Giá dầu lao xuống mức âm, hàng trăm công ty Mỹ đứng trên bờ vực phá sản

Hàng trăm công ty dầu mỏ Mỹ sẽ bị phá sản khi giá dầu giảm

Đại dịch Covid - 19 đã khiến nhu cầu dầu mỏ giảm mạnh, lượng cung dư thừa đến mức thế giới không còn đủ kho để trữ dầu. Thoả thuận OPEC+ về cắt giảm nguồn cung giữa Nga và Ả Rập Saudi bị phá vỡ từ đầu năm nay. 

Những tác động kép này đã khiến giá dầu sụp đổ, lần đầu tiên trong lịch sử, dầu thô ngọt nhẹ WTI giao tháng 5 giảm xuống -40 USD/thùng. Đây được đánh giá là ngày tồi tệ nhất của thị trường dầu mỏ.

Ngay cả khi giá dầu thô giao tháng 6 vẫn giao dịch trên 20 USD/thùng, thì nó vẫn là một thảm hoạ.

"30 USD cho mỗi thùng dầu là một cái giá khá tệ. Nhưng một khi doanh nghiệp chỉ thu về 20 USD, hoặc thậm chí là 10 USD, thì đó thực sự là một cơn ác mộng", ông Artem Abramov, người đứng đầu bộ phận khoan thăm dò đá phiến tại Rystad Energy, cho hay.

Việc dầu lao dốc xuống mức lịch sử khiến các công ty khai thác dầu đá phiến của Mỹ không thể tìm thấy tăng trưởng lợi nhuận. Nhiều công ty đã vay nợ trong thời gian qua. Một số doanh nghiệp có thể sẽ không trụ vững để sống sót qua cuộc suy thoái này, hãng tin CNN đưa nhận xét.

Khi giá dầu ở mức 20 USD/thùng, ước tính 533 doanh nghiệp khai thác và sản xuất dầu của Hoa Kỳ sẽ phải nộp đơn xin phá sản vào cuối năm 2021, theo Rystad Energy. Và ở mức giá 10 USD/thùng, sẽ có 1.100 công ty dầu mỏ phá sản.

"Ở mức 10 USD/thùng, gần như mọi công ty dầu mỏ của Mỹ sẽ phải nộp đơn xin phá sản", Abramov nói.

Nỗ lực cắt giảm sản lượng dầu mỏ của OPEC thất bại

Điều đáng nói là giá dầu xuống mức thấp kỉ lục sau khi cả Nga và Ả Rập Saudi đồng ý chấm dứt cuộc chiến giá cả, trước những nỗ lực can thiệp của Tổng thống Trump. OPEC+ đã đồng ý cắt giảm sản lượng dầu, với số lượng chưa từng có, đến gần 10 triệu thùng/ngày.

Phát biểu ngay sau bản thoả thuận được kí kết, Trump cho biết điều này sẽ cứu được vô số việc làm, và mang lại sự ổn định cần thiết cho thị trường.

"Điều này sẽ giúp giữ lại hàng trăm ngàn việc làm trong ngành năng lượng tại Mỹ", ông Trump đã tweet như vậy vào ngày 12/4. "Tôi xin cảm ơn và chúc mừng Tổng thống Nga Putin và Quốc vương Ả Rập Saudi Salman".

Tuy nhiên, sau bản thoả thuận lịch sử, giá dầu thô vẫn tiếp tục sụp đổ, và thậm chí rơi xuống mức âm, lần đầu tiên kể từ Chiến tranh thế giới lần thứ hai. Một phần bởi vì những cam kết cắt giảm sản xuất không có hiệu lực cho đến tháng 5/2020. Và nhu cầu dầu mỏ tiếp tục suy giảm khi hàng ngàn máy bay nằm đắp chiếu trên sân băng, xe hơi, các nhà máy sản xuất phải dừng hoạt động vì Covid - 19.

Mức thấp kỉ lực trong hợp đồng dầu giao tháng 5 xuất phát từ khối lượng giao dịch cực thấp trong ngày hôm qua. Đó là bởi có những lo ngại rằng sẽ không còn chỗ để trữ những thùng dầu được giao trong tháng 5.

Tuy nhiên, hợp đồng giao tháng 6 chỉ giảm khoảng 10% xuống 22 USD/thùng, và dầu thô Brent chỉ giảm 5% xuống còn 26,50 USD/thùng.

"Sẽ có nhiều công ty dầu mỏ không thể sống sót sau thời kì suy thoái này", Ryan Fitzmaurice, chiến lược gia năng lượng tại Rabobank, nói. "Đây là một trong những điều tồi tệ nhất trong lịch sử".

