Kinh tế ban đêm của Trung Quốc: Sức sống từ những thành phố không ngủ

Trên con đường Hengshan 97 năm tuổi ở trung tâm thành phố Thượng Hải, một cánh cổng nhỏ có thể dễ dàng bị bỏ qua. Đi qua cánh cổng ấy, bạn sẽ bị mê hoặc bởi một quần thể các tòa nhà được "ngập tràn trong ánh sáng vàng dịu".

Với hơn một chục nhà hàng cùng quán cà phê, khu phức hợp rộng 9.600 m2 với tên gọi "ngõ Yong Ping", là một điểm đến khám phá "Cuộc sống về đêm" khá mới mẻ với cả người Trung Quốc và người nước ngoài.

Đây là ví dụ đơn giản và rõ ràng về "kinh tế ban đêm" đang bùng nổ ở Thượng Hải và nhiều "thành phố không ngủ" khác ở Trung Quốc.

Kinh tế màu neon

Tại con ngõ Yong Ping, mọi người có thể tìm thấy đủ các món ăn, từ truyền thống như lẩu Trung Quốc hay hamburger kiểu Mỹ, cho đến lạ-hiếm như những đặc sản của Peru, Thổ Nhĩ Kỳ hay Séc.

"Khi tôi mở nhà hàng của mình ở đây tám năm trước, nhiều người nghĩ rằng tôi sẽ thất bại", Emre Gurel, người Thổ Nhĩ Kỳ quyết định kinh doanh, sau khi làm việc tại công ty đa quốc gia ở Thượng Hải 12 năm trước. "Bây giờ chúng tôi có một nhóm khách hàng thường xuyên - một nửa người Trung Quốc và một nửa người nước ngoài. Họ thích các món ăn, môi trường và âm nhạc ở đây."

Emre là chủ của một nhà hàng Thổ Nhĩ Kỳ tên là "Garlic". Dự án mới mẻ vào hai năm trước đã biến nhà hàng của anh trở thành một phần của khu phố đẹp và sôi động ngày nay.

Nhà hàng mở cửa cả ngày của Emre là điển hình của khu phố Yong Ping - thành phần của "kinh tế neon" tại Trung Quốc (Ảnh: News.cn).

"Đằng sau nhà hàng của tôi, đã từng có một nhà máy kim loại và khu vực xả thải", Emre nói. "Sau dự án, Yong Ping đã được tạo nên và mở ra một 'thiên đường mới' cho những người như tôi".

Những nhà hàng mở 24h như Garlic, hay những khu phố xuyên đêm như Yong Ping trong tương lai sẽ có thể bắt gặp tại hầu khắp Trung Quốc.

Chính quyền Bắc Kinh mới đây đã đưa ra chính sách thúc đẩy kinh tế ban đêm, trong đó các hoạt động dịch vụ, kinh doanh từ 20h đêm đến 6h sáng hôm sau sẽ được trợ cấp. Chính sách này được tờ Global Times gọi là "kinh tế màu neon".

Động thái này được phát đi sau khi những báo cáo kinh tế không mấy khả quan của quốc gia này đưa ra. Cụ thể, kinh tế đất nước chỉ tăng trưởng 6,2% trong giai đoạn tháng 4-6 năm 2019, mức tăng thấp nhất trong gần 3 thập kỉ.

Thành phố không ngủ - Năng lượng và động lực của cả nền kinh tế

"Trung Quốc đã tích cực thực hiện các biện pháp để kích thích nền kinh tế, như thúc đẩy tiêu thụ phương tiện và thiết bị gia dụng", Zhao Jingqiao, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu kinh tế dịch vụ, thuộc Viện khoa học xã hội Trung Quốc, nói với Global Times.

"Với tình hình khó khăn mà Trung Quốc đang phải đối mặt từ cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ, thúc đẩy nền kinh tế ban đêm là một phương pháp kích thích toàn diện, nhằm mở rộng tiêu dùng trong nước và giảm bớt áp lực kinh tế", ông Zhao chia sẻ.

