Luật sư: Đối tác có thể khởi kiện Thế Giới Di Động khi đơn phương giảm tiền thuê mặt bằng

Thế Giới Di Động đơn phương giảm tiền thuê mặt bằng

Mới đây, CTCP Thế Giới Di Động dính ồn ào liên quan tới thông tin gửi công văn cho đối tác, đơn phương thông báo sẽ không đóng tiền thuê mặt bằng trong thời gian đóng cửa do ảnh hưởng của dịch Covid-19 và giãn cách xã hội.

Cụ thể, ông Trần Kỷ M., một đối tác mặt bằng của Thế Giới Di Động ở phường Bình Định, thị xã An Nhơn, tỉnh Bình Định cho biết, ngày 2/8, Thế Giới Di Động đã có công văn gửi đối tác, trong đó ghi rõ: "Không tính tiền thuê và không thanh toán 100% tiền thuê mặt bằng trong thời gian cửa hàng phải đóng cửa hoàn toàn không kinh doanh theo yêu cầu bắt buộc của cơ quan nhà nước.

Không tính tiền thuê 70% và thanh toán 30% tiền thuê mặt bằng trong thời gian cửa hàng bị hạn chế bán hàng để phối hợp phòng chống dịch.

Thời gian áp dụng từ 1/1-1/8, tiền thuê đã được thanh toán sẽ cấn trừ vào các kỳ thanh toán tiếp theo, cũng như sẽ tiếp tục áp dụng cho đến khi hết hạn hợp đồng thuê, nếu như xảy ra các trường hợp bất khả kháng buộc cửa hàng phải tạm đóng cửa và hạn chế bán hàng".

Kèm theo văn bản trên, đến tháng 9, Thế Giới Di Động tiếp tục gửi văn bản cho ông M., thông báo sẽ giảm trừ gần 51 triệu đồng, trên tổng số 75 triệu đồng vốn dĩ phải trả cho ông M.

Và chưa cần sự chấp thuận của ông M., ngày 29/9, Thế Giới Di Động tự động thanh toán số tiền hơn 24 triệu đồng cho ba tháng thuê mặt bằng của gia đình ông M.

Đối tác mặt bằng của Thế Giới Di Động cho rằng công ty này đã tự ý áp đặt giá thuê mà không cần sự cho phép của chủ nhà. (Ảnh: Nhân vật cung cấp).

Đến ngày 30/9, ông M. đã có văn bản phúc đáp gửi đến CTCP Thế Giới Di Động và Chi nhánh CTCP Thế Giới Di Động tại Bình Định.

Trong nội dung văn bản phúc đáp, ông M. cho biết, giá thuê được quy định tại Điều 4 của hợp đồng (được ký vào ngày 16/1/2020). Điều 9 Cam đoan của các bên cũng không có điều khoản nào nêu rõ việc CTCP Thế Giới Di Động được tự ý giảm giá thuê mặt bằng khi xảy ra dịch Covid-19 tại địa bàn An Nhơn và chưa có sự đồng ý của người cho thuê là ông M.

Đặc biệt, đối tác mặt bằng của Thế Giới Di Động cho biết, thu nhập của gia đình đã bị ảnh hưởng nhiều vì sự việc này và nhấn mạnh sẽ khởi kiện nếu công ty vẫn tiếp tục không tôn trọng và tuân thủ các điều khoản đã ký trong hợp đồng.

Được biết, không chỉ ông M. mà nhiều đối tác mặt bằng khác của Thế Giới Di Động cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự. Thậm chí, theo cách tính của Thế Giới Di Động thì có chủ mặt bằng bỗng nhiên bị âm hàng trăm triệu đồng, trở thành "con nợ" của bên đi thuê.

Bên cho thuê có thể tiến hành khởi kiện

Nhận định về việc CTCP Thế Giới Di Động tự ý giảm tiền thuê nhà theo công văn mà không cần có sự đồng ý của bên cho thuê, luật sư Lương Thành Đạt, Giám đốc Công ty luật Vì Chân Lý Themis (Hà Nội) cho biết, để đánh giá doanh nghiệp này có vi phạm pháp luật hay không cần phải xem xét, đánh giá điều khoản thỏa thuận trong hợp đồng cho thuê.

Nếu trong hợp đồng không thỏa thuận rõ ràng về việc giảm hoặc miễn tiền thuê mặt bằng mà Thế Giới Di Động vẫn muốn được miễn giảm, thì cần phải xem xét việc tạm ngừng hoạt động kinh doanh có được xác định là do hoàn cảnh thay đổi; được quy định tại khoản 2 Điều 420 Bộ luật dân sự 2015 Thực hiện hợp đồng khi hoàn cảnh thay đổi cơ bản hay không. 

Điều khoản này nêu rõ: "Bên có lợi ích bị ảnh hưởng có quyền yêu cầu bên kia đàm phán lại hợp đồng trong một thời gian hợp lý".

Trường hợp không đàm phán, thỏa thuận được thì có thể áp dụng khoản 3 Điều 420 Bộ luật dân sự 2015, yêu cầu tòa án: Chấm dứt hợp đồng tại một thời điểm xác định hoặc sửa đổi hợp đồng để cân bằng quyền và lợi ích hợp pháp của các bên do hoàn cảnh thay đổi cơ bản.

"Như vậy, pháp luật đã quy định điều khoản này nhằm bảo vệ bên bị ảnh hưởng bởi việc hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Khi phát sinh tranh chấp tại tòa án thì bên thuê mặt bằng cần phải chứng minh việc đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết trong khả năng cho phép, phù hợp với tính chất của hợp đồng mà không thể ngăn chặn, giảm thiểu mức độ ảnh hưởng đến lợi ích. Lúc này tòa án sẽ xem xét lý do dẫn đến hoàn cảnh thay đổi cơ bản để xác định có được áp dụng Điều 420 Bộ luật dân sự 2015 hay không", luật sư Đạt phân tích.

Cũng theo ông Đạt, nếu bên thuê mặt bằng không thực hiện hoặc thực hiện không đúng các nội dung đã thỏa thuận trong hợp đồng thuê mặt bằng thì bên cho thuê có quyền khởi kiện bên thuê ra tòa án.

"Như vậy, pháp luật hiện hành đã quy định điều khoản nhằm bảo vệ bên bị ảnh hưởng bởi hoàn cảnh thay đổi cơ bản. Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp, bên cho thuê và bên thuê nên cùng thỏa thuận, đàm phán lại các điều khoản trong hợp đồng hoặc điều khoản về giá thuê do bị ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19 trên tinh thần thiện chí hợp tác để sau đó không còn phát sinh các mâu thuẫn không đáng có", luật sư Đạt nhận định.