Căng thẳng chưa từng thấy trong ngành dầu mỏ

Bất chấp sự phục hồi mạnh mẽ trên thị trường chứng khoán trong tháng qua, ngành năng lượng của S&P 500 đã mất hơn 40% giá trị kể từ đầu năm đến nay.

Mã cổ phiếu của các tập đoàn năng lượng hàng đầu như Noble Energy (NBL), Halliburton (HAL), Marathon Oil (MRO) và Occidental (OXY) đã mất hơn 2/3 giá trị. Ngay cả thành viên của ExxonMobil ( XOM ) cũng giảm 38%.

Whiting Petroleum - Tập đoàn dầu mỏ đầu tiên, đã phải đệ đơn xin phá sản, nhưng chắc chắn nó không phải là người cuối cùng.

Khi kịch bản giá dầu xuống dưới 20 USD của Rystad trở thành sự thật, 70 tỉ USD nợ của các công ty dầu mỏ sẽ được tái cơ cấu khi phá sản. Sau đó là 177 tỉ USD vào năm 2021. Tuy nhiên, đó chỉ là khoản nợ của các công ty thăm dò và sản xuất, chứ chưa phải toàn bộ nợ của ngành công nghiệp dịch vụ cung cấp trang bị và nhân lực cho các doanh nghiệp khai thác dầu.

Vấn đề là giá dầu sẽ ở mức đáy trong bao lâu. Sự phục hồi nhanh chóng về giá có thể cho phép nhiều tập đoàn năng lượng tránh khỏi việc phá sản.

Buddy Clark tại Công ty luật Houston Haynes & Boone, cho biết thời gian tới đây, văn phòng luật của ông sẽ "cực kì bận rộn" với các vụ phá sản trong ngành dầu mỏ. Houston Haynes & Boone đã phải chuyển các luật sư từ các lĩnh vực kinh tế khác về, để tập trung giải quyết các hồ sơ liên quan đến dầu mỏ.

"Tôi không nghĩ rằng trong đời mình tôi đã chứng kiến bất kì một tình trạng nào như thế này. Đây là một sự việc chưa từng có", Buddy Clark - luật sư đã tham gia vào ngành năng lượng từ những năm 1982, nói.

Buddy Clark cho biết ông tin rằng giá dầu sẽ còn giảm hơn nữa, nhưng dự báo sẽ "chỉ có" 100 vụ phá sản liên quan tới dầu mỏ trong năm 2020.

"Thật khó để tin rằng 100 vụ phá sản là tín hiệu lạc quan. Điều này cho chúng ta biết mình đang đứng ở đâu", Buddy Clark nói.

Hiệu ứng domino trong ngành dầu mỏ

Theo Buddy Clark, các vụ phá sản có thể nhiều hơn con số 100 dự báo, nếu không có sự biến động mạnh về giá dầu. Các doanh nghiệp cũng đang gặp khó khăn trong việc vạch ra kế hoạch tái cấu trúc, vì họ không thể dự tính được giá hàng hoá họ sản xuất ra là bao nhiêu.

Trong cuộc khủng hoảng tồi tệ nhất lịch sử ngành dầu mỏ này, các công ty đang cố găng để tái cấu trúc, nhằm có được sự hỗ trợ tài chính cần thiết. Các công ty dễ bị tổn thương nhất là những công ty đã trót vay nợ qúa nhiều, phải đối mặt với kì hạn thấp và thậm chí không thể tạo ra dòng tiền để trả lãi.

Ông Abramov tại Rystad nói rằng sẽ không ai ngạc nhiên nếu các tập đoàn dầu mỏ lớn như Chesapeake Energy ( CHK ) và Oasis Oil ( OAS ) bị buộc phải xem xét phá sản.

Chesapeake Energy gần đây đã dừng việc thanh toán cổ tức trên cổ phiếu ưu đãi, khi giá cổ phiếu xuống thấp đến mức không tưởng. Trong khi đó, cổ phiếu của Oasis Oil đã mất hơn 90% giá trị trong năm nay, ở ngưỡng dưới 30 xu/cổ phiếu.

Tuy vậy, kịch bản ác mộng của các công ty dầu mỏ có thể mang đến cơ hội thâu tóm béo bở cho những gã khổng lồ trong ngành.

Những doanh nghiệp dầu mỏ đang gặp khó khăn, hoặc sẽ bị phá sản, hoặc sẽ bán công ty với giá thấp không tưởng để trang trải nợ nần. Do đó, đây chính là thời cơ để hai ông lớn Exxon và Chevron ra tay mua lại các công ty đó.

"Những doanh nghiệp có bảng cân đối kế toán mạnh mẽ có thể tận dụng thời cơ này", Reid Morrison từ Cơ quan năng lượng Hoa Kì nhận xét.