Bắc Kinh gần đây đã đi đầu trong việc thúc đẩy nền kinh tế vào ban đêm với 13 phương thức, để có được thương hiệu "thủ đô đêm" kinh điển thế giới, bao gồm tối ưu hóa các dịch vụ giao thông công cộng vào ban đêm, thắp sáng đèn đường mạnh vào ban đêm, thúc đẩy 10 nhà hàng đêm khuya đặc biệt, và ủng hộ việc kéo dài giờ làm việc.

Kinh tế ban đêm là chính sách cho thấy sự chuyển biến của nền kinh tế trước sự suy giảm tỉ lệ tăng trưởng. (Ảnh: News.cn).

Một nền tảng siêu thị trực tuyến có trụ sở tại Thượng Hải cho biết doanh số bán hàng trên toàn quốc trong đêm tăng trưởng 65% trong mùa hè vừa qua. Báo cáo cũng nói rằng tốc độ tăng trưởng của doanh số bán hàng vào ban đêm, tại các thành phố hạng hai và ba, đã nhanh hơn nhiều so với các thành phố hạng nhất. Ví dụ, tỉnh Trùng Khánh thuộc Tây Nam Trung Quốc chứng kiến doanh số bán hàng vào ban đêm tăng 78% vào mùa hè này.

Dai Bin, Chủ tịch của Học viện Du lịch Trung Quốc, đánh giá: "Kinh tế ban đêm đã trở thành một phần quan trọng của nền kinh tế đô thị. Nó có thể đáp ứng việc nâng cấp tiêu dùng cũng như văn hóa của cư dân đô thị, đồng thời là một trong những kênh chính để khách du lịch thưởng thức văn hóa và đời sống địa phương".

Zou Tongqian, Phó giám đốc Ủy ban chuyên gia của Liên đoàn du lịch thế giới, bổ sung rằng nền kinh tế ban đêm có thể giúp kéo dài giờ làm việc, thúc đẩy việc làm lẫn tiêu dùng và trở thành một điểm sáng mới cho tăng trưởng kinh tế.

Nền kinh tế ban đêm đang bùng nổ tại Trung Quốc. (Ảnh: Chinadaily).

Chen Wen, Chủ tịch của Công ty tư vấn Oliver Wyman nhận định: "Cuộc sống về đêm rất quan trọng đối với nền kinh tế cũng như bản sắc của đất nước".

Nền kinh tế ban đêm đang bùng nổ ở nhiều thành phố của Trung Quốc, đặc biệt là ở những thành phố lớn, nơi sở hữu lượng lớn thanh niên làm việc ngoài giờ hoặc thức khuya.

Theo báo cáo của Meituan Dianping, mức tiêu thụ đồ ăn đêm của Trung Quốc đã tăng 47% trong năm 2018, cao hơn mức tăng trưởng vào ban ngày. Bắc Kinh và Thượng Hải lần lượt là hai thành phố dẫn đầu. Báo cáo cũng cho thấy, hầu hết người tiêu dùng nằm ở độ tuổi từ hai mươi đến ba mươi.

'CEO đêm'

Về quy hoạch, Rose Leung, Tổng Giám đốc của Shanghai Cornes Property, "CEO" của một khu vực kinh tế ban đêm, cho biết ông đã loại trừ việc đưa vào những nhà hàng có thể tạo ra nhiều khói.

"Chúng tôi lựa chọn các đơn vị kinh doanh thực phẩm, chẳng hạn như nhà hàng và quán cà phê," Leung nói. "Chúng tôi không cho phép mở nhạc ngoài trời nếu có phàn nàn. Và khi thiết kế hệ thống ống xả hay đặt ghế ngoài trời, chúng tôi cũng yêu cầu các hộ kinh doanh cố gắng giảm thiểu tối đa những phiền hà cho cư dân gần đó".

Mỗi khu vực kinh tế ban đêm cần một nhà quản lí, được gọi là "CEO đêm". (Ảnh: Chinadaily).

Vào tháng 4, chính quyền thành phố Thượng Hải đã đưa ra hướng dẫn thúc đẩy nền kinh tế vào ban đêm. Điểm đáng chú ý là những phương án bổ nhiệm các nhà quản lí có kinh nghiệm kinh doanh các khu vực về đêm, được gọi là "CEO ban đêm".

