Bệnh viêm tai giữa thường gặp nhất ở lứa tuổi nhỏ, ở Việt Nam cũng như ở nước ngoài. Triệu chứng điển hình nhất là triệu chứng đau tai. Nếu trẻ nhỏ chưa nói được khi bị đau tai sẽ khóc vô cớ, càng nằm càng đau khiến bé khóc nhiều hơn, ngủ không yên. Với trẻ lớn đã biết nói thì trẻ có thể cho ngón tay vào ngoáy tai và khóc. Ngoài triệu chứng này, còn một số triệu chứng khác như sốt, nôn mửa, ù tai. Mới đây, bác sĩ nhi khoa Chad Hayes đã có những chia sẻ rất hay về bệnh viêm tai giữa ở trẻ em trên trang Chadhayesmd.
Không dễ gì để soi tai cho một em bé. |
Nếu bạn đã từng cho con đi khám tai thì bạn sẽ hiểu việc giữ một đứa trẻ đang giãy giụa là điều rất khó khăn. Đối với bác sĩ, phải nhòm vào tai của một em bé đang gào khóc còn khó hơn, cố gắng để dụng cụ soi tai không vào quá sâu gây tổn thương, và thường thì sẽ có những cục ráy tai chặn tầm nhìn. Rồi bác sĩ phải lấy ráy tai ra trước khi tiếp tục soi vào màng nhĩ sẽ càng khiến cho em bé thêm tức giận. Đối với những bé rất nhỏ thì ống tai của bé cũng rất nhỏ và hầu như không thể chẩn đoán với ống tai nhỏ như vậy
Nhiều trẻ em được chẩn đoán bị bệnh viêm tai giữa chỉ dựa trên hình ảnh màng nhĩ có màu đỏ. Nhưng điều đó là chưa đủ và chưa chính xác. Màng nhĩ của trẻ, cũng giống như khuôn mặt bé, sẽ đỏ lên khi bé sốt cao hoặc khi bé khóc. Điều đó không có nghĩa là tai bị viêm. Và đối với những nhân viên y tế không có kinh nghiệm với bệnh viêm tai giữa thì nhiều khi sẽ chẩn đoán sai.
Kể cả đối với một chẩn đoán bệnh chính xác, hầu hết là viêm tai có thể tự khỏi được mà không cần dùng kháng sinh
Bởi vì đa số các ca nhiễm viêm tai giữa là do virus, kháng sinh không điều trị virus. Nếu không phải do virus thì vẫn tự khỏi được nhờ vào sức đề kháng của cơ thể. Dựa vào những kết quả nghiên cứu thì tác giả của bài viết đưa ra kết luận rằng trong 20 bé được kê kháng sinh chữa viêm tai giữa, thì có tới 19 bé là không cần phải dùng tới kháng sinh, tức là tỉ lệ bị uống thuốc một cách không cần thiết là rất cao. Nếu tính tới yếu tố mất thính lực vì viêm tai thì việc điều trị kháng sinh không giảm nguy cơ chút nào cả, không tạo ra sự khác biệt.
Đau tai là triệu chứng điển hình nhất của bệnh viêm tai giữa. |
Dựa trên những bằng chứng mà tác giả bài viết có được, đối với trẻ trên 6 tháng tuổi mà không có triệu chứng quá nặng thì chỉ cần theo dõi tái khám liên tục mà chưa cần dùng tới thuốc. Và bé cũng vẫn sẽ khỏi chẳng khác gì những bé dùng kháng sinh trong 10 ngày mà lại tránh được những bất tiện trong việc phải đè bé ra cho uống thuốc, mất tiền và phải đối mặt với các tác dụng phụ của thuốc.
Chẩn đoán sai có thể dẫn tới phẫu thuật không cần thiết
Ngày nay ngành y có khuyến cáo đặt ống thông nhĩ cho những trẻ bị viêm tai 3 lần trong vòng 6 tháng hoặc 4 lần trong vòng 12 tháng. Nếu như có lúc bé bị chẩn đoán sai thì có nghĩa là chúng ta làm phẫu thuật không cần thiết cho bé. Dĩ nhiên phẫu thuật luôn luôn đi kèm những rủi ro nhất định của nó.
Chúng ta đang tạo ra các vi khuẩn kháng kháng sinh và đây là một vấn đề nhức nhối
Chính chúng ta là nguyên nhân tạo ra các vi khuẩn kháng kháng sinh này bằng việc kê kháng sinh một cách không cần thiết trong đa số các ca nhiễm bệnh, không chỉ là viêm tai giữa.