TS.BS Phan Hướng Dương phân tích tại sao ăn chay nhưng vẫn béo phì, tăng huyết áp và tiểu đường

	Uống nước mía cho thêm thứ này 1 tuần giảm được 6kg
	Cơ thể khỏe hơn nhờ 5 năm ăn chay trường
	Thịt, cá, trứng, sữa, làm thế nào để chọn được nguồn protein lành mạnh?

Những chia sẻ của TS.BS Phan Hướng Dương, Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng và Tiết chế, Phó Giám đốc Bệnh viện Nội tiết Trung ương sẽ giúp những người ăn chay có thêm những hiểu biết đầy đủ về vấn đề này.

- Thưa bác sĩ, với nhiều lợi ích và tác dụng tốt cho sức khỏe và tinh thần, ngày càng có nhiều người lựa chọn ăn chay. Quan điểm của bác sĩ về điều này?

Trong những năm gần đây xu hướng có nhiều người lựa chọn việc ăn chay, xuất phát từ nhiều lý do khác nhau: tôn giáo hoặc để bảo vệ sức khỏe... Theo quan điểm khoa học, ăn chay sẽ hạn chế được dư thừa về năng lượng, các axit béo không tốt cho cơ thể, thành phần cholesterol chủ yếu nằm trong phủ tạng của động vật. Một trong những khuyến cáo để điều trị dự phòng các bệnh không lây nhiễm: béo phì, đái tháo đường, tim mạch, ung thư... là cần tránh những thực phẩm nhiều chất béo. Ăn chay không chỉ được nhiều người lớn tuổi lựa chọn mà ngày càng người trẻ thực hiện chế độ ăn chay để giảm cân, bảo vệ sức khỏe.

TS.BS Phan Hướng Dương - Trưởng khoa Dinh dưỡng lâm sàng & Tiết chế, Phó Giám đốc BV Nội tiết TƯ

- Bác sĩ có thể cho biết cụ thể hơn lợi ích của việc ăn chay đối với việc giảm cân?

Chế độ ăn có nhiều rau củ quả sẽ có chất xơ rất nhiều. Hiện nay, một trong những khuyến cáo của phòng chống các bệnh không lây nhiễm là cần tăng cường chế độ ăn nhiều chất xơ, mà chế độ ăn bình thường khó rất đạt đến. Điều này vừa có tác dụng giảm cân, duy trì cân nặng tốt hơn, vừa giúp giảm những bệnh lý như ung thư vú, ung thư đại trực tràng.

Ăn nhiều rau quả tươi cũng có rất nhiều vitamin và chất khoáng, cần thiết cho quá trình chuyển hóa của cơ thể. Lượng mỡ thừa trong cơ thể không có thì cơ thể sẽ săn chắc và đẹp hơn. Các nhà dinh dưỡng trên thế giới đã tổng kết và đưa ra lời khuyên rằng những người muốn giảm cân, giữ dáng nên sử dụng thực phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên.

Ăn nhiều rau củ quả tươi luôn tốt cho sức khỏe

- Có những người đã thực hiện ăn chay nhưng vẫn béo phì, tăng huyết áp và đái tháo đường... Vậy lý do là gì thưa bác sĩ?

Ăn chay nhưng nếu chế độ ăn có quá nhiều năng lượng, từ ngũ cốc, dầu thực vật, hoa quả ngọt thì năng lượng rất cao. Nếu chúng ta ăn nhiều bữa, ăn vặt nhiều thì năng lượng tích tụ trong cơ thể vẫn gây ra thừa cân, béo phì như bình thường

Bên cạnh việc ăn chay cũng phải tập thể dục, vì cơ bắp, cơ vân mà không vận động sẽ không phát triển được. Đặc biệt tuổi càng cao thì cơ vân theo sự biến đổi của cơ thể sẽ tích lũy những khối mỡ. Chế độ ăn chay kết hợp với việc luyện tập sẽ giúp giữ được vóc dáng, duy trì khối cơ và sự nhanh nhẹn của cơ thể.

- Nhiều người nghĩ rằng ăn chay là chỉ sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc thực vật, điều này có đúng không và cách ăn chay như thế nào là hiệu quả thưa bác sĩ?

Trên thế giới cũng như tại Việt Nam có hai trường phái ăn chay. Thứ nhất là ăn các loại nguồn gốc từ thực vật, không ăn các loại thịt động vật nhưng có thêm trứng và sữa bò. Thứ hai là hoàn toàn chỉ ăn các sản phẩm nguồn gốc thực vật. Cơ thể chúng ta có 9 axit amin quý không tự tổng hợp được nếu không ăn các sản phẩm từ động vật. Protein giúp tạo nên các mô trong các bộ phận của cơ thể, từ tóc, móng tay, các ADN... Trong chế độ ăn chay có thêm trứng và sữa sẽ đảm bảo lượng protein cho cơ thể hơn.

Một trong những chế độ ăn nổi tiếng là chế độ ăn của người dân ở khu vực Địa Trung Hải , được làm mẫu trên toàn thế giới để phòng chống béo phì, các bệnh lý tim mạch và đái tháo đường... Hầu như họ hạn chế tối đa các loại thịt nhưng họ ăn trứng khoảng 4 lần/tuần và nhiều rau, củ quả.

Trứng và sữa cung cấp nhiều axit amin quý và có hàm lượng phù hợp cho cơ thể.

- Vậy với những người lựa chọn ăn chay thuần thực vật thì cần có biện pháp khắc phục như thế nào thưa bác sĩ?

Nếu những người ăn chay hoàn toàn nguồn thực phẩm từ rau củ quả thì trong chế độ ăn cần bổ sung protein bằng cách phối hợp nhiều nhóm ngũ cốc, rau củ quả nhiều màu sắc và các loại họ đậu. Ăn chay sẽ có nguy cơ thiếu một số vi chất và vitamin mà bình thường có sẵn trong thực phẩm từ động vật như: calxi, vitamin D, sắt, kẽm, vitamin B12... Cần chú ý bổ sung thêm thực phẩm chức năng, có chứa kẽm, sắt và Vitamin B12.

Chuyên gia dinh dưỡng khuyến cáo người ăn chay cần lưu ý bổ sung Vitamin B12 cho cơ thể (Ảnh:health.com)

- Hiện nay có rất nhiều cơ sở sản xuất thực phẩm chay đóng gói, điều này tiện lợi hơn cho những người bận rộn nhưng có thực sự an toàn?

Thực phẩm chay đóng gói chỉ nên sử dụng khi bận rộn hay đi công tác, bên cạnh việc lựa chọn cơ sở sản xuất uy tín và xem kĩ các thành phần ghi trên bao bì. Trong trường hợp tốt nhất nên dùng thực phẩm gốc để chế biến sẽ giữ được nhiều vitamin hơn. Không nên dùng dầu thực vật chiên đi chiên lại.

Xin cảm ơn bác sĩ về cuộc trò chuyện rất hữu ích!