Những người này đóng vai trò trợ lí và cố vấn cho các quan chức địa phương, dựa vào những thành công của họ tại các siêu đô thị trên khắp thế giới trước đây.

Cho đến nay, hơn 10 người, chủ yếu là quản lí tại các công ty bất động sản hoặc bán lẻ, đã được bổ nhiệm vào công việc này.

Đa dạng hóa kinh tế ban đêm

Sự bùng nổ "cuộc sống về đêm" ngày một rõ rệt, khi các công dân Trung Quốc ngày càng giàu có tăng chi tiêu cho giải trí.

Kinh tế ban đêm ở các thành phố Trung Quốc, hiện chủ yếu gồm các hoạt động ăn uống và mua sắm, cần tiếp tục tối ưu hóa cơ cấu cung ứng. "Người dân thành thị đang nâng cấp chi tiêu từ hàng hóa sang dịch vụ", Zhao Ping, nhà nghiên cứu thuộc Trung tâm xúc tiến quốc tế, thuộc Học viện hội đồng Trung Quốc, nhận định.

Chen Lifen, một quan chức của Bộ Thương mại Trung Quốc, cho rằng các thành phố nên "tăng tốc độ chăm sóc các ngành dịch vụ đang bùng nổ, bao gồm trung tâm chiếu phim, giải trí, du lịch, chăm sóc sức khỏe và thể thao để 'Cuộc sống về đêm' sinh động hơn".

Nhiều thành phố trên khắp Trung Quốc cũng đã đưa ra kế hoạch kích thích nền kinh tế ban đêm để thúc đẩy tăng trưởng.

Thượng Hải và Bắc Kinh là hai thành phố đi đầu trong phát triển kinh tế ban đêm tại Trung Quốc. (Ảnh: News.cn).

"Nền kinh tế vào ban đêm sẽ giúp một đô thị quốc tế như Thượng Hải, đẩy mạnh hơn nữa chi tiêu của khách du lịch và cải thiện môi trường kinh doanh", Liu Min, Phó Giám đốc của Ủy ban thương mại thành phố Thượng Hải cho biết.

Thượng Hải sẽ vạch ra kế hoạch phát triển "Khu phức hợp kinh tế ban đêm", tăng cường chỗ đậu xe, khu vực chờ taxi và dịch vụ xe buýt, tàu điện đêm muộn.

Ví dụ, một số tuyến tàu điện ngầm đang được kéo dài thời gian phục vụ sau nửa đêm vào thứ Sáu và thứ Bảy. Thời gian biểu mới có hiệu lực từ cuối tháng 7 này và sẽ duy trì lịch chạy tăng cường từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm.

Ngoài mở rộng các chương trình đa dạng như opera, nhạc kịch và bảo tàng, Thượng Hải cũng tạo điều kiện cho các hiệu sách, rạp chiếu phim, câu lạc bộ âm nhạc và dịch vụ thuê phòng mở cửa 24/24h.

Kinh tế ban đêm tại các đô thị Trung Quốc được đa dạng hóa (Ảnh: Chinadaily, News.cn).

Tỉnh Trùng Khánh đang nỗ lực tạo ra nhiều điểm tham quan '"Cuộc sống về đêm"', khi tuyển dụng các nghệ sĩ đường phố từ khắp nơi trên thế giới biểu diễn tại trung tâm giải trí.

Tháng trước, Bắc Kinh đã công bố kế hoạch xây dựng và nâng cấp 10 phố ẩm thực thành "căng tin nửa đêm" trong 3 năm tới. Theo báo cáo bán niên 2019 của chính phủ Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ khuyến khích các trung tâm thương mại, siêu thị và cửa hàng tiện lợi mở cửa sau 0h đêm.

"Mỗi thành phố nên có những đặc trưng riêng cho kinh tế ban đêm", Wei Yi, Phó Chủ tịch Viện Công vụ Trung Quốc - Hoa Kỳ cho biết. 

"Tiêu thụ hàng hóa vào ban đêm tạo ra sự thúc đẩy cho nền kinh tế và cung cấp nhiều cơ hội việc làm, là chìa khóa để cân bằng nhu cầu của cộng đồng với khu vực kinh doanh".