Nhiều tuần căng thẳng vì áp lực và một cuộc thảo luận kín đằng sau quyết định trì hoãn Thế vận hội Tokyo.

Vào tối thứ Ba (24/3), các quan chức phụ trách việc tổ chức Thế vận hội Olympic Tokyo đã quây quần xung quanh một chiếc bàn thấp bên trong dinh thự của Thủ tướng Shinzo Abe, tất cả đều khá căng thẳng khi họ nói chuyện qua điện thoại với người đứng đầu Ủy ban Olympic quốc tế (IOC)

Vài phút sau, Thủ tướng Shinzo Abe trả lời trước một nhóm phóng viên rằng ông vừa nói chuyện với Thomas Bach, chủ tịch Uỷ ban Olympic quốc tế và họ đã cùng chính thức đồng ý hoãn Thế vận hội mùa hè ở Tokyo.

Cuộc đối thoại buổi tối giữa Thủ tướng Abe và ông Thomas đã kết thúc sau nhiều ngày, nhiều tuần đàm phán giữa Tokyo và Lausanne, nơi đặt trụ sở của Uỷ ban Olympic quốc tế, sau khi các quan chức Nhật Bản nhiều lần phủ nhận chuyện một đại dịch có thể làm "trật bánh" việc tổ chức Thế vận hội.

Thông qua các cuộc phỏng vấn với sự tham gia của hơn chục người có liên quan trong mấy tuần gần đây, Reuters đã cho ra một báo cáo về những ngày căng thẳng dẫn đến tuyên bố cuối cùng vào ngày 24/3.

Đó là một bước ngoặt phi thường cho một Thế vận hội dự kiến sẽ được tổ chức, mà không có vấn đề gì lớn xảy ra tại một quốc gia nổi tiếng về sự an toàn và ổn định kinh tế. Nó cũng tiết lộ một tính toán sai lầm chết người của các quan chức Nhật Bản và Uỷ ban Olympic quốc tế về ý kiến dân chúng tại thời điểm lo ngại tăng cao về virus corona.

Trong những ngày trước khi đưa ra quyết định, các nhà tổ chức Thế vận hội đã chịu áp lực từ những người chơi lớn trong làng thể thao thế giới. Các nhà tài trợ muốn cập nhật về kế hoạch của sự kiện, các liên đoàn thể thao hùng mạnh lo lắng về sự an toàn cho vận động viên của họ và các quan chức Nhật Bản muốn duy trì một mặt trận đoàn kết để hỗ trợ cho thế vận hội 2020.

Theo các quan chức cấp cao của Uỷ ban Olympic quốc tế và ban tổ chức Tokyo, chính sự gia tăng về số ca nhiễm liên quan đến các vận động viên nổi tiếng và việc một vài quốc gia đang bị phong tỏa đã nhấn chìm hi vọng của Tokyo, về việc sẽ tổ chức Thế vận hội theo kế hoạch dự kiến vào tháng 7.

Chính phủ Nhật Bản đã không trả lời một yêu cầu nào qua email để giải thích thêm về quyết định trên.

Rắc rối gia tăng

Rắc rối đầu tiên xảy ra vào tháng 2 khi dịch virus corona bắt đầu lan ra khỏi Trung Quốc, nơi mà nó bắt đầu xuất hiện vào cuối năm ngoái.

Ngày 14/2, khi được hỏi về số lượng các ca nhiễm đang gia tăng ở Trung Quốc, John Coates, thành viên ban Điều phối của Ủy ban Olympic quốc tế tại Tokyo đã gạt bỏ các câu hỏi của các phóng viên về kế hoạch dự phòng. Ông nói rằng nước này đã có thể kiếm soát các vận động viên của họ ngay từ ngày đầu tiên. Thêm nữa, hầu hết trong số họ đã đang chuẩn bị cho Thế vận hội ở nước ngoài và do đó họ sẽ không cần phải cách li khi đến Nhật Bản.

Vài tuần sau, sau khi ông Abe thực hiện một việc chưa từng có là đóng cửa toàn bộ các trường học trên toàn quốc, ông Yoshiro Mori, người đứng đầu ban tổ chức Thế vận hội 2020 đã nói bằng những từ ngữ thẳng thừng khác thường khi được phóng viên hỏi về việc thay đổi lịch trình Olympic.

"Tôi không phải là Chúa nên tôi không biết"- ông đã chia sẻ với báo chí vào ngày 4/3.

Một nguồn tin đã cho biết đằng sau hậu trường vào đầu tháng 3, các quan chức chính phủ và ngân hàng trung ương ở Nhật Bản đã cân nhắc rủi ro của việc phải hủy bỏ thế vận hội khi họ soạn thảo các dự báo cho triển vọng kinh tế của năm nay.

