Nga: Mỹ rút khỏi JCPOA, vi phạm luật pháp quốc tế

Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran

Phản ứng trước quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, Bộ Ngoại giao Nga ra tuyên bố cho rằng hành động này cho thấy Washingtonn một lần nữa vi phạm các tiêu chuẩn của luật pháp quốc tế.

Trong một tuyên bố ngày 8/5, Bộ Ngoại giao Nga bày tỏ thất vọng sâu sắc trước quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump đơn phương từ bỏ thỏa thuận hạt nhân Iran.

Bộ Ngoại giao Nga khẳng định đây là một thỏa thuận mang tính đa phương, đã được Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc thông qua bằng Nghị quyết 2231 năm 2015. Kế hoạch hành động theo thỏa thuận không chỉ phụ thuộc vào Mỹ mà còn là thành tựu của toàn bộ cộng đồng quốc tế giúp tăng cường an ninh, hòa bình khu vực và quốc tế, cũng như chế độ không phổ biến hạt nhân.

Trụ sở Bộ Ngoại giao Nga

Bộ này cho rằng với tuyên bố ngày 8/5 rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran, Washington một lần nữa hành động ngược lại với quan điểm của phần lớn các nước trên thế giới, vì những lợi ích "cơ hội và hẹp hòi" của mình và vi phạm các tiêu chuẩn của luật pháp quốc tế.

Bộ Ngoại giao Nga khẳng định Moscow để ngỏ việc phối hợp với các bên tham gia thỏa thuận hạt nhân Iran và sẽ tiếp tục tích cực phát triển quan hệ song phương và đối thoại chính trị với Iran.

Về phần mình, Tổng thống Iran Hassan Rouhani tuyên bố quyết định của Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân là hành động chiến tranh tâm lý chống lại Iran. Ông Rouhani bày tỏ mong muốn thảo luận về quyết định của ông Trump với các bên ở châu Âu, Nga và Trung Quốc, đồng thời khẳng định Iran sẽ vẫn nỗ lực thực thi thỏa thuận hạt nhân.

Theo ông Rouhani, Iran luôn tuân thủ những cam kết đối với thỏa thuận hạt nhân trong khi Mỹ không bao giờ thực hiện những trách nhiệm của mình.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại Nhà Trắng, tuyên bố quyết định rút Mỹ khỏi JCPOA, ngày 8/5. (Nguồn: THX/TTXVN)

Tổng thống Rouhani tuyên bố rằng nếu các lợi ích quốc gia của Iran không được đáp ứng, Tehran sẽ nối lại hoạt động làm giàu urani công nghiệp ở tốc độ thông thường.

Nhà lãnh đạo Iran cho biết ông đã ra lệnh cho Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran (AEOI) tiến hành các bước chuẩn bị cần thiết để đẩy nhanh các hoạt động làm giàu urani nếu thỏa thuận hạt nhân chỉ còn trên giấy.

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ra tuyên bố hoàn toàn ủng hộ quyết định của Tổng thống Mỹ Donald Trump, coi đây là quyết định "lịch sử".

Ông Netanyahu tái khẳng định Israel phản đối thỏa thuận hạt nhân Iran ngay từ đầu với lập luận rằng thỏa thuận này thay vì ngăn cản lại mở đường cho Iran tiến tới sở hữu một kho vũ khí hạt nhân chỉ trong vòng vài năm tới.

Chính quyền Israel cùng ngày đã phát đi hướng dẫn đối với khu vực cao nguyên Golan mà nước này chiếm đóng của Syria "mở cửa và sẵn sàng" các hầm trú ẩn tránh bom. Israel cho biết đã xác định được các hoạt động quân sự bất thường của Iran ở khu vực này.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani. (Ảnh: Reuters)

Những tiếng nói chỉ trích

Trái ngược với Israel, những ngày qua, Iran đã lên tiếng cảnh báo việc Mỹ từ bỏ thỏa thuận hạt nhân Iran chính là một “sai lầm lịch sử”.

Trong một bài phát biểu trên truyền hình hôm 6/5, Tổng thống Iran Rouhani khẳng định Iran đã có kế hoạch đối phó với “bất kỳ quyết định nào mà ông Trump đưa ra” và rằng “khi nói đến vũ khí hạt nhân và quốc phòng của chúng tôi, chúng tôi sẽ không đàm phán với bất kỳ ai”.

