Nhà thầu chậm tiến độ bị xử lý thế nào theo quy định pháp luật?

Tôi hiện đang sinh sống tại Hà Nội. Mỗi ngày đi làm tôi đều phải đi qua những đoạn đường luôn trong tình trạng ùn tắc, nhất là vào giờ cao điểm do việc thi công các công trình cơ sở hạ tầng giao thông được coi là trọng điểm. Thế nhưng, điều đặc biệt là các dự án này đều bị liệt vào danh sách các dự án chậm tiến độ. Tôi có một thắc mắc, các nhà thầu thực hiện các dự án trên sẽ bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành?

Độc giả Thanh Huyền

Ảnh minh họa - Nguồn: Báo Đấu thầu

Cám ơn bạn đã gửi câu hỏi của mình đến VietNamMoi. Vấn đề này xin được đưa ra ý kiến như sau:

Theo quy định của pháp luật về xây dựng hiện hành thì việc thực hiện dự án chậm tiến độ của các nhà thầu thì các nhà thầu có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho các bên còn lại tham gia ký kết vào hợp đồng xây dựng dự án đầu tư đó. Việc thưởng, phạt hợp đồng xây dựng sẽ các được các bên thỏa thuận và ghi vào trong hợp đồng (Điều 146, Khoản 1, Luật Xây dựng 2014).

Cụ thể, việc xây dựng các công trình giao thông trọng điểm, các nhà thầu thường sẽ trực tiếp ký kết hợp đồng với Bộ Giao thông vận tải. Khi ký kết hợp đồng, các bên tiến hành thỏa thuận với nhau về mức thưởng phạt và ghi rõ vào trong hợp đồng. Như vậy, đối với tình trạng chậm tiến độ của các dự án nói trên như hiện nay, các nhà thầu sẽ phải thực hiện việc nộp phạt theo thỏa thuận và bồi thường thiệt hại cho phía Bộ Giao thông vận tải (Điều 146, Khoản 4, Luật Xây dựng 2014). Bởi lẽ, về mặt lý thuyết, một dự án cứ kéo dài thêm một ngày, thì các chi phí để tiến hành thi công sẽ bị cộng dồn và tăng lên và nhiều dự án như vậy thì chi phí cộng dồn sẽ càng lớn. Chính vì vậy, đối với các công trình xây dựng sử dụng vốn nhà nước, mức phạt hợp đồng không vượt quá 12% giá trị phần hợp đồng bị vi phạm. Ngoài mức phạt theo thỏa thuận, bên vi phạm hợp đồng còn phải bồi thường thiệt hại cho bên kia, bên thứ ba (nếu có) theo quy định của Luật Xây dựng 2014 và pháp luật có liên quan khác (Điều 146, Khoản 2, Luật Xây dựng 2014).

Ngoài ra, theo quy định tại Nghị định 63/2014/NĐ – CP trường hợp nhà thầu thực hiện gói thầu vi phạm hợp đồng, không còn năng lực để tiếp tục thực hiện hợp đồng, làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ, chất lượng, hiệu quả của gói thầu thì chủ đầu tư giải quyết như sau:

Thứ nhất: Chủ đầu tư xem xét, báo cáo người có thẩm quyền quyết định cho phép chấm dứt hợp đồng với nhà thầu đó.

Thứ hai: Phần khối lượng công việc chưa thực hiện được áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc các hình thức lựa chọn nhà thầu khác trên cơ sở bảo đảm chất lượng, tiến độ của gói thầu.

Thứ ba: Giá trị phần khối lượng công việc chưa thực hiện giao cho nhà thầu mới được tính bằng giá trị ghi trong hợp đồng trừ đi giá trị của phần khối lượng công việc đã thực hiện trước đó.

Lưu ý:

+ Trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu, người có thẩm quyền phải bảo đảm nhà thầu được chỉ định có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu thực hiện phần công việc còn lại của gói thầu.

+ Trường hợp việc thực hiện hợp đồng chậm tiến độ không do lỗi của nhà thầu thì không được phép chấm dứt hợp đồng để thay thế nhà thầu khác.

Trường hợp phải chấm dứt hợp đồng với nhà thầu vi phạm để thay thế nhà thầu mới, trong vòng 5 ngày làm việc, kể từ ngày ban hành quyết định chấm dứt hợp đồng với nhà thầu vi phạm, chủ đầu tư phải gửi thông báo đến Bộ Kế hoạch và Đầu tư để xem xét, đăng tải thông tin nhà thầu vi phạm trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và Báo đấu thầu. Trong thông báo phải nêu rõ lý do nhà thầu vi phạm dẫn tới phải chấm dứt hợp đồng, hình thức lựa chọn nhà thầu thay thế, tên nhà thầu được chỉ định trong trường hợp áp dụng hình thức chỉ định thầu.

Luật gia Đồng Xuân Thuận