết quả kiểm toán.

Về vấn đề huy động, bảo đảm nguồn lực để giải quyết khó khăn cho các dự án, doanh nghiệp

Đối với một số dự án, các Tập đoàn, Tổng công ty và Chủ đầu tư gặp lúng túng trong việc chỉ đạo các cổ đông nhà nước thực hiện việc biểu quyết tăng vốn, bổ sung nguồn lực để xử lý các vấn đề khó khăn của dự án theo qui định tại Luật Doanh nghiệp, Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp (Luật số 69), đồng thời bảo đảm nguyên tắc Nhà nước không cấp thêm vốn vào các dự án.

Một số dự án, đặc biệt là các dự án sản xuất phân bón của Tập đoàn Hóa chất Việt Nam, đang tiếp tục gặp phải khó khăn về vay vốn lưu động để phục vụ sản xuất kinh doanh do các ngân hàng thương mại áp dụng cho vay theo phương thức "thu về 10 phần và chỉ cho vay lại 9 phần" sau mỗi chu kỳ sản xuất, dẫn đến khó khăn, thiếu hụt vốn sản xuất của dự án; giá thành nguyên liệu đầu vào cho sản xuất phân bón tăng cao.

Một số dự án, doanh nghiệp đã giãn khấu hao và tái cơ cấu lại các khoản nợ vay, tuy nhiên vẫn còn một số các dự án, doanh nghiệp chưa được xử lý nên tiếp tục gặp khó khăn trong việc bố trí nguồn tài chính cho các hoạt động để xử lý các tồn tại, vướng mắc cũng như sắp xếp vốn lưu động phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh (như các dự án, doanh nghiệp: Dự án nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ, Dự án Nhà máy sản xuất NLSH Quảng Ngãi...).

Một số dự án, doanh nghiệp đã bị âm vốn chủ sở hữu nên gặp khó khăn trong việc thu xếp nguồn kinh phí để thực hiện các công việc nhằm khởi động, vận hành lại nhà máy và ổn định hoạt động sản xuất, kinh doanh (gồm các dự án, doanh nghiệp: Dự án nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ, Nhà máy sản xuất NLSH Bình Phước, Dự án nhà máy sản xuất đạm Ninh Bình, Dự án nhà máy sản xuất phân bón DAP số 2 - Lào Cai, Công ty DQS).

Nhiều khó khăn, vướng mắc khác

Một số dự án vẫn tiếp tục gặp phải khó khăn về thị trường tiêu thụ cho sản phẩm đầu ra và nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất (gồm Dự án nhà máy sản xuất xơ sợi polyester Đình Vũ, Nhà máy sản xuất NLSH Bình Phước, Công ty DQS...).

Một số dự án sản xuất nhiên liệu sinh học (Nhà máy sản xuất NLSH Phú Thọ, Nhà máy sản xuất NLSH Bình Phước) có vốn góp của đối tác chiếm đa số, phần vốn góp nhà nước trong dự án thấp (chỉ đạt trên dưới 30%) nên cổ đông nhà nước (ở đây là Tổng công ty Dầu Việt Nam PVOil) không thể quyết định được toàn bộ các vấn đề của dự án mà phụ thuộc vào các đối tác bên ngoài (kể cả đối tác nước ngoài).

Việc triển khai bán đấu giá Nhà máy bột giấy Phương Nam không thành công do việc định giá bán nhà máy hiện nay là quá cao nên chưa thu hút được các nhà đầu tư tham gia đấu giá và gặp vướng mắc về việc chưa có cơ sở pháp lý trong việc điều chỉnh giảm giá khởi điểm để tiếp tục triển khai bán đấu giá Dự án trong trường hợp bán đấu giá lần đầu không thành công.

Đây đều là các dự án lớn, thực hiện kéo dài trong nhiều năm, suất đầu tư lớn, phát sinh nhiều vấn đề về chêch lệch tỷ giá, khấu hao, chi phí tài chính..., cùng với đó là phải xem xét, bảo đảm xử lý tổng thể các vấn đề về công ăn việc làm cho người lao động, ổn định chính trị - xã hội, quốc phòng - an ninh...

Nên để tiếp tục xử lý triệt để các dự án, doanh nghiệp trong thời gian tới là không đơn giản, đòi hỏi phải huy động được nguồn lực và tập trung chỉ đạo quyết liệt hơn nữa, bảo đảm sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị trong hệ thống chính trị để thực hiện các mục tiêu, giải pháp, phương án xử lý đã đề ra.

Clip tài xế rút dao chém barie, tát nhân viên trạm BOT Tân Đệ Nhiều tài xế không trả phí qua trạm BOT Tân Đệ thậm chí có người dùng dao chém barie, đánh nhân viên thu phí.

Tài xế hất tung barie BOT Tân Đệ: Tasco nói làm đúng chủ trương và sẽ cung cấp thông tin cho công an Liên quan đến việc tài xế không trả phí, phản đối trạm BOT Tân Đệ, Tasco cho biết đơn vị này làm đúng chủ trương ...