Theo nhiều nguồn tin từ nhiều công ty, các nhà tài trợ doanh nghiệp Nhật Bản đã chi 3 tỉ USD để tham gia thế vận hội cũng đang ngày càng lo lắng khi số lượng các ca nhiễm virus tăng lên.

Đại diện cho một nửa số nhà tài trợ cho biết các doanh nghiệp này đã tổ chức các cuộc họp thường xuyên với các nhà tổ chức để thảo luận về tình hình đang tiến triển, đã lên tiếng lo ngại riêng về ý kiến của dư luận.

Nhiều nhà tài trợ tham gia vào các cuộc đàm phán cảm thấy bị cản trở trong tình trạng hỗn loạn này. Họ nói rằng họ đã không được đảm bảo về những gì sẽ xảy ra với các quỹ mà họ đã đóng góp cho Thế vận hội nếu sự kiện lớn này bị hủy bỏ hoặc bị dời lịch.

Theo một nguồn tin của một nhà tài trợ lớn của Nhật Bản cho biết, họ đã chi rất nhiều tiền vào chiến dịch quảng cáo liên quan đến Thế vận hội và các sự kiện trước giải đấu. Các nhân viên tham gia vào sự kiện này đã cảm thấy rối trí sau khi nghe nhận xét của Thủ tướng Abe.

Đại diện một nhà tài trợ của Nhật Bản khác cho biết họ vẫn chưa nghe thông tin cụ thể xung quanh việc Thế vận hội sẽ bị trì hoãn.

Một quan chức khác tại một nhà tài trợ hàng đầu của Nhật Bản cho biết dường như các quyết định đang được đưa ra trong một "hộp đen".

Trong một câu trả lời qua email cho các câu hỏi của tờ báo Reuters, các nhà tổ chức Thế vận hội Tokyo 2020 cho biết họ không thể tiết lộ chi tiết về các hợp đồng riêng với các nhà tài trợ vì lí do bảo mật.

"Chúng tôi đang xem xét tất cả các khía cạnh của việc hoãn Thế vận hội và sẽ công bố thông tin sớm nhất có thể", Ủy ban cho biết.

Thảo luận về Olympic

Vào ngày 16/3, Thủ tướng Abe đã tổ chức một cuộc họp qua video với các nhà lãnh đạo của nhóm các nước G7 và sử dụng nó để làm căn cứ cho việc hoãn lại Thế vận hội, một nguồn tin chính phủ gần với ông Abe tiết lộ.

Ông Abe đã nói chuyện với Tổng thống Mỹ Donald Trump sau khi nhà lãnh đạo Mỹ đề cập đến việc hoãn một năm.

Tại thời điểm đó, các quan chức Olympic Nhật Bản đã nhận ra rằng sự kiện này không thể diễn ra như dự kiến vào tháng 7 nhưng họ không thể công khai điều này, một quan chức cấp cao của ban tổ chức nói với hãng truyền thông Reuters.

Hai ngày sau cuộc họp với nhóm các nước G7, đã xuất hiện thông tin rằng phó chủ tịch Ủy ban Olympic Nhật Bản đã có kết quả dương tính với virus corona.

Kozo Tashima- người đứng đầu hiệp hội bóng đá Nhật Bản đã tham dự một cuộc họp với Mori và các nhà lãnh đạo có ảnh hưởng khác của Tokyo 2020 một tuần trước đó.

"Đây chắc chắn là khoảnh khắc tất cả trở mọi thứ đã trở thành thật đối với chúng tôi", một quan chức của ủy ban quốc gia Nhật Bản cho biết.

Tính đến giữa tháng 3, số ca tử vong do virus corona gây ra đã tăng hơn gấp bốn lần, lên tới 7.980 trên toàn thế giới so với một tháng trước đó. Số người chết hiện tại là hơn 22.000.

Trong khi đó ở Lausanne, các nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận bên trong Uỷ ban Olympic quốc tế cho biết ông Thomas và các quan chức khác đã đánh giá thấp làn sóng dư luận quay lưng với sự kiện này.

Khi được hỏi nhận xét từ Thomas, văn phòng báo chí của Uỷ ban Olympic quốc tế đã không trả lời các câu hỏi cụ thể và hướng Reuters tới một lưu trữ của một cuộc gọi hội nghị gần đây, trong đó ông nói rằng quyết định hoãn Thế vận hội dựa trên sự gia tăng và lan rộng của virus corona.

Uỷ ban Olympic quốc tế đã yêu cầu các Ủy ban Olympic quốc gia khác mở các trung tâm đào tạo vào cuối tuần để các vận động viên của họ có thể chuẩn bị cho Thế vận hội Tokyo, các nguồn tin ở Lausanne nói, ngay cả khi các nước như Đức và Tây Ban Nha đang đóng cửa biên giới và ra lệnh phong tỏa trên diện rộng.

