Khó quy trách nhiệm “nhân vật chính trị” cụ thể
Đại biểu Nguyễn Thái Học (Phú Yên) băn khoăn, nhiều tồn tại, hạn chế của bộ máy được đề cập nhưng địa chỉ tồn tại, hạn chế, khuyết điểm ở đâu chưa rõ. Theo ông Học, trong báo cáo giám sát chỉ nêu khuyết điểm tập thể, chưa nêu cá nhân.
Theo ông Học, yêu cầu hoạt động giám sát là phải chỉ được cá nhân nào đã thực hiện không đúng những quy định của pháp luật về sử dụng biên chế, sử dụng không đúng về tổ chức bộ máy để đưa vào nghị quyết, phải chỉ đạo kiểm điểm làm rõ và xử lý trách nhiệm.
Chia sẻ nhận xét này của ông Học, đại biểu Lê Thanh Vân (Cà Mau) cũng cho rằng, báo cáo chưa chỉ dẫn đích danh người có trách nhiệm. Tuy nhiên, xác định vấn đề này theo ông Vân cũng là rất khó vì công cuộc cải cách hành chính đã tiến hành từ năm 2001 đến nay, tính từ Đại hội IX. Đến nay cả nước đã có hai chương trình cải cách hành chính.
“Bây giờ xác định trách nhiệm tôi nghĩ cũng chỉ có thể làm một cách ước lệ, chỉ rõ trách nhiệm cho từng nhân vật chính trị hay quản lý, hay từng nhiệm kỳ của Quốc hội, Chính phủ là điều rất khó” – ông Vân nhận xét.
“Tả thượng thư” phát ngôn gây sốc
Đại biểu Quốc hội Lê Thanh Vân: "Xác định trách nhiệm giờ chỉ có thể làm một cách ước lệ". |
Đại biểu Lê Thanh Vân cũng phân tích, cơ chế phân công, phân quyền và kiểm soát quyền lực chưa được chú trọng mà hệ thống cơ quan hành chính mời nhấn mạnh nguyên tắc phối hợp. Điều đó đẻ ra nhiều biểu hiện chưa được thực quyền.
Ông Vân dẫn chứng ví dụ ở cấp Trung ương, Quốc hội phân quyền nhưng lại không gắn với việc kiểm soát ngân sách, biên chế. Những biểu hiện cụ thể là, Quốc hội không quyết định bộ máy Chính phủ nhưng lại quyết định ngân sách, ngược lại, Quốc hội quyết định phần biên chế với khối cơ quan tư pháp nhưng lại không có tiền rót cho khối cơ quan này.
Về cơ chế tuyển chọn, lựa chọn cán bộ, ông Vân khái quát thực tế, nhà nước không nắm được rõ ràng số lượng, càng không đong đếm được chất lượng nên số lượng cán bộ rất lớn nhưng chất lượng lại kém.
Đại biểu Cà Mau phân tích, thực tế thời gian qua có những lãnh đạo làm tới “tả thượng thư” rồi mà phát ngôn gây sốc cho xã hội, chẳng hạn như Ngô Quyền “sáng tạo” ra cọc gỗ để đánh quân Nguyên Mông hay rao giảng “xây dựng nghĩa trang để phát triển bền vững” là một biểu hiện của việc này.
Ông Vân đề xuất những giải pháp, trước hết là lập Ban chỉ đạo TƯ về đổi mới hệ thống chính trị do Tổng Bí thư Đảng đứng đầu. Ông Vân so sánh, vừa qua, Ban chỉ đạo TƯ về phòng chống tham nhũng đã tạo được những kết quả xuất sắc, vậy thì việc cải cách bộ máy cũng cũng cần một Ban chỉ đạo như vậy.
Đại biểu cũng nêu yêu cầu hoàn thiện thể chế nhân sự theo hướng đi sâu định ra số lượng tiêu chuẩn cán bộ để chọn được đội ngũ thực sự xuất sắc. Nếu ai không ngang tầm với nhiệm vụ lập tức thay thế ngay.
“Vừa qua nhiều đại biểu nêu tình trạng cán bộ gian dối bằng cấp, khai gian lý lịch, dối trên lừa dưới. Vậy cần chấn chỉnh đạo đức công vụ ngay ở nhóm này, làm được thì sẽ chỉnh được bộ máy” – ông Vân đề nghị.
Ngoài ra, ông Vân kêu gọi đẩy mạnh xây dựng Chính phủ điện tử, áp dụng công nghệ trong quản lý. Ông thông tin, hiện Thuỵ Điển đã bổ nhiệm trí tuệ nhân tạo làm lãnh đạo. Ả-rập Xê-út đã công nhận trí tuệ nhân tạo làm công dân.