Bệnh ung thư đại trực tràng có thể di truyền qua mấy thế hệ?

	Làm sao để phòng tránh bệnh ung thư đại trực tràng?
	Những dấu hiệu nhận biết bệnh ung thư đại trực tràng

Ung thư đại trực tràng là gì?

Ung thư đại trực tràng được biết đến là loại ung thư phát triển từ ruột kết hay trực tràng. Chính sự phát triển bất thường của các tế bào ở ruột kết hay trực tràng có khả năng xâm lấn hoặc lan rộng ra các bộ phận khác của cơ thể là nguyên dẫn đến căn bệnh này. Dấu hiệu thường gặp nhất ở ung thư đại trực tràng là xuất hiện máu trong phân; giảm cân nhanh chóng; nhu động ruột bị thay đổi và cơ thể luôn cảm thấy mệt mỏi.

Ung thư đại trực tràng gây ra bởi sự phát triển bất thường của các tế bào ở ruột kết hay trực tràng. (Ảnh: cancer.gov)

Mọi vị trí của của đại tràng trực tràng, đại tràng xuống, đại tràng ngang, đại tràng lên, đại tràng sigma và manh tràng đều có thể xuất hiện các tế bào ung thư. Theo thống kê, ung thư đại trực tràng là nguyên nhân tử vong cao thứ 4 trong các bệnh ung thư và còn có khả năng di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Hội chứng ung thư di truyền và ung thư đại trực tràng di truyền

Hội chứng ung thư di truyền xảy ra khi các khiếm khuyết gen gây ung thư được truyền từ bố, mẹ hoặc cả từ cả bố lẫn mẹ sang các thành viên khác trong gia đình. Những hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền thường gặp gồm có: Hội chứng Lynch; Polyp tuyến có tính gia đình; Polyp tuyến có tính gia đình thể suy yếu và Polyp có liên quan MUTYH.

Theo bác sĩ Patricia Kho, Chuyên khoa ung thư, Trung tâm Ung thư Parkway, Singapore chia sẻ trên VnExpress: có 2 loại ung thư đại trực tràng thường gặp nhất do di truyền là ung thư đại trực tràng di truyền không đa polyp (HNPCC) và đa polyp di truyền (FAP).

Ung thư đại trực tràng di truyền gây nên những tổn thất vật chất và tinh thần nặng nề cho gia đình bệnh nhân. (Ảnh: cumargold. vn)

Hội chứng Lynch hay còn được gọi là ung thư đại trực tràng di truyền không do Polyp (HNPCC) là một hội chứng ung thư di truyền biểu hiện các bệnh ung thư ruột kết; trực tràng; dạ dày; ruột non; tụy; ống mật; biểu mô tiết niệu; nội mạc tử cung và buồng trứng; Hội chứng này bắt nguồn từ các đột biến ở các gen MLH1, MSH2, MSH6, EPCAM và PMS2.

Hội chứng Polyp tuyến có tính gia đình (FAP) chiếm tỉ lệ cao thứ hai trong số các hội chứng ung thư đại trực tràng di truyền. Đây là hội chứng gây ra do sự đột biến gen APC – hội chứng điển hình có tính chất gia đình. Gen APC là loại gen có nhiệm vụ trò ức chế sự hình thành của khối u sinh ra ở đại tràng. Khi đột biến và có thể chuyển từ bố mẹ, sang con, nó gây bệnh ung thư đại trực tràng di truyền với tỉ lệ 1%.

Bệnh ung thư đại trực có thể di truyền qua mấy thế hệ?

Mới đây, trường hợp điển hình của ung thư đại trực tràng di truyền là gia đình ông Phạm Duy Vinh (Ninh Giang, Hải Dương). Mẹ ông mắc ung thư đại trực tràng và di truyền cho 7 người con gồm cả nam và nữ, trong đó có ông Vinh. Những trường hợp trong một gia đình có từ 2 đến 3 thành viên cùng bị ung thư đại trực tràng thường phổ biến hơn trường hợp như gia đình ông Vinh.