Thỏa thuận hạt nhân Iran được biết đến với tên gọi Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) được Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức ký kết với Iran hồi tháng 7/2015. Một phần trong thỏa thuận này buộc Iran phải chấp nhận việc giảm thiểu kho dự trữ urani để đổi đấy việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt quốc tế.

Tuy nhiên, Tổng thống Trump từ lâu luôn lên tiếng chỉ trích thỏa thuận này. Thậm chí, trong chuyến thăm Mỹ hồi tháng trước của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron – một người ủng hộ hàng đầu thỏa thuận hạt nhân JCPOA, ông Trump còn gọi thỏa thuận này là “điên rồ” và “lố bịch”.

Iran tuyên bố sẵn sàng trước mọi quyết định của Mỹ

Tân Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cũng đưa ra một tín hiệu cho thấy Mỹ đã có kế hoạch rút khỏi thỏa thuận này trong chuyến thăm Saudi Arabia hồi tháng trước, đồng thời gọi Iran là “nhà tài trợ khủng bố lớn nhất thế giới”. Ông cho biết thỏa thuận hiện tại chưa phù hợp với mong muốn của Tổng thống Mỹ.

Trong khi đó, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tiếp tục đẩy mạnh chiến dịch phản đối thỏa thuận này. Ngày 30/4, ông Netanyahu đã có bài thuyết trình đáng chú ý nêu ra những bằng chứng về chương trình hạt nhân và tên lửa bí mật của Iran.

Thủ tướng Israel khẳng định: “Nếu không làm gì được với thỏa thuận này, nếu vẫn giữ nguyên thỏa thuận, chẳng mấy chốc Iran sẽ sở hữu một kho vũ khí hạt nhân”.

Đáp trả những lời chỉ trích cho rằng ông đã không đưa ra được bất kỳ thông tin gì mới trong bài thuyết trình ấn tượng đó, nhà lãnh đạo Israel cho biết: “Bất kỳ ai nói rằng không có gì mới trong tài liệu của chúng tôi đều chưa được nhìn thấy tài liệu đó”.

Giới phân tích thì đánh giá những tài liệu ông Netanyahu đưa ra đều xuất hiện hàng thập kỷ trước khi thỏa thuận Iran được ký kết. Kênh CNN của Mỹ cho biết, khi được hỏi liệu có phát hiện được thêm điều gì trong khi nghiên cứu về tài liệu này hay không, một quan chức cấp cao của Israel khẳng định, cho đến nay, tài liệu mới nhất mà họ tìm được là vào năm 2005.

Hôm 30/4, Thủ tướng Israel Netanyahu có bài thuyết trình nhằm chứng minh Iran không tuân thủ JCPOA

Trong tuyên bố quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran ngày 8/5, Tổng thống Mỹ đã nhắc lại một lần nữa bài thuyết trình của ông Netanyahu, coi đây là bằng chứng về "sự lừa dối" của Iran.

Tại Mỹ, hiện có nhiều ý kiến cho rằng quyết định của Tổng thống Trump sẽ khiến các cuộc đàm phán với Triều Tiên thêm khó khăn.

Lãnh đạo phe thiểu số đảng Dân chủ tại Thượng viện Mỹ, ông Chuck Schumer cho rằng không hề có báo cáo nào cho thấy Iran vi phạm thỏa thuận hạt nhân. Theo ông, quan ngại lớn nhất đối với Iran không phải là vấn đề hạt nhân mà là những gì Tehran đang làm ở Syria, đang làm với chương trình tên lửa đạn đạo xuyên lục địa.

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng ngay lập tức gọi quyết định của người kế nhiệm là sai lầm nghiêm trọng bởi không hề có thông tin Iran đã vi phạm thỏa thuận hạt nhân.

Iran tiếp tục làm giàu hạt nhân ở cấp độ công nghiệp Iran vẫn tiếp tục Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) bất chấp Mỹ rút khỏi thỏa thuận này.

Mỹ gây sức ép, nói các công ty châu Âu 'có vài tháng' để rời khỏi Iran AFP đưa tin, Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton ngày 8/5 tuyên bố, các công ty châu Âu sẽ có vài tháng ...

Tổng thống Mỹ Trump tuyên bố rút khỏi thỏa thuận hạt nhân Iran Trong bài phát biểu chiều 8/5 (rạng sáng 9/5 theo giờ Hà Nội), Tổng thống Mỹ Donald Trump đã tuyên bố rút Mỹ khỏi thỏa ...