Rươi vần niêu đất, món ăn lạ mà quen của người Hải Dương

Về đất rươi Tứ Kỳ (tỉnh Hải Dương) chắc hẳn ai cũng đã nghe qua món ăn đặc sản như rươi rán, chả rươi hay mắm rươi... . Nhưng nếu là người "sành" ăn thì phải đến thôn An Lao thưởng thức món rươi vần niêu đất.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Người dân Tứ Kỳ có câu nói "bao giờ cho đến tháng mười, bát cơm thì trắng bát rươi thì đầy", chỉ mùa rươi lớn nhất trong năm kéo dài từ tháng 10 (âm lịch) cho đến cuối tháng 11 (âm lịch). Thời điểm này rươi theo con nước mà nổi khắp sông, người dân chỉ việc vớt và thu gom mang về.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Cho đến nay, để có thể thu gom rươi một cách dễ dàng hơn, người dân Tứ Kỳ đã tự tạo những đầm ven vùng hạ lưu hệ thống sông Thái Bình, mỗi khi con nước lên (chu kỳ 1 tháng 1 lần) rươi sẽ nỗi và được người dân thu gom bằng lưới chặn ở cửa đầm.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Tứ Kỳ được mệnh danh là vùng có rươi ngon nhất bởi rươi nơi đây có kích cỡ to hơn và ngon hơn những vùng cửa sông ven biển khác. Trải qua bao đời, người dân nơi đây đã chế biến rươi thành nhiều món ăn truyền thống, có mặt trong mỗi mâm cơm thường ngày, như một món quà nồng thắm đong đầy hương vị của quê hương.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Kết tinh từ những nguyên liệu sẵn có của vùng quê, cùng với sự sáng tạo của người dân Tứ Kỳ (Hải Dương) mà nhiều món ngon từ rươi đã được biết đến như chả rươi, rươi rán, ruốc rươi... , nhưng nếu cầu kỳ và mất nhiều thời gian chế biến nhất phải kể đến món ăn độc đáo rươi vần niêu đất ( có tên gọi khác là rươi kho niêu đất).
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong

Là một người dân sống tại thôn An Lao (xã An Thanh, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương) đã gần 60 năm, cô Phạm Thị Nguyệt cho đến nay vẫn còn giữ được cách nấu "đúng điệu" của món rươi vần niêu đất. Cô chia sẻ: "Gia vị để nấu lên món ăn này thường rất dễ kiếm như măng, gừng, vỏ quýt, hành tươi, rau răm, thịt lợn... . Mỗi nguyên liệu lại có vai trò không thể thiếu, vỏ quýt sẽ tạo nên mùi thơm, gừng sẽ át đi vị tanh, thịt lợn sẽ tạo độ ngậy cho món ăn..."

ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Những nguyên liệu sẽ thái nhỏ rồi được đảo đều với rươi theo một tỉ lệ nhất định.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Sau đó toàn bộ hỗn hợp trên sẽ được cho vào nồi nước sôi đun vừa lửa cho đến khi sôi lại thì bắc ra khỏi bếp.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Công đoạn này buộc người nấu phải "canh lửa", bởi chỉ cần lửa cháy to quá rươi trong nồi sẽ trào ra ngoài là coi như hỏng cả 1 niêu rươi vần.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Đã cả trăm năm nay, món rươi vần niêu đất vẫn giữ được cách làm truyền thống, khi rươi đã nấu sôi liền được bắc ra khỏi bếp, đặt vào giữa 1 vòng mồi rơm (rơm được bên thành vòng để giữ lửa) rồi châm lửa cho rơm cháy âm ỷ, cùng lúc đó người nấu sẽ phủ lớp tro bếp lên mặt nồi ủ cho toàn bộ món rươi vần bên trong nồi được chín từ từ.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Công đoạn này là khâu chiếm nhiều thời gian nhất. Theo truyền thống, khi nào mồi rơm cháy hết (thời gian sẽ kéo dài từ 4 đến 5 tiếng) thì cũng là lúc niêu rươi vần chín.
ruoi van nieu dat mon an la ma quen cua nguoi dan hai duong
Sau khi món ăn được hoàn thành, rươi sẽ chín vàng có chút cháy xém xung quanh niêu, tỏa ra mùi thơm đặc biệt của lá gừng, vỏ quýt. Rươi vần niêu đất thịt săn chắc, ăn lại vừa bùi vừa béo rất "đưa cơm". Đã có một thời gian món rươi vần niêu đất bị mai một ít người còn biết đến, bởi sự cầu kỳ và đòi hỏi rất nhiều thời gian trong khâu chế biến, thế nhưng trong vài năm trở lại đây món ăn độc đáo từ rươi này đã dần quay trở lại như một món đặc sản cho dân "sành" khi đến với Tứ Kỳ.
chọn
Becamex lãi tăng 60% quý đầu năm, sắp làm khu công nghiệp 700 ha ở khu bắc Bình Dương
KCN Cây Trường là một trong 7 KCN mà Becamex đang triển khai đầu tư xây dựng. Dự án này theo kế hoạch sẽ bắt đầu san lấp mặt bằng từ quý III/2024, hoạt động chính thức từ quý III/2025.