Gia đình ông Phạm Duy Vinh (Hải Dương) có tới 8 người bị ung thư đại trực tràng. (Ảnh: VnExpress)

Thống kê cho thấy, có ít nhất 3 thành viên trong gia đình thuộc 2 thế hệ bị ung thư đại trực tràng. Số ca ung thư đại trực tràng di truyền không đa polyp chiếm tỷ lệ từ 3 đến 5 % dân số. Số bệnh nhân ung thư đại trực tràng di truyền đa polyp chỉ chiếm dưới 1% dân số. Trong gia đình có bố hoặc mẹ bị ung thư đại trực tràng, những người con có biểu hiện triệu chứng giống như người ung thư sẽ dễ bị mắc bệnh hơn.

TS. Bác sĩ Phạm Văn Bình, Trưởng khoa Ngoại Bụng 1, Bệnh viện K trả lời trên tạp chí Ung thư Việt Nam: có khoảng 5% người mắc ung thư đại trực tràng có yếu tố di truyền về gene. Tỷ lệ ung thư đại trực tràng di truyền ở các nước phương Tây lên tới 30%. Còn ở Việt Nam, tỉ lệ này chiếm khoảng từ 2% tới 5% tổng số ca mắc bệnh ung thư.

Cần làm gì để kiểm soát ung thư đại trực tràng di truyền?

Việc đề phòng và kiểm soát bệnh ung thư đại trực tràng là việc làm quan trọng nếu không may trong gia đình có người mắc căn bệnh này. Theo đó, muốn phòng bệnh, việc trước tiên cần làm là mọi thành viên trong gia đình hãy duy trì lối sống lành mạnh.

- Không sử dụng các loại thuốc lá, rượu bia và các chất kích thích. Khoa học đã chứng minh trong thuốc lá chứa đến hơn 60 loại chất gây ung thư. Các chất kích thích lại làm các tế bào bị phá hủy cố gắng tự sửa chữa và vô tình dẫn tới sự biến đổi ADN ở tế bào gây ung thư. Cồn có trong rượu, bia còn có thể bị các vi khuẩn ở đại trực biến thành acetaldehyde – hóa chất gây ung thư.

- Thường xuyên tập thể dục thể thao và duy trì chỉ cố cơ thể BMI ở mức an toàn.

- Duy trì chế độ ăn uống khoa học: Hạn chế thịt đỏ, đồ ăn chế biến sẵn (xúc xích, thịt hun khói…); ăn nhiều rau xanh và hoa quả tươi

Duy trì lối sống lành mạnh là cách đơn giản nhất để phòng bệnh ung thư đại tràng di truyền. (Ảnh: suckhoedoisong)

Ngoài ra, việc tầm soát ung thư đại trực tràng cần được tiến hành thường xuyên. Việc chẩn đoán và phát hiện sớm bằng các phương pháp y học hiện đại có thể giúp phẫu thuật triệt căn bệnh ung thư đại trực tràng. Theo đó, có 3 xét nghiệm di truyền quan trọng nhất gồm:

- Xét nghiệm Hội chứng Lynch để dò tìm đột biến ở các gen MLH1, MSH2, MSH6, EPCAM và PMS2.

- Xét nghiệm Hội chứng Polyp để dò tìm đột biến trên gen APC và MUTYH.

- Nhóm các xét nghiệm toàn diện đa gen nhắm đến các gen có liên quan đến Hội chứng Lynch, FAP, MAP, các gen nguy cơ cao và gen nguy cơ mới được tìm ra là có quan hệ với ung thư đại trực tràng.

Tầm soát định kỳ giúp phát hiện sớm, điều trị kịp thời ung thư đại tràng. (Ảnh: phunuvietnam)

Tỉ lệ di truyền của ung thư đại trực tràng chiếm khoảng 5% tổng số ca mắc bệnh. Những trường hợp mắc hội chứng ung thư gia đình đều để lại những tổn thất nặng nề cả về vật chất và tinh thần. Đã đến lúc, người dân Việt Nam cần duy trì lối sống lành mạnh và xây dựng thói quen khám sức khỏe cũng như tầm soát ung thư định kỳ.

	'Chế độ ăn nhiều thịt động vật và mỡ liên quan đến ung thư đại trực tràng'
	Uống một ít Viagra mỗi ngày làm giảm đáng kể nguy cơ ung thư đại trực tràng
	9 thói quen có thể dẫn đến ung thư
	5 dấu hiệu báo động bạn bị ung thư đại trực tràng