Về Bắc Ninh, ghé thăm ngôi đền vay vốn nổi tiếng mang tên Bà Chúa Kho

Đền Bà Chúa Kho ở đâu?

Tọa lạc trên ngọn núi Kho, thuộc khu Cô Mễ, phường Vũ Ninh, thành phố Bắc Ninh, đền Bà Chúa Kho là di tích lịch sử nổi tiếng được đông đảo du khách bốn phương quan tâm, ghé thăm hàng năm. Đây là một trong những địa điểm nổi bật của quần thể di tích đình - chùa - đền khu Cô Mễ. Đền Bà Chúa Kho còn là nơi hành hương của rất nhiều tín đồ Phật tử trên cả nước mỗi năm.

Đền được xây dựng theo lối kiến trúc cổ với cổng tam quan ở phía ngoài cùng. Đi sâu vào phía bên trong lần lượt là Tiền tế, Tứ phủ công đồng, Đệ nhị cung và Đệ nhất cung. Dọc hai bên đền chính là các ban thờ những nhân vật linh thiêng nổi tiếng như Ban Hoàng Mười, Ban Hoàng Bảy, Ban Hoàng Bơ, Ban Hoàng Đôi, Chầu Bà và Đức Ông. 

Lịch sử về ngôi đền Bà Chúa Kho

Tương truyền, Bà Chúa Kho xuất thân từ một gia đình nghèo khó tại ngôi làng Quả Cảm. Tuy gia cảnh không mấy khấm khá nhưng Bà lại là một người con gái vô cùng xinh đẹp, nết na và tháo vát công việc trong gia đình. Sau khi lấy được vua Lý, Bà được phong là Linh Từ Quốc Chế. Sau đó, thấy ruộng đất bao la bát ngát cần khai khẩn, Bà đã xin vua cho về làng để chiêu dân lập ấp, mở rộng đất đai đến tận vùng Thanh Hoá, Nghệ An bây giờ. 

Bên cạnh đó, Bà còn đảm nhận nhiệm vụ trông coi kho lương thực tại núi Kho (Bắc Ninh). Đến năm 1077 trong cuộc kháng chiến chống Tống của nhà Lý, Bà bị giết hại trong lúc phát lương cứu đói cho dân làng. Nhà vua vô cùng thương tiếc và cảm kích sự hi sinh của Bà nên đã phong cho Bà Chúa Kho là Phúc Thần. Cũng vì thương nhớ mà người dân quanh vùng đã lập nên một ngôi đền thờ tại vị trí kho lương thực cũ của triều Lý ở núi Kho và gọi bà với cái tên đầy tôn kính là Bà Chúa Kho. 

Bên cạnh đó, triều đại phong kiến cũng ghi nhận công lao của Bà qua việc sắc phong đền thờ với cái tên “Chủ khố linh từ” mang ý nghĩa “Đền thiêng thờ Bà Chúa Kho”. 

Khám phá lễ hội đền Bà Chúa Kho ở Bắc Ninh 

Lễ hội đền Bà Chúa Kho thường được tổ chức vào ngày 14 tháng Giêng hàng năm tại Bắc Ninh nhằm tưởng nhớ đến công lao mở mang đất nước, bảo vệ kho lương của Bà. Lễ hội thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước đến tham quan, dâng hương, bày tỏ lòng thành khẩn. Bên cạnh việc cầu bình an, sức khoẻ thì cũng có không ít người tìm đến đền Bà Chúa Kho để “vay vốn”. 

Theo lưu truyền thì Bà Chúa Kho là người trông coi kho lương thực. Điều đó cũng có nghĩa Bà chính là người ban phát “nguồn sống” cho mọi người. Cũng bởi lẽ đó mà tục lệ tìm đến ngôi đền Bà Chúa Kho để “vay vốn” ra đời. 

Nghi thức “vay vốn” tại nơi đây cũng được đánh giá là vô cùng thú vị. Ngoài chuẩn bị lễ, sớ để dâng hương, bạn còn phải liệt kê chi tiết là vay bao nhiêu, sử dụng để làm gì, vay bao lâu thì trả… y như những gì diễn ra ngoài đời thực. Việc “vay vốn” thường diễn ra vào đầu năm và cuối năm là dịp lễ tạ của các tín đồ tại đền Bà Chúa Kho. 

Các hình thức dâng lễ tại đây vô cùng đa dạng và cũng có những qui tắc riêng như lễ chay thường bao gồm hương hoa, trà, quả, oản… dùng để dâng lên ban Thánh Mẫu. Lễ đồ sống thì tuyệt đối không được đặt tại các ban quan Ngũ hổ, Bạch xà, Thanh xà. Trong khi đó, lễ ban thờ Cô, thờ Cậu thường chọn những đồ chơi mà người ta hay làm cho trẻ nhỏ…