Lần đầu tiên giá trị thị trường trái phiếu DN tăng sau 5 tháng ban hành Nghị định 65

Lần đầu tiên giá trị thị trường TPDN Việt Nam gia tăng sau khi Nghị định 65 phát hành

Theo báo cáo thị trường trái phiếu của FiinRatings, đơn vị này cho biết, thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) trong tháng 3 ghi nhận sự đảo chiều trong hoạt động phát hành với tổng cộng 13 lô trái phiếu với tổng trị giá đạt gần 27.000 tỷ đồng, trong đó đáng chú ý là sự trở lại của các nhà phát hành bất động sản khi có tới 6 lô phát hành từ 5 nhà phát triển bất động sản, giá trị đạt 23.700 tỷ đồng. 

Số liệu trên cho thấy, giá trị phát hành riêng lẻ trong tháng 3 đã tăng gấp 3 lần so với tháng trước và tăng 2,08 lần so với cùng kỳ năm ngoái. 

FiinRatings nhận định, mức tăng theo tháng phản ánh hiệu ứng nền thấp, tốc độ tăng cùng kỳ cho thấy tín hiệu đảo chiều và gia tăng trở lại trong hoạt động phát hành. Song, FiinRatings cho rằng, chưa thể khẳng định thị trường sẽ sôi động trở lại ngay từ quý II mà sẽ cần phải theo dõi một số động thái từ phía nhà quản lý nhằm gỡ khó cho thị trường, đồng thời phục hồi niềm tin của nhà đầu tư cá nhân. 

Về hoạt động mua lại trái phiếu, theo số liệu từ FiiRatings, quy mô trái phiếu mua lại trước đáo hạn trong tháng 3 đạt gần 18.000 tỷ đồng, tăng 3 lần so với tháng trước và tăng gần 2,08 lần so với cùng kỳ năm 2022. 

Trong đó, hoạt động mua lại trong tháng này chủ yếu đến từ các công ty con của MIK Group, bao gồm công ty Hakuba, Akata, Yamagata và Azura với giá trị 7.790 tỷ đồng, chiếm 43,3% tổng khối lượng mua lại trong tháng.

FiinRating cho biết, hoạt động mua lại tiếp tục tăng, song, đây là tháng đầu tiên kể từ tháng 10/2022 quy mô mua lại thấp hơn quy mô phát hành, đánh dấu lần đầu tiên sau 5 tháng giá trị thị trường TPDN Việt Nam gia tăng kể từ thời điểm sau khi Nghị định 65/2022/NĐ-CP được ban hành. 

Đây là tín hiệu tốt bước đầu cho vấn đề thanh khoản của các doanh nghiệp phát hành. 

Đơn vị này cũng cho rằng các động thái giảm lãi suất điều hành, Nghị định 08, Nghị quyết số 33 về tháo gỡ và thúc đẩy thị trường bất động sản, và gần đây nhất là việc lập tổ công tác gỡ vướng cho các dự án của Novaland và DIC Group đang đem lại tác động tích cực tới thị trường nói chung và ngành bất động sản nói riêng.

Đây cũng là tiền đề để thị trường TPDN dần khôi phục trở lại bởi yếu tố pháp lý là rủi ro lớn nhất trên thị trường tín dụng. 

Áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn lớn  

Khối lượng mua lại cao, song, FiinRatings nhận định, áp lực đáo hạn trái phiếu trong thời gian tới vẫn lớn, tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn 9 tháng còn lại của năm nay được ước tính ở mức 220.770 tỷ đồng.

Trong đó, các doanh nghiệp BĐS có số dư trái phiếu sẽ đến hạn ở mức 93.200 tỷ đồng. Tổng dư nợ trái phiếu riêng lẻ đáo hạn trong hai quý sắp tới lần lượt ở mức 36.200 tỷ đồng vào quý II và 35.400 tỷ đồng vào quý III.

Đây là các con số lớn đáng kể so với tổng quy mô tín dụng phục vụ kinh doanh BĐS cũng như năng lực tín dụng của doanh nghiệp BĐS hiện nay.

Bên cạnh đó, doanh thu và lợi nhuận của các nhà phát triển BĐS đã chậm lại từ quý I/2022. Trong quý gần nhất, doanh thu giảm 6,46% so với cùng kỳ và lợi nhuận sau thuế giảm 38,6% so với cùng kỳ.

Môi trường kinh doanh bất lợi khiến cho tốc độ bán hàng các dự án bị chậm lại. Nhiều doanh nghiệp ghi nhận lượng hàng tồn kho lớn đến từ các dự án đang xây dựng dở dang, số ngày tồn kho tăng gấp đôi từ khoảng 1.000 - 1.200 ngày (khoảng 3 năm) trước năm 2020 lên 2.484 ngày (gần 6 năm) vào cuối năm 2022.

Ngoài ra, chi phí tài chính tăng gấp nhiều lần trong năm qua cũng khiến lợi nhuận của nhiều doanh nghiệp giảm. 

FiinRatings dự báo, thị trường BĐS nhà ở tiếp tục trầm lắng trong nửa đầu năm nay làm kéo dài giai đoạn kinh doanh khó khăn cho nhiều doanh nghiệp, cũng như làm suy giảm khả năng thực hiện nghĩa vụ nợ định kỳ sắp tới.

Số liệu của 50 doanh nghiệp BĐS niêm yết cho thấy tình hình tài chính chung có dấu hiệu giảm sút. Việc thị trường BĐS đóng băng, các biện pháp kiểm soát dòng tín dụng và tình trạng nhiều dự án vướng mắc pháp lý, các doanh nghiệp có dòng tiền từ hoạt động kinh doanh không ổn định/âm trong 3 năm trở lại đây vẫn đứng trước nguy cơ mất khả năng thanh khoản trong thời gian tới.

Cùng với đó, rủi ro chéo cũng hiện diện đối với các doanh nghiệp có công ty mẹ gặp khó khăn thanh khoản.

Vì vậy, tỷ lệ nợ xấu trái phiếu dự báo tiếp tục đà tăng trong quý II - III năm nay khi những thay đổi chính sách có hiệu quả trực tiếp và trước khi môi trường kinh doanh được dần cải thiện rõ rệt. Lý do là áp lực nợ đáo hạn sẽ đáo hạn trong năm nay (với giá trị nêu trên) trong khi triển vọng kinh doanh của ngành BĐS đang gặp những trở ngại lớn và chưa có dấu hiệu khởi sắc trở lại.

Mặt khác, tỷ lệ chậm trả đang tiếp tục gia tăng. Tính đến ngày 17/4, thị trường đã ghi nhận 89 tổ chức phát hành chậm thực hiện nghĩa vụ nợ TPDN với tổng giá trị là 113.140 tỷ đồng, tăng 19,8% so với lần cập nhật gần nhất trước đây một tháng. Giá trị trái phiếu chậm trả chủ yếu đến từ các lô TPDN được tái cơ cấu kỳ hạn, tăng 2,12 lần sau một tháng và đạt 11.450 tỷ đồng.