Sau vụ bé trai bị tôn cứa: Cách sơ cứu vết thương khi mất máu quá nhiều

Theo thống kê tại các bệnh viện nạn nhân nhập khoa cấp cứu vì vết thương và chấn thương thường xuyên gặp, trong đó vết thương mạch máu chiếm số lượng không nhỏ. Nguyên nhân thông thường do tai nạn giao thông, tai nạn sinh hoạt bị các vật sắc nhọn như dao, thanh kim loại, tấm tôn, dây cước… gây ra.

Bác sĩ Nguyễn Viết Hậu, phó Trưởng khoa Cấp cứu (BV Đại Học Y Dược TPHCM) cho biết: “Người khỏe mạnh một lần hiến máu có thể lên đến 350 ml xong vẫn làm việc bình thường. Do đó, lượng máu mất ngay cả đến 1000ml nếu tạm cầm máu đúng cách vẫn có khả năng cứu mạng nạn nhân”.

Bác sĩ Hậu thăm khám bệnh nhân cấp cứu do vết thương thường gặp.

Tuy nhiên, theo bác sĩ Hậu khi nạn nhân bị vết thương mạch máu mất 1000ml thấm ra quần áo và môi trường xung quanh thường có xu hướng ngất xỉu rất sớm do tính chất đột ngột của tai nạn và tình trạng mất máu cấp gây choáng vì huyết áp tụt nhanh. Người có mặt tại hiện trường thường bị tâm lý sợ hãi, mất bình tĩnh khi thấy máu khiến việc sơ cứu ban đầu bị chậm trễ.

Với trường hợp bé trai bị cứa ở vùng cổ, bác sĩ Hậu phân tích khả năng mất máu sẽ nghiêm trọng hơn vì hai bên cổ là hai hệ thống động mạch cảnh, một mạch máu rất lớn nuôi vùng đầu, cổ và nhu mô não. Đây là hệ thống động mạch lớn và quan trọng của cơ thể, do đó cũng khó băng ép hơn so với ở tay hay chân. Vì vậy, nếu không được sơ cứu đúng cách khả năng tử vong còn cao hơn nhưng đây không phải là lý do để khó thực hiện.

Nguyên tắc cơ bản sơ cứu vết thương mạch máu là băng ép có trọng điểm vết thương. Trước tiên, người sơ cứu có thể dùng những vật dụng hiện có như gạc, khăn tay hay miếng vải rồi cuộn lại đặt lên vết thương và băng ép lên vết thương, có thể dùng cánh tay hay bàn tay bên đối diện hoặc thanh gỗ đặt phía bên cổ đối diện để làm thanh tựa cố định băng ép mà không làm ngạt nạn nhân. Cách đơn giản hơn rất nhiều giúp người sơ cứu dễ làm và dễ nhớ là cách băng ép choàng qua vùng nách đối diện của nạn nhân (hình minh họa). Sau đó nhanh chóng vận chuyển nạn nhân đến bệnh viện gần nhất.

Mặt trước băng ép qua vết thương vùng cổ.

Mặt bên minh họa băng ép qua vết thương vùng cổ.

Minh họa tình huống thực tế băng ép từ vùng cổ qua nách đối diện với bất kỳ vật dụng sẵn có.

Một số quan điểm sai lầm trong sơ cứu nạn nhân cần tránh thực hiện là đắp thuốc lá, tro, các loại bột hay che vết thương lại bằng quần áo… vì dễ làm vết thương nhiễm trùng, không quan sát được máu chảy, làm nguy hại hơn cho việc điều trị tại bệnh viện về sau.

Nếu làm tốt giai đoạn sơ cứu tại hiện trường người bị nạn sẽ có cơ hội được cứu chữa nhiều hơn, chi phí điều trị sau đó thấp hơn, đặc biệt ở điều kiện có rất nhiều người dân bị tai nạn giao thông và tai nạn sinh hoạt như ở Việt Nam, bác sĩ Hậu nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sơ cứu vết thương ban đầu.