Tổng thống Trump không hài lòng thái độ Trung Quốc, thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 phải chờ năm sau?

Vào giữa tháng 10, một thỏa thuận tạm thời giữa Mỹ và Trung Quốc dự kiến sẽ được kí kết. Mỹ và Trung Quốc lần lượt nhượng bộ nhau trong việc trì hoãn đánh thuế lên hàng hóa đối phương. Từ dự kiến kí tại Hội nghị Thượng đỉnh Apec ở Chile vào tháng 11 rồi dời lại đầu tháng 12 vì chưa chốt địa điểm, đến nay, thỏa thuận Mỹ - Trung giai đoạn 1 vẫn chưa định được ngày kí.

Tổng thống Trump: Bắc Kinh không tích cực như tôi muốn

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin đều xác nhận với Reuters rằng thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung giai đoạn 1 có thể mất tới 5 tuần để kí kết. Các chuyên gia nhận xét sau giai đoạn 1, một thỏa thuận toàn diện vẫn còn mơ hồ, và các cuộc đàm phán có thể trở nên phức tạp hơn.

Tông thống Trump từng chia sẻ trước truyền thông về thái độ của Bắc Kinh: "Tôi không nghĩ Bắc Kinh đang tích cực như tôi muốn". 

Trump và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer nhận ra rằng việc đẩy lùi thuế quan nhưng không đổi lấy được một thỏa thuận nào về giải quyết vấn đề sở hữu trí tuệ và chuyển giao công nghệ, là không tốt cho Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump: "Tôi không nghĩ Bắc Kinh đang tích cực như tôi muốn". (Ảnh: Reuters).

Trong một bài phát biểu tại Bloomberg LP được tổ chức tại Bắc Kinh, Phó Thủ tướngTrung Quốc - Lưu Hạc, cho biết ông thận trọng nhưng lạc quan về thỏa thuận giai đoạn 1. Ông tiết lộ bản thân đã nhầm lẫn về các yêu cầu của Mỹ, nhưng vẫn tin rằng giai đoạn đầu của một thỏa thuận có thể được hoàn thành.

Các quan chức từ Bắc Kinh đã đề nghị Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể kí thỏa thuận vào đầu tháng 12 năm nay. Chuyên gia cũng cho rằng đây là thời điểm thích hợp, vì vào ngày 15/12, mức thuế đối với khoảng 156 tỉ USD hàng hóa Trung Quốc sẽ có hiệu lực, bao gồm các mặt hàng quà tặng ngày lễ như điện tử và đồ trang trí Giáng sinh.

"Nếu các cuộc đàm phán đang thực sự diễn ra tốt đẹp, việc tăng thuế sẽ bị đình chỉ. Nếu không, Mỹ sẽ thực hiện chúng, và điều đó sẽ châm mồi ngòi nổ vào năm tới", Christian Whiton, một thành viên cao cấp về chiến lược và thương mại tại Trung tâm lợi ích quốc gia, đồng thời là cựu cố vấn của chính quyền Trump, khẳng định.

Người phát ngôn của Nhà Trắng Judd Deere xác nhận với Reuters, rằng nhóm đàm phán đang tiếp tục và tiến trình thỏa thuận giai đoạn 1 đang được thực hiện trên văn bản.

Trung Quốc chỉ thỏa thuận trong trường hợp xấu nhất?

Tuy nhiên, việc đàn áp các cuộc biểu tình ở Hong Kong cũng có thể làm phức tạp hóa việc hoàn thành thỏa thuận. 2 ngày trước, Thượng viện Hoa Kỳ đã thông qua dự luật lên án cuộc đàn áp, và cam kết hỗ trợ cho Hong Kong. Ngay lập tức động thái này bị Bắc Kinh chỉ trích.

"Vụ đàn áp bạo lực chống lại người biểu tình ở Hong Kong làm giảm tỉ lệ thành công của thỏa thuận", ông Whiton nói.

Biểu tình ở Hong Kong càng kéo căng dự đoán trì hoãn thỏa thuận thương mại Mỹ - Trung. (Ảnh: CNN).

Các cuộc đàm phán cũng phức tạp bởi các cuộc xung đột trong Nhà Trắng về cách tiếp cận tốt nhất với Trung Quốc. Thực tế, ông Trump có thể phủ quyết bất kì thỏa thuận nào vào phút cuối.

Một số chuyên gia Trung Quốc và chuyên gia thương mại nói với Reuters, rằng họ vẫn lạc quan về một thỏa thuận có thể được kí kết trong những tuần tới. Dự đoán trên được củng cố, khi ông Trump cho biết nhóm của ông vẫn tiếp tục đàm phán với Trung Quốc.

Một cuộc điện đàm vào cuối tuần trước giữa Bộ trưởng Tài chính và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ với Phó Thủ tướng Trung Quốc đã được hãng thông tấn Tân Hoa Xã mô tả là "có tính xây dựng".

Đặc biệt, chính phủ Mỹ đã bắt đầu cấp giấy phép cho một số nhà cung cấp được bán hàng cho Huawei. Quyết định này được Reuters đánh giá là sẽ giúp Huawei mở rộng mạng lưới nhà cung cấp, và hé mở nhiều cơ hội khác cho hãng sản xuất công nghệ hàng tỉ USD của Trung Quốc.

Phía Trung Quốc cũng bắt đầu bi quan về thỏa thuận thương mại với Washington. (Ảnh: The Australian).

Tuy nhiên, các chuyên gia truyền thông Trung Quốc hiện nay cũng nói rằng họ bi quan về một thỏa thuận. 

"Một vài người Trung Quốc tin rằng Trung Quốc và Mỹ có thể sớm đạt được thỏa thuận. Đúng là Trung Quốc muốn có một thỏa thuận, nhưng thỏa thuận này là được chuẩn bị cho trường hợp xấu nhất, một cuộc chiến thương mại kéo dài", Tổng biên tập Hồ Tích Tấn của Thời báo Hoàn cầu, đưa ra nhận định.