Trạm BOT Hòa Lạc - Hòa Bình bị người dân phản đối. (Ảnh: Di Linh).
Bộ GTVT đang lấy ý kiến cho dự thảo Thông tư Qui định về xây dựng, tổ chức và hoạt động của trạm thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ trong đó có một số điều đáng chú ý về vị trí trạm BOT.
Cụ thể, dự thảo qui định, vị trí trạm thu phí phải được công khai khi công bố dự án và được xác định trước khi phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi theo quy định của nhà nước.
Vị trí trạm BOT phải đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên liên quan (nhà nước, nhà đầu tư, người sử dụng); phải thuận lợi cho việc thu tiền, đảm bảo khả năng hoàn vốn của dự án đối với dự án đối tác công tư.
Đối với các trạm thu phí thu theo hình thức thu hở, vị trí trạm thu phí phải được công khai cho chính quyền cấp quận (huyện) và nhân dân địa phương trong thời gian 30 ngày trước thời điểm quyết định duyệt dự án xây dựng trạm thu phí.
Cơ quan nhà nước có thẩm quyền tổ chức công bố công khai vị trí trạm thu phí tại trụ sở Ủy ban nhân dân quận (huyện), phường (xã) nơi dự kiến đặt trạm thu phí.
Đối với quốc lộ, trạm thu phí phải nằm trong phạm vi dự án và được lấy ý kiến của Đoàn Đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, Hiệp hội vận tải ô tô tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi đặt trạm thu phí.
Đối với đường địa phương đấu nối vào quốc lộ, trạm thu phí phải nằm trong phạm vi dự án do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của địa phương quyết định, sau khi có ý kiến thống nhất của Bộ GTVT.
Trường hợp đường địa phương không đấu nối vào quốc lộ, vị trí trạm thu phí do cấp quyết định đầu tư chấp thuận sau khi được Ủy ban nhân dân tỉnh chấp thuận.
Đối với đơn vị thu phí, Bộ GTVT cũng qui định phải tổ chức hoạt động của trạm thu phí tuân thủ theo đúng qui định của pháp luật, qui định tại Thông tư này. Thực hiện việc bảo trì công trình đúng qui định, tổ chức giao thông an toàn, thông suốt.
Đơn vị thu phí phải xây dựng qui trình thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ phù hợp với công nghệ thu đang áp dụng tại trạm thu phí và qui định nội bộ về kiểm tra, xử lí vi phạm, xử lí sự cố trong quá trình thực hiện thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ.
Ngoài ra, đơn vị thu phải phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương nơi đặt trạm thu phí để giữ gìn an ninh, trật tự trong quá trình thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ, đảm bảo ATGT, tránh ùn tắc giao thông.
Bảo đảm không xảy ra các hiện tượng tiêu cực, cản trở, gây phiền hà trong hoạt động thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ; xử lí kịp thời các hành vi gian lận (không mua vé, sử dụng vé giả, quay vòng vé, vé không đúng chủng loại) trong quá trình thu tiền dịch vụ sử dụng đường bộ.
Bên cạnh đó, trước khi thu phí, nhà đầu tư phải thực hiện thông báo công khai liên tục trước 5 ngày và niêm yết công khai tại trạm thu phí.
(Ảnh minh họa: Di Linh).
Cũng theo dự thảo, đơn vị thu phí có trách nhiệm không để để xảy ra tình trạng tổ chức bán vé, soát vé không kịp thời, sách nhiễu đối với người mua vé; không bán đầy đủ hoặc hạn chế, giới hạn thời gian bán các loại vé tháng, vé quý theo qui định.
Không để xảy ra tình trạng nhận tiền mặt của người sử dụng phương tiện giao thông mà không giao vé hoặc giao vé không đúng chủng loại phương tiện lưu thông qua trạm thu phí; để phương tiện giao thông (đối tượng phải mua vé) không có vé đi qua trạm thu phí.
Trạm BOT cũng bị tạm dừng thu khi vi phạm chất lượng bảo trì công trình đường bộ; khi doanh nghiệp dự án, nhà đầu tư, đơn vị thu để xảy ra các tình huống có nguy cơ mất an toàn giao thông, ùn tắc giao thông kéo dài trên tuyến đường...
Trạm BOT cũng bị trừ thời gian thu khi nhà đầu tư dự án chậm nộp báo cáo quyết toán vốn đầu tư xây dựng công trình BOT theo qui định; không thực hiện việc sao lưu dữ liệu thu; không báo cáo theo qui định.
Ngoài ra, Tổng cục Đường bộ Việt Nam quyết định việc tạm dừng thu hoặc trừ thời gian thu đối với các trạm thu phí trên hệ thống quốc lộ, đường cao tốc thuộc hệ thống đường do Trung ương quản lý.
Sở GTVT tham mưu cho UBND tỉnh, TP trực thuộc Trung ương quyết định hoặc uỷ quyền quyết định việc tạm dừng thu hoặc trừ thời gian thu theo thẩm quyền đối với các trạm thu phí trên hệ thống đường địa phương và các trạm thu phí trên quốc lộ.