Mới đây, "Koi pla" món cá sống truyền thống nổi tiếng của Thái Lan đã bị cho là "thủ phạm" dẫn đến cái chết của 20 ngàn người Thái mỗi năm. Nguyên liệu của món ăn này chỉ từ cá sống bằm nhỏ, ớt và chanh. Món ăn có hương vị cay nồng này lại chính là môi trường yêu thích của ký sinh trùng gây ung thư gan.
Cá là thực phẩm tươi ngon, khi kết hợp với nhiều loại rau thơm và gia vị khác sẽ không có cảm giác ngán như các món ăn được nấu chín, ăn ngon miệng hơn nên được nhiều người ưa thích. Tuy ngon miệng nhưng chúng lại ẩn chứa nhiều nguy cơ bệnh tật nghiêm trọng.
|
Nhiều người dân phàn nàn rằng khi nấu chín, món koi pla sẽ có vị chua. (Ảnh: motthegioi) |
"Tôi thường đến đây và chỉ cần bắt cá dưới ao lên... thật dễ dàng khi ăn sống chúng", Boonliang Konghakot, một nông dân từ tỉnh Khon Kaen, vừa nói vừa liếm môi trong khi rắc gia vị vào tô thịt cá sống băm nhuyễn. Từ khi biết về mối liên hệ giữa cá sống với ung thư, anh Boonliang chuyển sang chiên hỗn hợp đã ướp để diệt sạch ký sinh trùng, theo lời khuyên của bác sĩ.
Số khác thì nhún vai xem nhẹ những sự nguy hiểm được cảnh báo và nói rằng số phận mỗi người đã được định đoạt sẵn, suy nghĩ phổ biến ở đất nước Phật giáo nơi mà nghiệp chướng có thể được dùng để lý giải mọi quyết định.
|
Món cá sống chứa rất nhiều kí sinh trùng ceviche. Cá nước ngọt nuôi trong ao hồ lẫn cá sống trong sông, rạch đều có thể bị nhiễm sán lá gan như nhau. (Ảnh: nguoilaodong) |
Một trong những nguyên nhân chính gây ung thư ống mật là sán lá gan, được tìm thấy trong nhiều loại cá nước ngọt ở vùng sông Mê Kông. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khi sán lá gan vào cơ thể, chúng sẽ ký sinh trong cơ thể trong nhiều năm, gây viêm và theo thời gian có thể chuyển thành ung thư chết người.
|
Trong gỏi cá có trộn với các loại gia vị, ấu trùng sán lá gan còn sống đến 95%. Món koi pla của Thái hoàn toàn dùng nguyên liệu cá tươi sống. (Ảnh: dantri) |
Giống như nhiều ký sinh trùng, sán lá gan người có vòng đời phức tạp. Trứng sán sẽ đi vào cơ thể người theo cá chưa chín hoặc cá sống và nở ra, phát triển thành con. Sau đó, các loại ký sinh trùng chui ra từ ruột non và cư trú trong gan. Đầu tiên, cơ thể sẽ cố gắng để giết chết sán bằng cách sản xuất các gốc oxy tự do. Sán giảm miễn dịch chủ yếu từ các cuộc tấn công của các gốc tự do này. Tuy nhiên, các gốc tự do tăng trở lại, nhập vào các tế bào gan của cơ thể, và biến đổi DNA của con người
Tại một số tỉnh như Nam Ðịnh, Ninh Bình ở Việt Nam người ta thường xuyên ăn gỏi cá nước ngọt. Và theo một số kết quả nghiên cứu thì có đến 40% người dân trong những vùng này đã bị mắc sán gan |
Các chuyên gia khuyến cáo không nên ăn gỏi cá có bởi nguy cơ nhiễm vi sinh trong quá trình chế biến, trong gỏi cá thường có sán, nhất là sán lá gan. Nếu có ăn thì phải xácđịnh là cá được nuôi ở vùng an toàn hay không (nếu cá nuôi ở ao hồ có sử dụng cầu tiêu thì không nên ăn). Khi ăn gỏi phải nhìn thớ thịt cá có bất thường hay không để tránh các ổ sán. Trước khi ăn, cá phải ngâm với nước chanh.
- Ngoài koi pla, Thái Lan còn một số món đặc sản sống kỳ lạ khác, nên cân nhắc khi ăn, để bệnh không từ miệng mà vào.
|
Goong Ten: Tên món ăn này nghĩa là “tép nhảy”. Đúng như tên gọi, món Goong Ten gồm tép sống trộn với rau thơm và ớt. Chúng còn nhảy khi bạn cho vào miệng. (Ảnh: Thailandtravel) |
|
Larb Leuat Neua: Món ăn này gồm thịt bò thái mỏng, rắc thêm rau húng và rưới tiết bò tươi. Larb Leuat Neua thường được dùng làm món nhậu khi uống bia. (Ảnh: Travelstart)
|
|
Som Tam Hoy Dong: Đây không phải món mà ai cũng dám thử. Som Tam Hoy Dong được làm từ salad trộn với sò lên men và rưới một loại nước sốt có màu đỏ như máu. (Ảnh: CNN) |
|
Goong Chae Nam Pla: Đây là món ăn gồm tôm tít sống rưới nước mắm, thêm ớt và các loại rau thơm. (Ảnh: Eatingthaifood) |