Đại diện của một số quốc gia nói rằng dù đã cố gắng giải thích cho Thomas về việc các vận động viên của họ không thể tập luyện được như thế nào khi có lệnh hạn chế đi lại và lệnh phong tỏa đã được ban hành.

"Tuy nhiên Thomas Bach chỉ nghĩ về việc vẫn tổ chức Thế vận hội vào tháng 7 theo kế hoạch" một trong những nguồn tin cho hay.

Thomas Bach là một luật sư có chuyện môn trước khi lên đến vị trí cao nhất của Uỷ ban Olympic quốc tế năm 2013. Ông đã nói với Thời báo New York vào ngày 19/3 rằng còn bốn tháng rưỡi nữa Thế vận hội mới diễn ra và việc xem xét về các kế hoạch thay thế được cho là " vội vã".

Nhưng vào ngày chủ nhật, các nguồn tin cho biết Uỷ ban Olympic quôc tế đã gọi một cuộc họp khẩn cấp của ban điều hành sau khi nhiều vận động viên bắt đầu lên tiếng về các vấn đề sức khỏe.

"Ban đầu Uỷ ban Olympic quốc tế hi vọng cuộc họp ban giám đốc có thể trì hoãn thêm một chút thời gian nữa", một trong những nguồn tin cho biết.

Một thành viên người Canada của Uỷ ban Olympic, Dick Pound cho biết Tokyo và ủy ban Olympic đã chưa sẵn sàng đưa ra quyết định cho đến khi họ thấy sự gia tăng "cấp số mũ" các trường hợp nhiễm virus ở Mỹ và các quốc gia khác, trái ngược với các tình trạng ổn định hơn ở Nhật Bản và Trung Quốc.

"Tôi nghĩ rằng cuối cùng họ cũng nhận ra rằng ngay cả khi Nhật Bản có thể kiểm soát được dịch thì của phần còn lại của thế giới thì không" ông nói.

"Rõ ràng là các vận động viên không thể tập luyện đúng cách, đặc biệt là trong các môn thể thao đồng đội và trận đấu khi đó việc thiết lập khoảng cách an toàn là rất khó khăn, Pound nói thêm.

Sự sáng tỏ được phơi bày

Sự kiện Thế vận hội Tokyo 2020 đã được làm sáng tỏ một cách nhanh chóng.

Reiko Chinen- người giám sát việc chuẩn bị cho môn cử tạ tại Thế vận hội năm 2020 nói rằng áp lực đang đè nặng lên Tokyo để đưa ra quyết định khi các quốc gia như Canada và Úc bắt đầu bỏ cuộc giữa chừng.

Ngọn đuốc Olympic đã đến Nhật Bản và đang được rước đi quanh các khu vực của Nhật Bản bị sóng thần và động đất tấn công vào năm 2011, khi Nahomi Kawasumi - một cầu thủ bóng đá nữ nổi tiếng được chọn để chạy tiếp sức đã xin rút.

Một quan chức cấp cao của ủy ban tổ chức cho biết ông biết sự chậm trễ là không thể tránh khỏi.

"Chúng tôi phải tiếp tục chuẩn bị cho lễ rước đuốc vì nếu chúng tôi hủy bỏ nó thì rõ ràng là chúng tôi có ý định trì hoãn Thế vận hội", anh nói.

Tối thứ ba, từng chiếc một, những chiếc xe màu đen chở các nhà lãnh đạo của Tokyo 2020 đã đến nơi ở riêng của thủ tướng.

Đằng sau cánh cửa đóng kín, một thỏa thuận đã được diễn ra.

"Một giờ trước khi ông Abe chuẩn bị nói chuyện với Thomas Bach, John Coates - đại diện của Uỷ ban Olympic quốc tế và Toshiro Muto - Giám đốc điều hành của Thế vận hội Tokyo 2020 đã tiến hành một cuộc hội đàm", một quan chức cao cấp của ủy ban tổ chức đã cho biết.

Một quan chức nói: "Các quan chức hàng đầu của Nhật Bản nguyện vọng được hoãn Thế vận hội khoảng một năm đã được thông báo cho John Coates và cả hai bên đều xác nhận rằng họ muốn có kết quả tương tự".

Ngay sau đó, hai nhà lãnh đạo đã niêm phong thỏa thuận.

Một ngày sau, đồng hồ Olympic được lắp đặt bên ngoài ga Tokyo đã ngừng đếm ngược ngày và phút cho đến Thế vận hội mùa hè.

Bây giờ chiếc đồng hồ Olympic chỉ hiển thị ngày và giờ, giống như bất kì đồng hồ nào khác trong thành phố này.