Giá dầu thô tương lai âm có ảnh hưởng như thế nào đến nền kinh tế?

Giá hợp đồng tương lai dầu thô West Texas Intermediate (WTI), đơn vị đặt giá dầu tiêu chuẩn chính của Mỹ, trong ngày giao dịch thứ hai, đã ghi nhận mức giảm kỉ lục. Hãy quan sát biểu đồ giá WTI sau:

Mức tụt dốc không phanh trong giá dầu tiêu chuẩn Mỹ, đã khơi gợi một loạt các làn sóng phản ứng mạnh mẽ không chỉ trên các sàn giao dịch tương lai.

Câu hỏi đặt ra ở đây, là sự kiện chưa từng có này sẽ tác động lên nền kinh tế toàn cầu như thế nào? Trước tiên, chúng ta hãy cùng tìm hiểu xem "giá hợp đồng tương lai âm" có nghĩa là gì.

Vậy giá dầu tương lai âm có nghĩa là gì?

Như các hàng hóa khác, giá dầu thô thay đổi dựa trên các yếu tố cung, cầu và chất lượng sản phẩm.

Kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát, hàng tỉ người trên thế giới đang buộc phải ở nhà để tránh lây lan dịch bệnh, nhu cầu đi lại giảm mạnh khiến cho nguồn cung nhiên liệu trở nên dư thừa.

Do tình trạng thừa cung thiếu cầu, các bể chứa dầu thô, điển hình là dầu thô WTI, đang rơi vào tình trạng hoạt động hết công suất, không gian trữ dầu ngày một trở nên khan hiếm.

Trong tuần trước, Cơ quan Quản lí Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) đã thông báo kể từ ngày 10/4, sức chứa dầu tại Cushing, Oklahoma, "thủ đô" của hệ thống đường ống chu chuyển dầu tại Mỹ , đã bị lấp đầy khoảng 72%.

Bob Yawger - Giám đốc Bộ phận Hợp đồng tương lai của Ngân hàng Mizuho Mỹ , nhận định: "hiện không có không gian sẵn có để lưu trữ dầu nữa".

"vì vậy, khi giá dầu ở mức âm 1 USD, các công ty đang trả 1 USD để người mua đem dầu ra khỏi bể chứa", ông nói.

Thực tế, sự sụt giảm giá dầu cũng một phần là do cách thức dầu thô đang được các bên giao dịch.

Một hợp đồng tương lai dầu sẽ bao gồm 1.000 thùng dầu thô, được chuyển đến trung tâm dự trữ dầu Cushing, "bể chứa" của các công ty năng lượng với sức chứa khoảng 76 triệu thùng.

Mỗi hợp đồng tương lai sẽ được giao dịch trong vòng một tháng, ví dụ hợp đồng tương lai dầu tháng 5 sẽ hết hạn vào ngày hôm nay.

Các nhà đầu tư nắm giữ hợp đồng tương lai dầu tháng 5 không muốn nhận 1.000 thùng dầu cùng khoản chi phí lưu trữ sắp tới, sẽ cố gắng tìm cách "thanh lí" đống dầu trong hợp đồng đã kí kết.

Kết quả là, họ cuối cùng buộc phải trả tiền cho những người sẵn sàng nhận dầu thay cho họ.

Các hợp đồng tương lai tháng 6, với các thùng dầu sẽ được giao trong vòng một tháng nữa, vẫn đang giao dịch ở mức giá trên 20 USD/thùng.

Tuy nhiên, sự sụp đổ giá dầu lịch sử này là dấu hiệu cho thấy phần lớn không gian lưu trữ dầu đã bị lấp đầy.

Giá dầu thô âm sẽ có tác động gì đến người tiêu dùng?

Ông Tom Kloza – một chuyên gia phân tích kì cựu thuộc công ty cung cấp thông tin giá dầu hàng đầu thế giới Oil Price Information Services – nhận định: "Sự sụp đổ giá dầu tương lai sẽ dẫn đến giá xăng giảm mạnh".

"Giống như một trận đấu bóng chày vậy", ông nói. "Chúng ta sẽ chứng kiến giá xăng, giá dầu diesel và giá nhiên liệu máy bay tiếp tục sụt giảm trong tháng 5".

"Tuy nhiên, chúng ta không nên đi đến kết luận rằng giá nhiên liệu sẽ giảm sâu đến mức 'như cho', và chưa từng có tiền lệ được ghi nhận trong giá dầu thô mới đây", chuyên gia Kloza nhận định.

"Với giá dầu tụt dốc như vậy, trung bình một hộ gia đình điển hình tại Mỹ có thể tiết kiệm được khoảng 150 đến 175 USD/tháng tiền mua nhiên liệu", ông nói thêm.

Đối với các hãng hàng không đang khan hiếm tiền mặt, việc giảm giá dầu thô sẽ hỗ trợ cho việc duy trì các chuyến bay thưa thớt hành khách hiện nay của họ, nhờ vào khoản tiết kiệm chi phí nhiên liệu.

Theo chuyên gia phân tích Savanthi Syth thuộc Công ty tài chính Raymond James: "Sự sụt giảm giá dầu thô tương lai cũng chỉ ra rằng thị trường không quá hi vọng vào sự trở lại của các hãng hàng không trong thời gian tới, trước tình trạng hàng loạt chuyến bay bị hủy bỏ và qui mô ngành hàng không đã thu hẹp đáng kể".

Giá dầu thô âm dự báo điều gì cho nền kinh tế?

Trong khi các nhà đầu tư và các nhà phân tích tài chính bận rộn nghiên cứu các yếu tố gây ra sự sụt giảm đáng kinh ngạc trên thị trường dầu thế giới, một số khác đang cố gắng chắt lọc nhiều thông tin nhất có thể, để xác định tác động của sự kiện tiêu cực này lên nền kinh tế.

Mỗi ngày có tới 30 triệu thùng dầu - khoảng 30% nhu cầu sử dụng dầu toàn cầu- đã được bơm vào các bể chứa dầu trên toàn thế giới trong vòng hai đến ba tháng vừa qua.

Theo các chuyên gia, cho dù nhu cầu dầu có tăng trở lại giai đoạn hậu đại dịch Covid-19, thế giới cũng sẽ phải mất một thời gian dài để chốt cháy hết được lượng dầu thô đang được dự trữ hiện tại.

Ông Kevin Flanagan - lãnh đạo Phòng đầu tư chiến lược thu nhập cố định cho Wisdomtree Asset Management, New York – chia sẻ với Reuters, rằng: "Điều thị trường năng lượng đang cố nhắn nhủ với mọi người, là nhu cầu dầu thô sẽ không sớm quay trở lại, thay vào đó là một cơn sốt dư cung".

Ngày hôm qua (21/4), giá hợp đồng tương lai dầu thô tháng 6 cũng đã giảm mạnh 18,4%, xuống còn 20,43 USD/ thùng.

Sự sụt giảm này tuy không kỉ lục như giá tương lai dầu tháng 5, nhưng cũng phản ánh tâm lí đầu tư của các nhà giao dịch, và cách họ suy nghĩ về nhu cầu năng lượng của người tiêu dùng trong tương lai.

Điều quan trọng là dù nó không âm, nó vẫn đang ghi nhận mức giảm rất nhanh, cho thấy một thị trường năng lượng với lực lượng người chơi không mấy lạc quan, ít nhất là trong thời điểm hiện tại.