Mức án nào cho 5 cựu lãnh đạo SCB trốn truy nã

Chiều 11/4, bị cáo Đinh Văn Thành, cựu chủ tịch Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) - đồng phạm tích cực của bà Trương Mỹ Lan (68 tuổi, Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát), bị TAND TP HCM tuyên án chung thân về tội Tham ô tài sản; 19 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Tổng hợp hình phạt bị cáo phải chấp hành là chung thân.

Nhóm 5 bị cáo bỏ Trốn: Đinh Văn Thành lĩnh án chung thân về tội Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng, tổng hợp tù chung thân.

HĐXX xác định bị cáo Thành phạm tội với nhiều tình tiết tăng nặng như: giúp sức tích cực cho bà Lan trong một thời gian dài; gây hậu quả đặc biệt lớn (hơn 330.000 tỷ đồng); thực hiện hành vi phạm tội có tổ chức; sau khi phạm tội đã bỏ trốn gây khó khăn cho các cơ quan tiến hành tố tụng nên cần có mức hình phạt nghiêm khắc.

4 người còn lại cũng bị xét xử vắng mặt là: Nguyễn Thị Thu Sương (cựu chủ tịch SCB) và Chiêm Minh Dũng (cựu phó tổng giám đốc SCB) bị phạt 17 năm tù; Trầm Thích Tồn (Phó chủ tịch HĐQT ngân hàng SCB) lĩnh 16 năm tù; Nguyễn Lâm Anh Vũ (cựu phó giám đốc SCB chi nhánh Bến Thành) 13 năm tù về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng hoặc Vi phạm hoạt động ngân hàng.

Theo tòa, các cơ quan tiến hành tố tụng đã kêu gọi các bị cáo ra đầu thú nhưng các bị cáo không hợp tác, đã từ bỏ quyền tự bào chữa của mình. Tuy nhiên, tòa vẫn đảm bảo quyền lợi cho 5 bị cáo, chỉ định luật sư bào chữa. "Căn cứ toàn bộ tài liệu có trong hồ sơ vụ án, quá trình xét hỏi tại phiên tòa đủ căn cứ xác định hành vi phạm tội của cả 5 bị cáo như cáo trạng truy tố, cần thiết phải áp dụng mức hình phạt nghiêm khắc đối với các bị cáo này, thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật", HĐXX nêu quan điểm.

Liên quan vụ án, hai bị can khác là Sun Henry Ka Ziang (quốc tịch Trung Quốc, thành viên HĐQT SCB); Lam Lee George (quốc tịch Canada, cựu thành viên Hội đồng quản trị SCB) cũng đang bỏ trốn, bị tách riêng hành vi để điều tra xử lý sau. 

Theo HĐXX, các bị cáo này thuộc nhóm nắm giữ vai trò chủ chốt, quan trọng tại SCB. Tài liệu trong hồ sơ và diễn biến xét xử tại tòa, đủ cơ sở kết luận các bị cáo đã giúp sức tích cực cho bà Lan rút trái phép số tiền đặc biệt lớn khỏi SCB.

Trong đó, bị cáo Đinh Văn Thành từng giữ chức Phó tổng giám đốc, Phó chủ tịch HĐQT Ngân hàng Đệ Nhất. Sau khi hợp nhất, từ năm 2012 đến 2020, bị cáo được bà Lan sắp xếp về làm việc tại SCB và làm Chủ tịch HĐQT. Năm 2020, ông này xin nghỉ, ra nước ngoài và giới thiệu Bùi Anh Dũng thay thế vị trí Chủ tịch HĐQT.

Từ ngày 28/6/2012 đến ngày 6/12/2020, ông Thành đã ký hợp thức hồ sơ 479 khoản vay, giúp cho Trương Mỹ Lan chiếm đoạt hơn 189.100 tỷ đồng (từ 305 hồ sơ - giai đoạn sau 2018), gần 100.000 tỷ đồng tiền lãi và gây thiệt hại hơn 42.448 tỷ đồng (từ 174 hồ sơ - giai đoạn trước 2018). Tổng cộng, ông Thành giúp sức cho bà Lan gây thiệt hại hơn 330.000 tỷ đồng.

