Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) vừa công bố báo cáo Cập nhật Triển vọng Phát triển châu Á năm 2020, là ấn bản kinh tế thường niên hàng đầu của ADB.
Trong phần báo cáo về nền kinh tế Việt Nam, ADB chỉ ra tăng trưởng GDP dự kiến vào năm 2020 của Việt Nam sẽ được điều chỉnh giảm so với dự báo hồi tháng 4, chủ yếu nguyên nhân từ tiêu dùng trong nước và nhu cầu bên ngoài thấp hơn so với dự kiến trước đó.
Tuy nhiên sang năm 2021, tăng trưởng GDP của Việt Nam dự báo sẽ hồi sinh nhờ vào việc tăng tốc giải ngân đầu tư công, tăng cường thương mại với EU và Trung Quốc cùng với chuỗi giá trị toàn cầu đang phân phối tới Việt Nam.
Lạm phát, như dự báo trước, cũng sẽ tăng không quá nhiều, giữ ở mức 3,3% trong năm 2020 và 3,5% trong năm 2021.
Cụ thể, về triển vọng chung, dự báo tăng trưởng GDP cho năm 2020 được điều chỉnh giảm từ 4,8% xuống còn 1,8% và gia tăng trở lại ở mức 6,3% vào năm 2021.
Các chuyên gia của ADB phân tích, triển vọng kinh tế của Việt Nam trong thời gian trước mắt sẽ có nhiều khó khăn, trong bối cảnh suy thoái kinh tế toàn cầu và sự suy giảm trong nước đang cho thấy xấu hơn dự kiến.
Theo các chuyên gia của ADB, tiêu dùng trong nước tiếp tục dự báo ở mức thấp. Dù doanh số bán lẻ có phục hồi trong tháng 7, lạm phát được duy trì ở mức chấp nhận được nhưng tiêu dùng vẫn sẽ bị kìm hãm do thu nhập hộ gia đình và doanh nghiệp giảm, tỉ lệ thất nghiệp và số doanh nghiệp tạm ngừng hoạt động gia tăng.
Một nghiên cứu chung của Tổ chức Lao động Quốc tế và ADB dự đoán rằng, 548.000 người lao động trẻ của Việt Nam sẽ mất việc làm nếu đại dịch kéo dài và con số này là 370.000 người ngay cả khi đại dịch được kiềm chế hiệu quả.
Ngoài ra, triển vọng đầu tư của Việt Nam không đồng điều khi đầu tư khu vực tư nhân vẫn yếu và đầu tư nước ngoài liên quan đến thương mại tiếp tục giảm.
Về lĩnh vực ngân hàng, tín dụng ngân hàng được dự báo chỉ tăng 10% trong năm nay, thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng năm 14,0% của NHNN.
Theo ADB, lí do có thể là các ngân hàng không muốn nới lỏng các tiêu chuẩn cho vay để chấp nhận bảng cân đối kế toán yếu hơn của DN, do lo ngại gia tăng nợ xấu khi kết thúc thời hạn tái cơ cấu khoản vay dù NHNN đã có những biện pháp hỗ trợ.
Ngoài những báo cáo dự báo, ADB cũng nhận định về những mối đe dọa với Việt Nam như căng thẳng thương mại toàn cầu, điều này dẫn tới gia tăng bảo hộ thương mại và các rủi ro tài chính có thể trầm trọng thêm bởi đại dịch Covid-19 kéo dài.
Bên cạnh đó, Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức khi tiến độ giải ngân bị ảnh hưởng do các khâu triển khai dự án như đánh giá tác động, giải phóng mặt bằng, một số việc gặp khó khăn hơn khi có dịch bệnh.
Trong bối cảnh dịch bệnh, sự đi xuống của kinh tế toàn cầu khiến đầu tư tư nhân bị giảm mạnh, nhưng theo ADB, Chính phủ Việt Nam đã có giải pháp "khôn ngoan" khi thúc đầu đầu tư công, hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế, kết quả là tiến độ giải ngân năm nay vẫn cao hơn so với một số năm vừa qua.
Theo ADB, Việt Nam đang thể hiện khả năng phục hồi mạnh mẽ hơn hầu hết các nền kinh tế tương tự khác, và triển vọng của nền kinh tế trong trung và dài hạn vẫn tích cực.
"Các nền tảng kinh tế vẫn chưa bị suy giảm và Việt Nam có triển vọng được hưởng lợi từ các xu hướng thương mại, đầu tư và sản xuất toàn cầu hiện nay", ADB nhận định.
Trước những thách thức và cơ hội đó, ADB cho rằng Việt Nam cần thay đổi cách thức cạnh tranh thu hút đầu tư, không dựa nhiều vào ưu đãi, chi phí thấp như trước mà cần dựa nhiều vào chất lượng, tạo ra hiệu quả về chất lượng, năng suất lao động và logistics.
Tại buổi công bố báo cáo Cập nhật Triển vọng Phát triển châu Á vào sáng nay, ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia của ADB tại Việt Nam khẳng định: "ADB cam kết sẽ phối hợp với các đối tác Việt Nam để triển khai hiệu quả hơn các dự án đầu tư công hiệu quả hơn trong tương lai".