Theo quan niệm dân gian, trong ngày vía Thần Tài mùng 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, mọi người sẽ chuẩn bị vàng mã, heo quay, hoa quả… để dâng lên bàn thờ Thần Tài, cầu mong tài lộc, sung túc và may mắn cho cả năm.
Ban đầu, phong tục này chỉ lan truyền trong một bộ phận nhỏ giới kinh doanh, làm ăn buôn bán tại TP HCM. Nhưng khoảng một chục năm trở lại đây, ngày càng có nhiều người tin vào tục lệ này và bắt đầu cúng Thần Tài “lấy vía” trong ngày mùng 10 của năm mới. Và theo thông lệ, một trong những lễ vật không thể thiếu của mâm cúng Thần Tài chính là món cá lóc nướng.
Theo nhiều chuyên gia nghiên cứu, tục cúng Thần Tài có nguồn gốc từ Trung Quốc, sau xuất hiện tại Việt Nam vào khoảng những năm đầu thế kỷ XX. Thần Tài vốn là người ở trên trời với nhiệm vụ cai quản tiền bạc, lộc vận của thiên đình. Tương truyền những ai được Thần Tài ghé chơi khi lưu lạc dưới trần gian đều buôn may bán đắt, gia đình sung túc, tiền bạc đủ đầy.
Cũng bởi lẽ đó nên sau khi Thần Tài quay trở về trời, nhiều người mà đặc biệt là những ai đang làm ăn, kinh doanh sẽ tất bật chuẩn bị lễ cúng “lấy vía” Thần Tài, cầu mong năm mới buôn bán phát đạt, thuận buồm xuôi gió.
Theo phong tục của người miền Nam, một mâm cúng Thần Tài được coi là đầy đủ khi có vàng mã, hoa tươi, hoa quả, nhang đèn. Bên cạnh đó, lễ vật phải đủ “tam sên” là thịt heo, tôm, trứng cùng món cá lóc nướng quen thuộc.
Từ xưa đến nay, người dân miền Nam quan niệm cá lóc là loài vật mạnh mẽ, mang đến may mắn, lộc vận trong năm mới. Không chỉ vậy, cá lóc khá hiền, không gây hại cho con người và cũng là nguồn thực phẩm dinh dưỡng cho sức khỏe.
Tuy không có lý giải cụ thể nhưng người dân thường truyền tai nhau rằng ngày Thần Tài cúng cá lóc sẽ mang đến tài lộc, sung túc và nhiều điều may mắn. Vậy nên món ăn này trở thành lựa chọn cúng tiến số một trong ngày vía Thần Tài.
Cá lóc nướng ngày Thần Tài phải giữ nguyên vẹn từ đầu đến đuôi, không đánh vảy. Khi nướng, người ta sẽ xiên cây mía đã cạo vỏ qua phần miệng đến đuôi, sao cho thân cá được thẳng và đẹp mắt. Cá lóc nướng cúng vía Thần Tài đạt yêu cầu khi da không bị cháy, thịt không bị tróc và có mùi thơm đặc trưng.
Cứ đến mỗi dịp vía Thần Tài mùng 10 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, “phố cá lóc nướng - Tân Kỳ Tân Quý” TP HCM lại tấp nập kẻ mua, người bán ngay từ tờ mờ sáng. Con phố chỉ kéo dài khoảng 500m từ giao lộ Lê Trọng Tấn đến đầu đường Trường Chinh, quận Tân Phú nhưng lúc nào cũng đông đúc người qua lại, mua bán nhộn nhịp trong ngày Thần Tài.
Tùy vào kích thước của con cá lóc nướng mà giá bán tại đây sẽ dao động trong khoảng 130.000 - 200.000 đồng mỗi con.
Ngoài phố cá lóc nướng, bạn có thể tham khảo một số địa chỉ nổi tiếng khác để mua lễ vật trong ngày này như:
- Cá lóc nướng cầu Hoàng Hoa Thám: 68/12 Trần Quang Khải, Phường Tân Định, Quận 1 .
- Cá lóc nướng Nghĩa Phát: 20 Lữ Gia, Phường 15, Quận 11.
- Cá lóc nướng 347: 347/12 Huỳnh Văn Bánh, Quận Phú Nhuận.
- Cá lóc nướng Phan Văn Trị: Ngã ba Phan Văn Trị - Trần Quý Cáp, Phường 11, Quận Bình Thạnh.
- Cá lóc nướng Nam Đào: 471 Hồng Bàng, Phường 14, Quận 5.