Tương tự, Chiêm Minh Dũng từ năm 2012 đến 2019 đã ký 75 tờ trình thẩm định cho vay, 143 biên bản họp Hội đồng kinh doanh và đầu tư hội sở, 9 biên bản họp Hội đồng kinh doanh và đầu tư trung ương... đồng ý cho 305 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay 362 khoản gây thiệt hại hơn 140.700 tỷ đồng. Bị cáo thực hiện hành vi phạm tội với tình tiết tăng nặng là hai lần trở lên.

Là người từng làm việc tại Ban thi đua khen thưởng TP HCM, có nhiều mối quan hệ với các cơ quan chức năng, Nguyễn Thị Thu Sương được bà Lan mời về làm việc tại Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, sau đó giữ chức vụ lãnh đạo tại Ngân hàng Đệ Nhất. Khi hợp nhất 3 ngân hàng, năm 2012, bà Lan để Sương làm Chủ tịch HĐQT ngân hàng SCB, trực tiếp nhận thông tin chỉ đạo về việc thực hiện các hồ sơ tín dụng, sau đó chỉ đạo các bộ phận chuyên môn tại ngân hàng SCB thực hiện.

Theo tòa, trong một năm giữ chức Chủ tịch SCB (tháng 7/2012 đến tháng 7/2013), bị cáo Sương đã ký hợp thức 79 khoản vay, giúp bà Lan rút tiền của ngân hàng SCB, gây thiệt hại gần 7.000 tỷ đồng.

Cũng là người thân cận của bà Lan, Trầm Thích Tồn từng được giao giữ nhiều chức vụ tại các công ty thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đến năm 2010, Tồn được bà Lan đưa lên làm thành viên HĐQT ngân hàng SCB cũ và sau này là thành viên HĐQT, Phó chủ tịch HĐQT ngân hàng SCB mới. Trong thời gian từ 2012 đến 2013, Tồn đã ký nhiều biên bản hợp thức hóa hồ sơ cho 80 khách hàng là các cá nhân, pháp nhân thuộc hệ sinh thái Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay hàng chục nghìn tỷ đồng, gây thiệt hại hơn 7.170 tỷ.

Do từng làm việc tại tập đoàn Vạn Thịnh Phát theo chỉ đạo của bà Lan, nên Tồn biết rõ bản chất các khoản vay đã ký là của bà này và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Đến khoảng tháng 3/2014, Tồn nghỉ việc xuất cảnh đi nước ngoài.

Còn Nguyễn Lâm Anh Vũ làm việc tại Ngân hàng TMCP Tín Nghĩa từ tháng 11/2010, sau đó tiếp tục nhận nhiều vị trí, chức vụ tại SCB đến năm 2016.

Bản án xác định, với vai trò là Phó giám đốc Ngân hàng SCB Chi nhánh Bến Thành, từ 2014 đến 2015, Vũ đã ký 112 tờ trình thẩm định, 36 hợp đồng tín dụng, thế chấp tài sản, đồng ý cho 112 khách hàng là các cá nhân thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát vay tiền SCB. Các khoản vay này có tổng dư nợ đến tháng 10/2022 là hơn 4.480 tỷ đồng, gây thiệt hại cho SCB hơn 3.760 tỷ đồng.

Bà Lan bị xác định sử dụng SCB như "công cụ tài chính" huy động tiền phục vụ cho hoạt động kinh doanh và mục đích cá nhân. Trong 10 năm (từ 2012 đến 2022), SCB đã giải ngân cho nhóm bà Lan hơn 2.500 khoản vay với tổng số tiền hơn 1.066.000 tỷ đồng - chiếm 93% số tiền cho vay của ngân hàng. Đến năm 2022, nhóm bà Lan còn gần 1.300 khoản vay, dư nợ tại SCB hơn 677.000 tỷ đồng (483.000 tỷ đồng dư nợ gốc, 193.000 tỷ tiền lãi), nằm trong nhóm không có khả năng thu hồi.

Theo tòa, bà Lan là người chủ mưu cầm đầu, phạm tội trong thời gian dài với thủ đoạn tinh vi, chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn của SCB, nên tuyên phạt mức án tử hình về các tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng; Tham ô tài sản và Đưa hối lộ.